Enerji İletim Hatları Yeraltından Nasıl İletilir?

Elektriği binalara, sokak lambalarına ve şehir içine yeraltından nasıl taşıyoruz? Enerjiyi yeraltından iletirken alınması gereken önlemler nelerdir? Kabloları toprak altında bekleyen tehlikeler neler? Tüm bu soruların ve merak ettiklerinizin cevabını yazımızda bulabilirsiniz.

A- A+

25.09.2013 tarihli yazı 75343 kez okunmuştur.

Yer Altı Kabloları

Enerjinin hava ile iletilemediği yada çevrede bulunan hava hatlarının neden olduğu görüntü kirliliğini ortadan kaldırmak amacıyla elektrik enerjisi yeraltından iletilir ve dağıtılır. Yeraltı kabloları, enerjinin hava ile iletilemeyeceği yerlerde (genellikle nehir, deniz ve göl geçişlerinde) kullanımı zorunludur.

35 kV tek damarlı XLPE kablolar kullanılmakta olup şebeke proje şartnamesine göre üç tip kesite yer altı kablosu seçilmektedir.

TEDAŞ’ta kullanılan kablolar;

► Havai hat swallow ise yer altı kablo karşılığı; 1 x 50 / 16 mm²
► Havai hat piegon ise yer altı kablo karşılığı; 1 x 95 / 16 mm²
► Havai hat hawk ise yer altı kablo karşılığı; 1 x 240 / 25 mm²

►İlginizi Çekebilir: Yangına Dayanıklı Kablo Nedir?

Yeraltı Kablosu Döşenirken Nelere Dikkat Edilmeli?

Kablolar kanalların içine döşenmeden önce kablo hattının geçeceği güzergah belirlenir. Yer altı kabloları oldukça pahalı bir gereç olduğundan bunların en kısa yoldan döşenmesi gerekir. Bu nedenle kablo güzergahının belirlenmesinde şu hususlara uyulması gerekir;

►Arazi şeklinin elverdiği ölçüde, kablo yolu bir doğru şeklinde olmalıdır.

►Sık sık nehir, köprü, demiryolundan geçiş yapılmamalıdır

.

►Zararlı kimyasal maddelerin bulunduğu endüstri bölgelerinden sakınılmalıdır.

►Kablo yolu için, yaya yollarının altı veya duvar boyları seçilmelidir.

►Kablo yolunun telefon kabloları, kanalizasyon büzleri, su ve hava gazı boruları ile karıştırılmadan saptanması yarar sağlar.

►Mekanik tahribata ve etkin nem almasına engel olacak iyi bir elektriksel bağlantıyı temin edebilecek şekilde olması gerekir.

►Kabloyu keserken iletken ile izolasyon arasında bir gevşeme olmaması için iletken uçlarının bağlanması gerekir.

►Kablo iletken demeti büklüm yönü tersine döndürülmemelidir.

►İrtibat klemenslerinin kablo kesitine uygun olmasına dikkat edilmelidir.

Yeraltı Kabloları Nasıl Döşenir?

Yer altı kabloları doğrudan doğruya açılan kanalların içine döşenmezler. Direkt olarak toprağa döşenen kabloların ömürleri kısa olur. Çünkü toprak içinde birçok kimyasal madde vardır. Kanalların derinliği işletme gerilimine bağlı olarak değişir.

Gerilim değerlerine göre yapılması öngörülen kanal derinlikleri aşağıda belirtilmiştir:

► 0-1 kV’luk kablolar için derinlik 40-50 cm olmalı,

► 1-10 kV’luk kablolar için derinlik 60-70 cm olmalı,

► 10-35 kV’luk kablolar için derinlik 80-100 cm olmalı,

► Yüksek Gerilim kabloları için derinlik 100-120 cm olmalıdır.

►İlginizi Çekebilir: CCTV Kablo Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Yer altı kablo kanallarının alt genişliği 40cm ve üst genişliği de 60cm'dir. Aynı kanal içerisine birden fazla kablonun döşenmesi gerekirse, her kablo için kanal genişliği alt ve üstte 10 cm büyütülür ve kablolar kanala, aralarındaki uzaklık 6cm'den az olmayacak şekilde döşenir.

Kanalın genişliği en dipte 40 cm, en üstte 60 cm olmalıdır.

►İlginizi Çekebilir: Enerji İletim Hatları

Kabloların döşenmesinde öncelikle kanalların tabanı sağlam zeminli ve taşsız olmalıdır. Kanalın tabanı düzeltildikten sonra, kanaldan çıkan toprak, kanal üzerine eğik bir şekilde konulan elek üzerine kürekle atılmak suretiyle, kanal tabanına yaklaşık 10cm kalınlığında elenmiş toprak doldurulur. Aynı amaçla kum da kullanılabilir. Kablo kanala yerleştirildikten sonra üzerine 10cm kalınlığında elenmiş toprak yada kum serilir. Sonra kazı esnasında gelebilecek darbelerden kabloyu korumak için, kablonun üzeri aralık kalmayacak şekilde tuğla yada beton plakalarla kapatılır. Kablo kanallarında tercihen kömür cürufunun çimento ile karıştırılması suretiyle yapılan cüruf tuğlaları, bu bulunmadığı taktirde uygun boyutlarda yapılmış beton plakalar kullanılır

Koruma tuğlaları veya beton plakalar konulduktan sonra kanal çıkan molozlarla doldurulur. Onların üstüne ikaz bandı çekilir. Topraklama makineleri veya el tokmakları ile tokmaklanır. Kaldırım, yol ve sokaklarda oluşan bozukluklar onarılır.

Kum veya toprak atıldıktan sonra mutlaka ikaz bandı çekilmelidir.

Kabloların başlangıç ve bitim noktalarında dahili veya harici tip kablo başlıkları kullanılabilir ve başlıklar oynamayacak şekilde yerine bağlanmalıdır. Kablo başlıklarından çıkan iletkenlerin bina içi tesisine bağlanmasında kablo pabuçları kullanılmalıdır.

Kablo başlıkları harici ve dahili olmak üzere ikiye ayrılır. Başlık yapılmasının amacı dahili bağlantılarda kısa devre darbelerine karşı korumak harici tesislerde ise nemin kabloya sızmasını önlemektir.

Yeraltı Kablosu Arızaları

► İmalat Hataları

► Tesis Hataları

► Montaj Hataları

► Mekanik Dış Etkiler

► Kimyasal Ortam Etkileri

► Manevra ve Atmosferik Gerilim Darbeleri

► Eskime ve Yaşlanma

Kaynak

►

► ShuntTech