Türkiye uranyum arama çalışmalarına başladı

MTA, santrallerin dışa bağımlı olacağı uranyumu Türkiye'de üretmek amacıyla 20 yıl sonra harekete geçti. Genel müdürlük, üretim için de emekli olan uranyum uzmanlarını tekrar göreve çağırdı.

Türkiye, 2020 yılında sahip olmayı planladığı iki nükleer santralin hammaddesi uranyumu da kendi üretmek istiyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 20 yıl önce durdurulan uranyum arama çalışmalarına ülke genelinde yeniden başlama kararı aldı. Bu amaçla Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü'ne (MTA) görev verilirken, kurum önceki arama çalışmalarında yer alan emekli personelini tekrar işe çağırdı. Nükleer santrallerden enerji üretimi için uranyum şart. Eğer Türkiye, ihtiyaç duyacağı uranyumu kendisi üretemezse bu stratejik madeni ithal etmek zorunda kalacak.

Nükleer enerji için ilk adımı 60 yıl önce atan ancak bir türlü sonuçlandıramayan Türkiye, birkaç yıl içinde bu konuda büyük mesafe kat etti. Mersin Akkuyu'da santral yapımı için Ruslarla anlaşma imzalandı. Sinop'a düşünülen ikinci santral için de Güney Kore ve Japonya ile görüşmeler sürüyor. Süreç ilerlerken bu kez de hammadde (uranyum) problemi çıktı.

Türkiye, üretilecek santrallerde teknoloji transferi yapılarak uzun dönemde üretim için tamamen yerli kaynak kullanmak istiyor. Uranyum madenciliğinin özel bir ihtisas gerektirdiğini belirten yetkililer, "Türkiye, uranyum üretimi olmadığı için hammaddede dışa bağımlı olacak. Bu sebeple dışa bağımlılığı azaltmak açısından uranyum arama seferberliği başlattık." değerlendirmesini yaptı.

MTA verilerine göre, Manisa Köprübaşı, Uşak Fakılı, Aydın Küçükçavdar ve Demirtepe ile Yozgat Sorgun sahalarında ekonomik olabilecek toplam 9 bin 129 ton uranyum rezervi bulunuyor. Uranyum aramacılığı konusunda ilginç bir yol izlediklerini aktaran yetkililer, "Yıllar önce uranyum aramış uzman kişileri bulmaya çalışıyoruz. Bir kısmı ölmüş, bir kısmı emekli olmuş. Emeklilere ders verdirerek yeni nesile uranyum aramacılığını öğretiyoruz." dedi.

SANTRALİN YILLIK İHTİYACI BİN TON

5 bin MW kurulu gücünde nükleer santral için yıllık bin ton uranyum gerekiyor. Tespit edilen rezerve bakılınca Türkiye'nin nükleer santrallerde kullanılacak 10 yıllık uranyumu mevcut. Bu da 2 santral için 5 yıllık rezerve denk. Bu nedenle MTA yeni uranyum rezervleri bulmak için harekete geçti. Dünyada 370 bin megavat kurulu gücünde 434 adet nükleer reaktör elektrik üretiyor. Bu da yılda toplam 78 bin ton doğal uranyum ihtiyacı doğuruyor. 2006 yılındaki dünya uranyum üretimi 40 bin ton civarında. Aradaki 33 bin tonluk ihtiyacın bir kısmı kullanılmış yakıtlar yeniden işlenerek elde ediliyor.

Kaynak: Zaman / İsmail Altunsoy