Robot Astronot

Yaşam sanatı taklit eder sözünü doğrularcasına, Star Wars filmlerinin sevimli insansırobotu (humanoid ya da android) C-3PO'nun bir benzeri Eylül ayında uzay mekiği Discovery ile görev yeri olan Uluslar arası Uzay İstasyonu'na taşınacak.





NASA'nın General Motors şirketiyle birlikte geliştirdiği Robonot-2 ya da kısaca R-2, uzayda görev yapan ilk robot ünvanını alacak.





NASA'nın Johnson Uzay Merkezi'nde Robonot Proje Yöneticisi Ron Diftler, R2'nin rutin 'ayak işleri'ni yapıp mürettebatın daha önemli işlere vakit ayırmasını sağlayacağını söylüyor. 'R-2, izlemesi istenen nesneleri görüyor, ortamı algılıyor ve gereken biçimde uyum sağlıyor' diyen Diftler ekiyor: 'Tüm bunlar insana ait özellikler ve bize sayısız olanak sunuyor'.

R-2 ekibi, robonotun uzay istasyonunda 'insan mürettebat' için deney düzeneklerini hazırlamak gibi hassas görevlerden tutun da, elektrik süpürgesiyle ortalığı temizlemeye kadar her türlü işi yapabileceğini umuyor.





Ancak şimdilik robot astronot, etten kemikten meslektaşları gibi uzay istasyonunda elini kolunu sallayarak dolaşamayacak. Zaten henüz ayakları da yok, ama elleri bir insanınkileri aratmayacak becerilere sahip. Üstelik güçlü de; 10 kg ağırlıkta cisimleri kolları yana açık biçimde bile rahatlıkla kaldırabiliyor. Uzaydaki ağırlıksız ortama göre tasarlanmış olan robot, gerektiğinde kendisi için hazırlanmış dörtköşe bir sütuna tutunup kendisini görev yaptığı yerlere sabitleyecek, gerektiğinde de ağırlıksız ortamda astronotların yaptığı gibi 'ellerini' kullanarak araç içinde gezinebilecek.





Diftler, robot astronotun, 'gözetim altında bir otonomi' ile hem yer kontrol merkezinin, hem de istasyondaki mürettebatın kontrolünde görev yapacak. Kendisine tanınan sınırlar içinde yani gönderilen emirler çerçevesinde 'düşünecek'.





Gerçi NASA'nın Mars'taki robot araçları Spirit ve Opportunity de aynı sistemle yönetiliyor, ama arada temel bir fark var. Mars araçlarına gönderilen komutun yalnızca ulaşma süresi bile 10 dakika. Oysa robonotun 'görme' yeteneğine sahip olduğunu ve Dünya yörüngesindeki Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki robonotla sinyal iletişiminin birkaç saniye aldığını kaydeden R-2 proje yöneticileri, izlenen videoda bir terslik belirlenmesi durumunda anında müdahale edilebileceğini belirtiyorlar.





Diftler, R-2 ile çalışmayı, yeni işe alınan kişileri yönetmeye benzetiyor: 'Önce onlara bir sürü ayrıntılı talimat verirsiniz; ama işin sorun olan kısımları giderildikten sonra, ara sıra 'nasıl gidiyor' diye bakmakla yetinirsiniz.'





Ancak ekip, Robonotun işinde 'terfi etmesini' sağlayacak tasarım iyileştirmelerini sürekli olarak uygulayacak. R-2'nin görüş sistemi sayesinde, hareketlerinin 'ince ayarı' kolayca yapılabilecek.





Robonotlara ayaklar ya da tekerlekler eklenmesiyle bunların ileride insan meslektaşlarının ineceği gezegen ya da asteroidlerde keşif görevleri yapabilecekleri, çalışma altyapılarının hazırlanması ve sökülmesi işlerini yüklenebilecekleri belirtiliyor.





Diftler'e göre R-2 uzay istasyonu mürettebatıyla öyle kaynaşabilir ki, kendisine çarpan bir astronot, refleks olarak 'pardon!' diyebilir. Peki robonot ne cevap verir? Diftler, robota konuşma yeteneği vermenin zor olmayacağını, ama genellikle işlerini yalnız başına yapacağından 'şimdilik' buna gerek olmadığını söylüyor.





Ntvmsnbc