► Enerji Üretim Birimleri: İletim sisteminde yer alan yüksek güçlü generatör üretim birimleri, her an için sürekli ve güvenilir enerji arzını sunarlar. Özellikle de iletim sisteminin çökme ihtimali gibi güvenilirlik kısıtlı durumlarda arz ve talebin dengede tutulabilmesi için gerilim ve frekans kontrolünü sağlarlar.

► Enerji İletim Hatları: İletim sistemi bünyesinde yüksek gerilimli enerji iletimi, genellikle yüksek dirençli alüminyum veya alüminyum alaşımlı iletken teller kullanılarak gerçekleştirilir. Bu hatlar, yüksek dirençlere karşı dayanıklı izolasyon malzemeleri ile desteklenerek ayrıca güvenilir bir işletme altyapısı sunulmaktadır. Ayrıca, yüksek gerilim sayesinde elektrik enerjisinin uzun mesafeler boyunca düşük kayıp ile iletilmesini sağlarlar.

► Güç Transformatörleri: İletim sistemi güç trafoları, elektrik enerjisinin iletim aşamasında gerilim seviyelerini değiştirmek için kullanılan önemli bileşenlerdir. Bu trafolar, yüksek gerilimli elektrik enerjisini daha düşük gerilim seviyelerine veya tersine dönüştürerek, enerjinin daha verimli iletilmesini sağlar.

► İzolatörler: Yüksek gerilim izolatörleri, güç sistemlerinde özellikle de yüksek gerilim işletmesindeki iletim sistemlerinde kullanılan, elektriksel yükleri ve cihazları yüksek gerilim taşıyan parçalardan izole eden önemli bileşenlerdir. Genellikle seramik, cam veya kompozit malzemelerden üretilirler ve sağladıkları yalıtım sayesinde iletim hattının güvenilirliği korunur.


 

► Enerji Üretim Birimleri: Enerji dağıtım sistemlerindeki enerji üretim birimleri, elektrik enerjisi üretimini çeşitli kaynaklardan sağlayarak enerji taleplerini özellikle de bölgesel olarak karşılamayı amaçlamaktadır. Bu sayede talep edilen temel enerjinin tedariki süresince oluşan kayıpların azaltılması ve gerilim düşümlerinin azaltılması amaçlanır. Enerji dağıtım sistemlerindeki üretim birimleri arasında dizel generatörler, mikrotürbinler, yakıt hücreleri gibi farklı konvansiyonel teknolojiler bulunurken, güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji teknolojileri de yoğun olarak kullanılmaktadır.

► Dağıtım Transformatörleri ve Trafo Merkezleri: Dağıtım transformatörleri, yüksek gerilim iletim hatlarından gelen elektrik enerjisini düşük gerilim seviyelerine dönüştürmek için kullanılır. Bu sayede, enerji iletim hatlarından alınan yüksek gerilim, daha güvenli ve kullanımı kolay düşük gerilim seviyelerine indirilir. Dağıtım transformatörleri genellikle trafolar halinde şehir içinde veya yerleşim alanlarında bulunan trafo merkezlerinde yer alır. Trafo merkezleri ise, dağıtım transformatörlerini barındırarak enerjinin yüksek gerilimden düşük gerilim seviyelerine dönüşümünde çeşitli koruma ve kontrol sistemleri sayesinde etkin ve güvenli bir yönetim sağlar.

► Enerji Dağıtım Hatları: Enerji dağıtım hatları, iletim hatları vasıtasıyla taşınan yüksek gerilimli enerjiyi transformatörlerin dönüşümü sonrasında düşük gerilim ile tüketim noktalarına dağıtmaktadır. Dağıtım hatları, genellikle direkler üzerinde havai veya yer altında döşenmiş olarak uygulanır.

► Güç Kalitesi Artırıcılar: Enerji dağıtım sistemlerinde güç kalitesi artırıcılar, elektrik enerjisinde meydana gelen harmonik bozulmalar, gerilim düşümleri ve dalgalanmalar gibi güç kalitesi sorunlarını düzeltmek ve iyileştirmek için kullanılan ekipmanlardır. Güç kalitesi sorununun üzerine gidilmediğinde tüketim noktalarındaki enerjide dalgalanmalar oluşacak ve elektriksel cihazlar, kullanımı esnasında zarar görebilecektir. Aktif ve pasif filtreler, gerilim regülatörleri ve kondansatör bankaları gibi güç kalitesi artırıcı ekipmanlar, belirtilen bu sorunları bölgesel olarak gidermekte ve güvenilir enerji arzı oluşturmaktadır. 

► Akıllı Sayaçlar: Akıllı sayaçlar, geleneksel sayaçların yerini alan ve daha fazla veri toplama ve haberleşme yeteneği sunan cihazlar olup enerji tüketiminin izlenmesi, analiz edilmesi ve yönetilmesi için kullanılırlar. Geleneksel sayaçlara nazaran, gerçek zamanlı veri analizi sayesinde enerji tasarrufu sağlarlar, hızlı arıza tespiti yapabilirler ve faturalandırmayı doğru ve kesin hale getirirler. Ayrıca, uzaktan bağlantı ve açma/kapama özelliği ile daha esnek enerji yönetimi sağlarlar.



 

► Koruma Sistemleri: Hem iletim hem de dağıtım sistemlerinde koruma ekipmanları, arıza durumlarını tespit ederek cihazların ve şebeke sisteminin güvenliğini sağlayan önemli bileşenlerdir. Her iki şebeke sistemi için uygun gerilimlerde çalışabilen koruma ekipmanları; aşırı akım, kısa devre ve gerilim dalgalanmaları gibi anormal durumları algılayarak hızlı bir şekilde müdahale eder. Kesiciler, bu tip durumlarda elektrik devresini açarak enerji akışını keserken röleler, gerilim düşümü veya yükselmesi gibi durumları izler ve gerekirse kesiciye açma/kapama sinyalleri göndererek koruma sağlar. Sigortalar ise, belirli bir akım değerini aşan durumlarda devreyi keserek cihazların aşırı akımdan zarar görmesini engeller.




► İzleme, Haberleşme ve Kontrol Sistemleri: Elektrik güç sistemlerinde izleme, haberleşme ve kontrol sistemleri, enerjinin etkin yönetimi ve güvenliği için kullanılan önemli bileşenlerden bir diğeridir. Bu sistemler, enerji üretiminden tüketimine kadar olan süreçleri izleyerek, verileri toplayarak, analiz ederek ve gerektiğinde kontrol ederek optimize edilmiş bir akış sağlar. İzleme sistemleri; gerilim, akım, frekans gibi elektrik enerjisinin önemli verilerini gerçek zamanlı olarak izler ve sistemin durumunu takip eder. Haberleşme sistemleri, farklı cihazlar ve alt sistemler arasında veri iletişimini sağlayarak bilgi akışını koordine eder. Kontrol sistemleri ise; röleler, kesiciler ve diğer koruma cihazları üzerinde otomatik ve uzaktan kontrol imkanı sunar. Bu sayede de, elektrik güç sisteminin tamamını verimli, güvenli ve esnek bir şekilde yönetmeye destek olur.
 

►İlginizi Çekebilir: Motor Koruma Şalteri Nedir? Seçimi Nasıl Yapılır?
 

Kaynak: