Ergonomi Nedir? Ne İşe Yarar?

Bütün bir günü yoğun ve yorucu işinizde geçirdikten sonra eve dinlenmeye geldiğinizde kendini iyice hissettiren boyun, bel, sırt ve ayak ağrıları o güzel dinlenme planınızı altüst ediyor değil mi? Bu ağrılara neden olan bir çok faktör olsa da sorunları temelden çözebilecek bir “Ergonomi” kavramı var.

A- A+

17.09.2016 tarihli yazı 33966 kez okunmuştur.

Ergonomi, insan makine ilişkisinin verimliliğini sağlayan ve bunu insan fizyolojisi ile anatomisini dikkate alarak yapan bir disiplindir. İngilizce karşılığı: “Ergonomics” veya “Human Factors” şeklindedir. Bazı yerlerde ise “İnsan Mühendisliği” ya da “İşbilim” olarak da geçer.

►İlginizi Çekebilir: Yürümenin Fiziği

Ergonominin Tarihçesi;

Ergonomik deneyimler insanlık tarihinin başlarından itibaren gözlemlenmiş olsa da, bilimsel hale 1940’lı yıllarda mühendis ve psikolog olan Frederick Winslow Taylor tarafından getirilmiştir.

Ergonominin Yaralandığı Bilim Dalları;

► Biyoloji
► Anatomi
► Fizyoloji
► İstatistik
► Antropometri
► İş Fizyolojisi
► Çevre Fizyolojisi
► Biyomekanik

Antropometri Nedir?

Antropometri, vücudun belli bölümünün, ağırlık merkezi ve hacim gibi vücudun belli fiziksel özellikleri ve boyutları ile ilgilenen bilim dalı şeklinde tarif edebiliriz. Başka bir ifade ile antropometri; insan vücut ölçüleri ve vücut hareketlerinin mekanik yönleri ile bu hareketlerin frekans ve sınırları gibi insan vücut özellikleri ile uğraşan bir bilim dalıdır.

Sürücünün en rahat edebileceği ergonomik ölçümler

Mühendisler Tarafından Üretilen Bazı Ergonomik Tasarımlar

► Ergonomik Mouse;

Bilgisayar mühendisleri başta olmak üzere tüm mühendisliklerde uzun saatler süren çalışmaların yapıldığı projelerin ve tüm ofis işlemlerinin teknolojik ortamdan yürütülmesini sağlayan bilgisayarlarımız iyi ki var. Fakat çok bilinmese de uzun zaman mouse kullanımının neden olduğu bir hastalık da var. “Karpal Tünel Sendromu” olarak adlandırılan bilek ağrısı ve uyuşmasının önüne geçebilecek, mühendisler tarafından üretilen daha rahat bir dizayna sahip ergonomik mouse tercih edilebilir.

►İlginizi Çekebilir: Mimarlar için En İyi 7 Program

►Ergonomik Sandalye

Şekil olarak oldukça farklı duran bu sandalye tasarımı günümüz insanının bitmek bilmez bel ağrıları için çözüm olabilecek nitelikte. Gerek iş nedeniyle, gerekse bağımlısı olunan ve kesinlikle izlenmesi gereken diziler nedeniyle saatlerce oturmak zorunda olan kişiler için kavisli yapısıyla destekleyci ve olması gereken normal postürü korumaya yöneliktir.

►Ergonomik Klavye

Klavye kullanımı boyunca bileğimizi bükmek ve sürekli aynı rahatsız edici pozisyonda tutmak zorunda kalıyoruz. Uzun süre klavyede yazı yazmak yorucu ve verimsiz bir hal alıyor. Klavyedeki harflerin yerleşimine baktığımızda çok eski bir alışkanlığı görebiliyoruz. On parmak klavye yazanlar biliyordur ki Q klavyede serçe parmağımız A tuşuna denk geliyor. Oysa ki A harfi çok sık kullandığımız bir harf. Peki neden klavyede daha kolay erişebileceğimizi alt ortalarda değilde kenarda bulunuyor bu A harfi? Nedeni: bilgisayarlardan önceki dönemlerde daktiloda yazılar yazılırken çok hızlı yazılması durumunda daktiloda takılmalar oluyor ve bu takılmaları engellemek çok hızlı yazmayı önlemek için A harfi kenarlarda bulunuyormuş.

Klavyelerdeki bu dizilim parmaklarımızın ergonomisine tam olarak uymasada uzunca yıllar böyle kullanıldığı ve bir alışkanlık haline geldiği için insanlar tarafından yeni dizaynlar üretilmiş fakat tercih edilmemiş. Son zamanlarda hazırlanan el sağlığına dikkat eden ölçümleri baz alarak üretilen ergonomik klavyeler dikkat çekmeye başladı. İleride bu tarz ergonomik klavyeler el bilek sağlığı açısından daha çok tercih edilecek gibi gözüküyor.

Ergonomik Hatalar

Özet olarak, günlük hayatta kullandığımız teknolojik araçlardan ev eşyalarına kadar her ürünün dizaynının insan sağlığına,anatomisine,fizyolojik ölçümlerine uygun olması gerekmektedir. Bu alanda çalışan mühendisler bir çok ölçüm metodundan ve ilişkili bilim dallarından yararlanarak iş hayatında insan makine etkileşimini en verimli hale getirecek ve iş hastalıklarını önleyebilecek çalışmalar yapıyorlar.

Sadece ergonomi üzerine çalışan mühedislerin değil, her bireyin çalıştığı ve yaşadığı ortamdaki temel ergonomiyi sağlayabilmesi gerekiyor. En basitinden herkes evinde veya ofisinde çalışma masasının üzerinde en çok kulandığı eşyaları yakınında tutacak şekilde düzenlemeliki çalışma sırasında aşırı uzanmalarla beline veya koluna hasar verecek hareketlerde bulunmasın. Ortamdaki ışığı göz sağlığına en uygun şekilde ayarlasın. Bu şekilde size ufak tefek gözüken bazı ergonomik düzenlemeler,sağlığınıza ve iş veriminize tahmin edemiyeceğiniz büyük katkılar sağlayacaktır.

Yazar: Ebru Yurtman

Kaynak:

►Ergonomics.org
►Engineerlive
►Ergonomi.itu