Fiber Optik Kablo Kullanım Alanları

Fiber optik, çok hassas üretilmiş saf bir cam ip üzerinden ışığın iletilmesi prensibiyle çalışan bir sistemdir. Fiber optik kablolar, iletimi ışık hızıyla yani saniyede 300 bin km’lik hızla gerçekleştirirler. Bu özellikleri nedeniyle uzak mesafelere veri aktarımı için tasarlanmışlardır. Fiber optik sistemlerde farklı frekanslarda elektromanyetik dalgalar, hiçbir değişikliğe uğramadan uzun mesafelere iletilebilmektedir. Fiber optik teknolojisi son yıllarda geniş kullanım alanı bulmuştur ve bugün pek çok şaşırtıcı yerde karşımıza çıkmaktadır. Ayrıntılar yazımızda.

A- A+

08.02.2016 tarihli yazı 56345 kez okunmuştur.

Fiber Optik Kablo İletişim Haberleşme Telefon İnternet Televizyon Ağ

Alexander Graham Bell, optik "kiriş" üzerinden ses sinyallerini aktarmayı denedi. İlk denemenin Graham Bell tarafından yapılması nedeniyle fiber optiğin ilk kullanımlarından birinin telefon olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bugün bu teknolojinin uzun mesafe aramalarında devrim yaptığını, daha güvenli olduğunu, elektrik parazitlerinden bakır kablolamadan daha az etkilendiğini, çevresel şartların ağır olduğu nemli ve rutubetli ortamlardan etkilenmediğini söyleyebiliriz. Böylece her zaman daha verimli bir bağlantı sunar. Ancak bugüne kadar fiber optiğin en önemli kullanımı alanı internet olmuştur.

►İlginizi Çekebilir: Fiber Optik Kablolar 1. Bölüm | ElektrikPort Akademi

Fiber Kabloların Kullanımı Avantajları;

►Düşük sinyal kaybı ve yüksek bant genişliği
►Küçük boyut ve hafif
►İletken olmayan, ışıma yapmayan
►Uzun mesafe veri iletimi
►Veri kaybı yok denecek kadar az
►Güvenli
►Radyasyon etkisi yok

Fiber Optik Kablo Türleri

Yer altı tipi: Yer altı fiber optik kabloları kemirgen hayvanlardan korumak için dış kılıf üzerine çelik zırh veya kimyasal maddeler, iç kılıf üzerine yine kimyasal maddeler, belirli yoğunlukta cam iplikler kullanılarak koruma katmanları artırılmış olur. 4 FO-Y, 6 FO-Y, 12 FO-Y, 24 FO-Y, 36 FO-Y, 48 FO-Y, 48 RFO-Y, 48 KFO-Y, 60 FO-Y, 60 RFO-Y, 60 KFO-Y, 96 FO-Y, 96 RFO-Y, 96 KFO-Y, 144 FO-Y, 144 RFO-Y, 144 KFO-Y, 192 FO-Y, 192 RFO-Y,192 KFO-Y

Havai tip: 4 FO-H, 6 FO-H, 12 FO-H , 24 FO-H, 36 FO-H,48 FO-H

Semboller: F:Fiber, O:Optik, Y:Yeraltı, H:Havai, R:Ribon, K:Karma, PE:Polietilen, MD:Orta yoğunluk, HD:Yüksek yoğunluk

►İlginizi Çekebilir: Fiber Optik Sensör Nasıl Çalışır?

OPGW (Optical Ground Wire): Havai topraklama kablosu olarak bilinen OPGW kablolar yüksek gerilim hatlarında kullanılan fiber optik kablo türüdür. Fiber optik tabakaları alüminyum veya çelik ile kaplanarak elde edilir. Zorlu hava koşulları için idealdir. OPGW kablo yıldırımdan gelen yüksek gerilime karşı kalkan görevi görür ve dış etkilerden korunmuş olur. Haberleşme sistemleri içinde kullanılır.

DFO (Denizaltı Fiber Kablo): Su altı uygulamalarında kullanılır. Kablo özünde su geçirmezlik için jel ile kaplıdır. Su Altı yaşamdan etkilenmemesi için çelik zırh ile kaplanarak koruma katmanları artırılmıştır. Kıtalar arası haberleşme, internet vs. deniz altı fiber kablolar ile hem maliyeti azaltıyor hem de hızlı ve güvenli veri trafiği sağlıyor.

Fiber Optik Kablo Kullanım Alanları

Telefon;

Fiber optik hatlar telefon hatlarında daha hızlı veri iletimi sağlayan ve yaşanan gecikmeleri en aza indirerek kaliteli bir ses iletimi sağlar. Fiber optiğin öncelikli kullanıldığı telefon hatları ile bant genişliği artırılmış, hem maliyet azaltılmış hem de uzun mesafelere hatlar çekilmiştir. Kapsama alanları genişleyen cep telefonlarının sinyal azalması gibi sorunları zamanla azalacaktır. Havai tip zırhlı fiber optik kablolar ile güvenilir ve çevre koşullarından etkilenmeyen yapısı ile telefon, Telekom alt yapısında kullanılan, 216 fibere kadar üretilebilen bu kablolar uluslararası standartlara uygundur.

