İnternet Hesabı ile Erişim Sağlanan Robotik Teleskop Ağı Kuruldu

Dünya robotik teleskop ağı Avrupa yurttaş bilim projesi kapsamında geliştirildi ve henüz Universidad Politécnica de Madrid'sFacultad de Informática tarafından kullanımına geçildi.

Her yurttaşın bağlanabileceği ve gözlemleme zamanını paylaşabileceği ağ, internet aracılığı ile her kullanıcıya ücretsiz bir hesap sağlıyor. Avrupa ürünü olan proje Gloria(GLobal Robotictelescopes Intelligent Arrayfor e-Science) olarak adlandırılıyor. Gloria amatör astronomistler için gerek robotik teleskopları kullanabilecekleri gerekse halka açık veri tabanlarından bilgi analizi yapabilecekleri bir araç olacak.

Gloria 2,5 milyon euro değerinde olan 3 yıllık bir proje.Avrupalı proje Facultad de Informática da bulunan Montegancedo Gözlemevi’nin deneyimini yaşatıyor. Montegancedo Gözlemevi dünyadaki ilk ücretsiz hesaplı astronomik gözlemevi. Gözlemevi UPM’nin Ciclope grubu tarafından sağlanan uzaktan kontrollü CiclopeAstro yazlımı tarafından kontrol ediliyor. Bu yazılım dünyada ki robotik teleskop ağını kontrol etmek için kullanılacak.

CiclopeAstro astronomik deneyler,  senaryo geliştirme uzaktan kontrollü teleskop ve kamera kontrolü için birkaç araç sağlıyor. Herhangi bir internot kendi evlerinden gözlem evine erişerek deneyi birinci elden takip edebilirler.

Montegancedo Gözlem evi müdürü Francisco Sánchez aynı zamanda Rusya, Şile, İrlanda, İtalya Polonya İspanyave Çek Cumhuriyeti’nden gelen 13 katılımcının oluşturduğu bu Avrupalı projenin koordinatörü

Katılımcılar Facultad de Informática’da geçen hafta projenin gelişimi konusunda 3 gün boyunca çeşitli toplantılar yaptılar.

17 teleskop

17 teleskoptan oluşan ağ dünyanın her tarafından internotlar için Web 2.0 erişimi sağlayacak olan Gloria projesinin temelini oluşturuyor. Bu robotik teleskopların ilki bir yıl içerisinde internet erişimine açık olacak. Her robotlaştırılmış teleskop Gloria proje üyeleri tarafından sağlanan aynı yazılımı kullanacak.İnternet erişimi ise Montegancedo Gözlemevi’ni kontrol eden CiclopeAstro yazılımına dayanıyor.

Teleskopların dışında proje kapsamında iki ayrı deney yürütülecek. Deneyler Oxford Üniversitesi, GalaxyZoo’nun yaratıcıları tarafından koordine edilecek. Bunların dışında Gloria, yeni kullanıcılar çekmek içim astronomik olayların yayını gibi eğitimsel aktiviteleri organize edecek.

Bu amaç doğrultusunda gelecek dört adet Sky Canlı İnternet Televizyonu görevlerinin sponsorluğunu yapacak.

Glorşa projesinin amacı dünyanın dört bir tarafından gelen amatör astronomları bir araya getirerek ortak bir anlayışı ortaya çıkarmak data analizi ve astronomik gözlemlere dayanan astronomik araştırmaları güçlendirmek.

Yurttaş bilimi

Teleskopların kullanımı bir oran yada beğenilirlik ölçüsünde çalışan karma tekniği ile yönetilecek. Bu Web 2.0 sitelerine başarılı bir şekilde uygulanan bu metot ağ kullanım kriterine göre ana kullanıcıların gözlemleme zamanını otomatik olarak dağıtıyor. Bu durum Gloria’yı bir yurttaş bilimi için internet ağları ve e-kuruluşlar aracılığı ile araştırma kalitesini yükselten bir yapı haline getiriyor.

Proje süresince belgeleri ve üretilmiş açık kaynaklı yazılımı koruma altına almak amacı ile bir tesis kurulacak. Bu tesisi Gloria projesi sona erdikten sonra bile internot topluluğu arasındaki bağı ve bu grupların büyümesini temin edecek.

Gloria okul çağındaki çocuklar ve öğrenciler gibi evreni tanımlayabilen, ve astronomi hakkında daha çok şey öğrenebilecek olan, ve bilimsel deneylerde kendi evlerinde doğrudan görev alabilecek bir kitleye ulaşmayı hedefliyor.                                

Ağa katılmış robotik teleskoplar şu an kendi kendilerini finanse edebiliyorlar ve Gloria projelerine katılmak kendilerine ekstra bir maliyet getirmeyecek.

Alican YEKSAN