Özel Haber|
Azerbaycan Savunma Sanayisinde Agresif Hamleler

Bu özel haberimizde sizler için komşumuz Azerbaycan'ın savunma sanayisini masaya yatırdık.

A- A+

11.02.2013 tarihli yazı 20933 kez okunmuştur.

Azerbaycan 9 milyonu biraz geçmiş nüfusu ve dünyanın dikkatini çekmiş petrol-doğalgaz rezervleriyle az tanıdığımız farklı bir ülke. 2,5 milyon nüfuslu Bakü, Azerbaycan ve çevresinde benzeri olmayan gotik mimarili, tarihi taş binalarıyla dikkat çeken bir şehir. Azerbaycan’a ilk gittiğimde Bakü ve diğer şehirler arasındaki inanılmaz fark dikkatimi çekmişti. Bakü tahmin edemeyeceğimiz kadar modern ve güzel bir şehir, üstelik tarihi bir şehir (Herkes üç büyük medeniyetten bahsediyor; Safevi Devleti, Osmanlı Devleti ve Sovyetler Birliği). Azerbaycan hükümeti hazine gelirlerinin büyük bölümünü Bakü’ye ayırıyor. Zaten 2020 yılına kadar her sene 10 milyar dolar yatırarak 10 sene içerisinde Hazar Adaları projesine 100 milyar dolardan fazla yatırımla Bakü’ye paralel ve alternatif 1 milyon nüfuslu uydu-kent oluşturmak için harekete geçtiler bile. Hazar Adaları projesiyle 50’den fazla ada ve her adaya gökdelenle birlikte dünyanın en yüksek binası olacak (1050 metre) bir yapıyla dünyanın dikkatini çekmek istiyorlar. Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattıyla birlikte enerjide Rusya’ya bağımlılıklarını önemli ölçüde bitirmiş ve ihracatlarını yılda 50 milyar dolar seviyelerine getirmiş bir devlet olarak kendi deyimeriyle inkişafa doymayan Azerbaycan’ın yeni enerji projelerinin de yakında hayata geçmesi bekleniyor.

Silahlanma Hamleleri

Üçüncü olarak, dikkat çekmek istediğim asıl konu Azerbaycan’ın savunma sanayi harcamaları ve işbirlikleri. Azerbaycan yakın zamanda NATO üyesi olmayı umuyor, birçok ülkeyle askeri işbirliği protokolleri imzalıyor, dünyadaki büyük askeri tatbikatlara katılıyor, Türk Silahlı Kuvvetleri ile düzenli aralıklarla askeri toplantılar yapıyor. Bunların nedenleriyse muhtemel düşman algılamaları -öyle ki Azerbaycan kendi ‘kırmızı kitap’ını yazmayı gündeme getirmişti- genel olarak bakıldığındaysa en büyük düşman algısı Ermenistan ve ona destek veren İran olmakla birlikte Rusya’ya da güvenmemesi bu üç ülkeyi potansiyel düşman olarak algılamasına neden oluyor. Türkmenistan’la ise karşılıklı rekabet halindeler!

2012 sonlarında Azerbaycan, NATO’nun potansiyel operasyon ortağı oldu. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Türkiye merkezli Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı (TAKM) kuruldu. (Azerbaycan, Türkiye, Kırgızistan ve Moğolistan arasında kurulmuştur ve bu devletlerin birbirlerini savunmalarını amaçlar) Bu iki adım sayesinde Azerbaycan kendi güvenlik önlemlerini artırmış oldu. Bunla da yetinmeyerek Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri devamlı olarak askeri teçhizatları modernleştirmeye ve yeni teknolojiler kazanmaya çalışıyor. Bu yenilenme ve teknoloji arayışı öyle bir hal almış ki Azerbaycan Gürcistan ve Polonya gibi ülkelerden bile zırhlı araç almaya çalışıyor. Geçtiğimiz senelerde Türkiye’nin Otokar şirketiyle Kobra zırhlı araçları için anlaşma imzalamışlardı, bu anlaşmaya göre Azerbaycan’da Kobra üretimi için montaj fabrikası kuruldu. Şu günlerde yine bir Türk şirketi olan FNSS ile beraber Ejder zırhlı aracının birlikte üretimi konusunda da anlaştılar, Pars ve Arma zırhlıları için de görüşülüyor.

Modern savaş helikopteri ihalesinde de TAİ şirketinin Atak T-129 helikopteri öne çıkıyor. Azerbaycan elindeki diğer Sovyet yapımı helikopter ve savaş uçaklarını ise modernize ettiriyor ve silah alımında hız kesmiyor. İsrail ile 1,6 milyar dolarlık insansız hava aracı, uçaksavar ve füze sistemi alımı yapmıştı. Üstelik alınan yüzden fazla küçüklü büyüklü insansız hava aracının 15 tanesi silah taşıma yeteneğine sahip uçaklar olup bu araçlar Azerbaycan’ı dünyada en çok insansız uçak kullanan ülkelerden biri yapıyor.

Hava savunma sistemlerine gelince Azerbaycan kendi hava savunmasının Türkiye’ninkinden daha modern ve güçlü olduğunu iddia ediyor. S-300 hava savunma füzeleri ve elindeki 210 obüs sınırlarda aktif durumda. Radar sistemleri geniş bir alanı tarıyor. 120 bin civarı asker sayısı ve yıllık 3,2 milyar dolar gibi büyük çaplı askeri teçhizat alımı var. Afganistan ve Irak’ta az sayıda askerleri var. Görüldüğü gibi agresif atılımlar yapmaya çalışan bir devlet Azerbaycan. Rusya bazı silah sistemlerinin Azerbaycan’a satışını yasakladı, Amerika ise halen F-16 gibi silahlar satmaya yanaşmıyor. Lakin Azerbaycan Çin’in JF-17 Tunder ve Avrupa’nın Eurofighter Typhoon uçaklarından almak için de girişim başlatmış bile.

Görüldüğü gibi Azerbaycan kendi güvenliğini askeri yatırımlara odaklamış görünüyor. 2020 yılına kadar orduyu tamamen modernleştirmeyi hedefliyor. Zaten yakın zamanda 14 silah fabrikası kurulması öngörülüyor.

Adem Osmanoğlu