Elektrik ve Havagazı Vergisi

Elektrik ve havagazı tüketenler ise bu vergiyi ödemekle yükümlüdürler.

Yasal düzenleme gereği olarak belediye sınırları ve mücavir alanlar dışında tüketilen elektrik ve havagazı vergiye tabi değildir. Bu bağlamda Belediye Gelirleri Yasası'nın 104'üncü maddesi uyarınca Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi'nin mücavir alanlarda uygulanabilmesi için belediye hizmetlerinin bu mahale götürülmüş olması zorunludur.


Diğer yandan bu kapsamda mahalline götürülmesi gereken belediye hizmetleri; taşıtların mahallin özelliğine göre gidebileceği yolun yapılması veya bakıma alınması ile temiz ve sağlığa uygun içme ve kullanma suyu temin edilmesi olarak kabul edilmektedir.

İlgili belediyeler veya valilikler kendi mülki veya mücavir alan sınırlarındaki değişiklikleri, değişikliğin vuku bulduğu tarihi izleyen 15 gün içinde elektriği tedarik eden veya havagazı dağıtımı yapan kuruluşa bildirmektedirler.

Mücavir alan sözlük anlamı ile "yakın komşu" anlamına gelmekte olup, belediye sınırlarına bitişik ve ileride belediye sınırları içine alınması söz konusu olan ve dolayısıyla bu alanda yaşayanlara kısmen de olsa belediye hizmetlerinin ulaştırıldığı yer olarak tanımlanabilmektedir.

Belediye Gelirleri Yasası'nın 39'uncu maddesi uyarınca söz konusu vergi 31.12.2008 tarihine kadar ilgili belediyelere ödenirken 5828 sayılı "2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Yasası"nın 29'uncu maddesinin 9 numaralı fıkrası ile Belediye Gelirleri Yasası'nda yapılan değişiklik sonucunda 01.01.2009 tarihinden itibaren sorumluların Kurumlar Vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairelerine ödenecektir.

Bir başka anlatımla 01.01.2009 tarihinden itibaren Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi, sorumluların Kurumlar Vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesi tarafından tarh ve tahsil olunacaktır.

Elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil ettikleri vergiyi, tahsil tarihini izleyen ayın 20 günü akşamına kadar Kurumlar Vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairelerine beyan etmek ve aynı süre içinde ödemekle yükümlü kılınmışlardır. Bu uygulama ile bundan böyle belediyelerin Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi tahsil etme yetkileri kaldırılmış bulunmaktadır.

Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi'nin oranı, vergiye tabi tüketilen elektrik ve havagazının satış bedeli üzerinden yüzde beştir. Bu oran, imal ve istihsal, taşıma, yükleme, boşaltma, soğutma, telli ve telsiz telgraf ve telefon haberleşmesi işlerinde tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde bir olarak hesaplanmaktadır.

Elektrik Piyasası Yasası hükümleri çerçevesinde elektrik enerjisi tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu vergiyi tahsil etmek ve Kurumlar Vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine ödemekle yükümlüdürler. Buna bağlı olarak organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini organize sanayi bölgeleri tüzelkişiliklerine elektriği temin eden kuruluşlar ödemektedir. Dolayısıyla organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektriğin, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi'nin sorumlusu, organize sanayi bölgesi tüzelkişiliğine elektriği temin eden kuruluş olmaktadır.

Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 36 seri numaralı Belediye Gelirleri Genel Tebliği'nde yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere verginin matrahı, elektriğin iletimi, dağıtımı ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedelleri hariç olmak üzere elektrik enerjisi satış bedeli ile havagazı satış bedelidir. Bu nedenle söz konusu verginin matrahına vergi, fon ve paylar dahil edilmemektedir.

Dolayısıyla elektrik satış bedelinden elektriğin iletimi, dağıtımı ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedellerinin düşüldükten sonra kalan tutar elektriğe ilişkin matrahı oluşturmaktadır. Havagazının matrahı ise doğrudan havagazının satış bedelidir. Buna göre Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi'nin matrahına her ne ad altında olursa olsun herhangi bir fon veya pay dahil edilmemektedir.

Yasal düzenleme gereği olarak kazanç istisnası gütmemek koşuluyla işletilen; hastane, dispanser, klinik, sağlık ocağı ve merkezleri, rehabilitasyon, teşhis ve tedavi merkez ve kurumları, doğum ve çocuk bakımevleri, kreşler, senatoryum, prevantoryum gibi sağlık kuruluşları ile düşkünler evi, yetimhaneler, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve korumaya muhtaç çocuklar koruma birliklerine ait çocuk yurtları ve bunlara bağlı işyerleri gibi sosyal yardım kuruluşlarında tüketilen elektrik vergiden bağışıktır.

Ayrıca dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan cami, mescit, kilise ve havra gibi ibadethanelerde; milletlerarası panayır, sergi ve fuarlarda, bunların giriş yerlerinde, mal teşhir edilen ve satılan pavyonlarda ve doğrudan doğruya elektrik ve havagazı üreten dağıtım ve istihsal müesseselerinde tüketilen elektrik vergiye tabi tutulmamaktadır.

Kaynak: Referans