Enerji verimliliği için izleme şart

ECT  Group ile ilgili bilgi alabilir miyiz?

ECT  Group sekiz senedir Türkiye'de faaliyet gösteriyor. İspanyol menşeili Circutor marka ürünlerin Türkiye distribütörlüğünü yapıyor. Yabancı sermayeli bir firma.

Ürün gamımız arasında harmonik filtreleme, enerji izleme ekipmanları, darbe koruma ürünleri bulunuyor.

2008 yılından bu yana enerji verimliliği projesi yürütüyoruz. Bunu işletmelerde ve fabrikalarda enerji kaybı mevcutsa bunun giderilmesi, enerjinin komple izlenebilir halde olması, zararlı harmonik akımların filtrelenmesi ve kaçak akımların gözlemlenmesi şeklinde yapıyoruz. Bizim sekiz senedir ağırlıklı müşteri odağımız sektörde markalaşmış, Türkiye'de çok büyük ciro yapan firmalardır.

Enerjinin gözlemlenmesi sizce yasal bir zorunluluk haline getirilmeli mi?

Aslında Güç Kompanzasyonu yasal bir zorunluluk. Kompanzasyon ve harmonik filtre farklı gözükse de aslında ikisi iç içedir. Çok yüksek harmonik, kompanzasyona etki eder. Kompanzasyonu korumak için belli filtreleme önlemleri alınması gerekir.

Enerji verimliliği için enerjinin mutlaka izlenmesi gerekiyor. Örneğin İzmir'deki Tuborg tesisinde Circutor marka Scada enerji analizörü ile yıllık %6'lık bir enerji tasarrufu sağlandı.

EPDK'nın yürüttüğü enerji verimliliği üzerine bir proje var. Örneğin ilk etapta demir telli sayaçlar değiştirilerek yerine elektronik sayaçlar getirildi. Bu işin kompedanı olarak yasaların çıkmasını bekliyoruz.  Çok yüksek harmonik üreten bir fabrikanın yanında bulunan normal prosesli bir fabrika yanındaki yüksek harmonik üreten fabrikanın harmonik akımından etkilenebiliyor. Bu yüzden dağıtım şebekesi barasında daha temiz bir enerjinin dolaşması gerekiyor.

Fabrikalarda maksimum ne kadar enerji verimliliği elde edilebilir?

Bir enerji izleme sistemi kurarak bir sonraki faturanızın ne kadar geleceğini tahmin etmeniz mümkün değil.  Bir fabrikada aynı işi yapan iki makinadan birinin tamamen işçilik farkından dolayı daha fazla enerji tükettiğini görebilirsiniz. Bunun önlemini almanız mümkün. Örneğin bu yöntemle Karsan'da önemli enerji tasarrufu sağlandı. Fabrikadaki iki adet fırından birinin ustası fırının kapağını açmadan önce harcı hazırlıyordu. Diğer çalışan operatör ise fırının kapağını açtıktan sonra harcı hazırlıyordu. Aynı marka fırından bir tanesi diğerinin yaklaşık 1.2 katı daha fazla enerji tüketiyordu. Kameralı bir sistemle bunun tespiti yapıldı.

 

Scada ile formülizasyon anlamında hayal edebildiğimiz neredeyse her şey yapılabiliyor. Birim maliyet hesabı çıkarılabiliyor. Örneğin A hammaddesini 3 Kuruşa alıp bu hammaddeyi işlemek için 10 Kuruşluk enerji üretiyorsunuz. Ama B hammaddesini 5 Kuruşa alıp 8 Kuruşluk enerji üretiyorsunuz. Zararlı harmonik akımların filtrelenmesi sayesinde kart yanmalarının, cihaz durmalarının da önüne geçiyorsunuz.

Bir fabrikada enerjinin kirli olduğunu nasıl anlıyorsunuz?

Fabrikanın kurulu bir enerji izleme otomasyonu varsa bunu tespit edebilirsiniz. Enerji analizörleri ile portatif enerji analizörleri ile ölçüm yapılabilir. Hem enerji parametreleri var. Hem de enerji kalite parametreleri var. Piyasada genelde enerji analizörleri denilince MultiMetre'yle karıştırılıyor. Enerji analizörü fabrikadaki harmonik akımlarını da hesaba katarak akımlardaki değişimi gösteriyor. Bunun bir üst modeli Enerji Kalite Analizörü'dür. Bu da gerilimdeki anlık çökmeleri gösterir. Türkiye'de sistemler şebekeden çok fazla darbe alıyor. Bunlar gözlemlenerek önlem alınabilir.

Harmoniklerin tesislerde ne gibi sorunları vardır? Çözüm yöntemleri nelerdir?

Harmonik'in belirtileri, iletkenlerde aşırı ısınma şeklinde olabilir. Örneğin 100 Amper bir prosesiniz olduğunu ve %20 harmoniğiniz olduğunu düşünün. Bu durumda sistemden %20 akım geçer. Ve iletkenin kesiti yeterli olmaz. Kondansatörlerde ısınma, yanma, patlama riski oluşur. Elektronik kartlarda yanma olabilir. Bunlar harmoniğin belirtileridir. Çözüm yöntemi olarak pasif, aktif ve LCL filtreler kullanılabilir.

Türkiye'de fabrikanız var mı?

Üretimimiz yurtdışında yapılıyor. Türkiye'de yalnızca montaj yapıyoruz. Scada ve izleme sistemleri için ekipman gönderiliyor.  Mühendislik ve uygulama hizmetleri veriyoruz.

Kaç çalışanınız var?

İstanbul'da kırka yakın personelimiz var. Türkiye genelinde ise yaklaşık 150 personelimiz mevcut. Bunun yirmisi mühendis kadrosudur.

Referanslarınız hangi firmalar?

Sektörde markalaşmış firmaların %95'i Circutor markası kullanıyor.

Elektrikport