Diyot Nedir - 2. Bölüm |
ElektrikPort Akademi

Diyotların çalışma prensibini 1. Bölümde açıklamıştık. Bu içeriğimizde diyot çeşitlerini ve diyotları hangi devrelerde daha doğru bir şekilde kullanacağımızı daha yakından inceleyeceğiz.

A- A+

11.07.2015 tarihli yazı 37120 kez okunmuştur.

Diyot Kristal Diyot Zener Diyot Köprü Diyot LED Foto Diyot Varikap Diyot ElektrikPort Akademi

Diyot Çeşitleri

Diyotları kullanım alanı ve amacının farklılığına göre temel olarak; kristal, zener, köprü, ışık yayan (LED), foto ve ayarlanabilir kapasiteli (Varaktör-Varikap) diyotlar olmak üzere altı çeşide ayırabiliriz. Şimdi kısaca bunları inceleyelim...

1. Kristal Diyotlar

Bu diyotlar genellikle elektronik devre kartlarında kısa devre oluşumunu engellemek istediğimiz yerlerde ve alternatif akımın doğrultulmasını gerektiren yerlerde kullanılır. Kristal diyotlar büyük akım taşıyabilir, yüksek ters tepe gerilimlerine dayanabilirler.

Şekil 1: Kristal Diyot Kutupları

2. Zener Diyotlar

Eğer sabit bir gerilime ihtiyaç duyuyorsanız zener diyotları kullanmalısınız. Bu diyotları düz bir şekilde bağladığınızda tıpkı bir kristal diyot gibi davranacaktır. Ama ters bağlarsanız uyguladığınız gerilim zener gerilime ulaşana kadar yalıtkanlık gösterir. Bu gerilime ulaşınca da üzerinden sabit bir şekilde zener gerilimi geçirir ve fazlasını geçirmez. Zener diyotun sembolü aşağıdaki gibidir.

Şekil 2: Zener Diyot Kutuplanması

►İlginizi Çekebilir: Varistör Nedir?

3. Köprü Diyotlar

Genellikle 4 kristal diyotun bir araya gelmesiyle köprü diyot oluşturulur. Dolayısıylada 4 bacaklı olur. ~ işaretli bacaklar AC girişini, + ve - işaretli bacaklar ise DC çıkışını gösterir. Güç kaynaklarında kullanılır. Tam dalgalı doğrultuculardır.

Şekil 3: Köprü Diyot

►İlginizi Çekebilir: Tristör Nedir?

4. Işık Yayan Diyotlar (LED)

Adındanda anlaşılacağı gibi elektriği ışığa çeviren diyotlardır. Kullanılan kimyasal maddenin türüne göre farklı renklere sahip olurlar. Kullanılan maddeye yani rengine göre voltajı değişebilir. Lambalara göre daha az enerji harcarlar. İkaz ışıklandırmasında ve efektli gösterimlerde kullanılır.

Şekil 4: Light Emitting Diode (LED)

5. Foto Diyotlar

Foto diyotlar ışık varlığında çalışır ve karanlıkta yalıtkan özelliği gösterirler. Zenerler gibi devreye ters polarize edilir. Ters bağlandığı için de akım katottan anota doğrudur. Ters polarma gerilimi altında PN birleşimine ışık şiddeti uygulandığında, birleşim yüzeyinde bir enerji ortaya çıkar. Meydana gelen enerji artışı ters akım değerini ve azınlık taşıyıcıların sayısını artırır. Böylelikle foto diyotlar birleşim yüzeyine düşen ışık şiddetine göre iletime veya kesime giderler. Genellikle televizyon ve müzik setleri gibi cihazlarda uzaktan alıcı olarak kullanılırlar.

Şekil 5: Foto Diyot

6. Ayarlanabilir Kapasiteli Diyotlar (Varikap Diyotlar)

Bu diyotlar kapasite değerlerini değiştirebilen diyotlardır ve ters bağlanırlar. İki yarı iletken maddenin arasına yalıtkan bir maddenin konulması ile kondansatörlere benzerler. İletkenler arasında ki uzaklığa göre kapasite değeri ayarlanır. Varikap diyotun uçlarına uygulanan ters gerilim değeri arttıkça kapasite değeri düşer. Bu diyotlar TV ve radyo frekans devrelerinde kullanılır.