İnternet;

Fiber optik kablolar daha esnek ve daha güçlü yapısıyla çok yüksek hızlarda daha fazla veri taşıyabilmektedir. Elektriksel gürültüden etkilenmeyen fiber optik kablolar ile uzun mesafelere veri iletimi mümkündür. 10000 Mbps hızında veri iletimi yapabilen fiber optik kablolar ile çevrimiçi oyunlarda, videolarda yavaş yüklenme, takılma gibi sorunlar nerdeyse yok oluyor. DFO , havai fiber optik, yer altı fiber optik kablolar kullanarak internet bağlantı hızı ve verimliliği artırılmış olur.

Televizyon Yayınları;

Veri iletim kalitesi ve hızı fiber optik kablolar ile daha da arttı. Fiber optik kablolar elektrik yerine ışık kullandığı için yüksek bant genişliği ile HD yayınların iletimi hem daha ucuz hem daha kalitelidir. Hava olaylarına karşı daha dayanıklı olan fiber optik kablo, çanak anten kullanımında daha verimlidir. Yayında kesilme, bozuma gibi durumlar en aza iner.Havai tip zırhlı fiber optik kablolar kullanılarak yüksek kaliteli görüntü sinyallerini ulaştırır.

Bilgisayar Ağları;

Tek bir binada veya yakındaki yapılar arasında bilgisayarlar arasında bağlantı hızlı fiber optik kabloların kullanımı ile kolay yapılır. Kullanıcılar ağlar arasında dosya ve bilgi aktarımı için gereken sürede belirgin bir azalma görür. Merkezi tüplü zırhlı tek kılıf fiber optik kablolar ile bina içi ağ bağlantılarında performans ve dayanıklılık için tercih edilir.

Cerrahi ve Diş Hekimliği;

Fiber optik kablolar yaygın olarak tıp ve araştırma alanlarında kullanılmaktadır. Optik haberleşme, halk arasında endoskopi olarak bilinen cerrahi yöntemlerin önemli bir parçasıdır. Bu tür uygulamalar bir dakika içinde, parlak ışıkla kesiklerin sayısını vevücut içinde cerrahi işlem görecek alanı aydınlatmak için kullanılır. Fiber optik mikroskopi ve biyomedikal araştırmalarda da kullanılmaktadır.

Otomotiv Sanayi;

Fiber optik kablolar günümüz otomobil aydınlatma ve güvenlik özelliklerindeçokça kullanılan bir sistemdir. Araçların iç ve dış aydınlatmasında kullanılmaktadır.Fiber optik, yerden tasarruf ve üstün aydınlatma yeteneğiyle her geçen gün araçlarda daha fazla kullanılır. Ayrıca, fiber optik kablolar yıldırım hızıyla aracın farklı parçaları arasındaki sinyalleri iletebilir. Bu tür çekiş kontrolü ve hava yastıkları gibi güvenlik uygulamalarında, araçta ki sensörler de ve bunların iletişiminde çok önemli bir yer tutar. Sürücü ve yolcu güvenliğinin üst seviyelerde tutulduğu için fiber optik kablolar ile bu güvenlik artırılmış olur.

Askeri;

Askeri titizlikle kablolar test edilmiş ve birçok uygulamada kullanma kararı alınmıştır. Düşük maliyetle daha fazla performans, daha fazla bant genişliği ve daha fazla güvenlik sunuyor. Güçlü ve daha önemlisi hafif, üstelik açık havada zorlu şartlarda kullanılabiliyor. Böylece askeri uygulamalarda mükemmel bir seçim oldu.Füze rampaları ve radar sistemleri de bu avantajları kullanmaya başlandı. Kontrol sitemlerinin çoğunda tek bir kalem büyüklüğündeki fiber optikle bakır kablolamadan daha iyi özellikler sunar.Çok özel ve kapsamlı projeler gerektiren askeri uygulamalar, fiber optik tasarımında zorlu şartlara uygun olarak üretim yapılır. Hassasiyeti yüksek konnektörler kullanılarak fiber optik işlemde daha verimli sonuçlar alınır.

Ulaşım;

Hızlı tempolu taşıma sistemi fiber optik kullanımı için büyüyen bir pazar haline gelmiştir. Trafik ve verimlilik için daha fazla talebin artması ile birlikte, "akıllı karayolları" otomatik gişeleri, trafik sinyalleri ve değiştirilebilir mesaj işaretleri fiberi benimsemeye başlamışlardır. Yer altına gömülen fiber optik kablolar ile bölgelerin durumuna göre istenilen fiber sayısı belirlenir.
Elektrikli trenlerin kullanımı bir örnektir. Fiber elektrik sistemleri ve tahrik motorlarında doğru frekans ve gerilimi oluşturmak için, dönüştürücülerle yarı iletkenlerinin anahtarlama kontrol iletim ortamı olarak kullanılır. Mesafe arttıkça fiber kablolamadan daha iyi çözüm sağlar.

Şehir Ağları;

Bir çok şehir kendi iletişim ağları içine fiber optiği dahil etmişlerdir. İtfaiye, polis, hastane, trafik yönetimi, mobese, gb. Kamu hizmetlerini birbirine bağlayan fiber optik hatlarıdır. Şehir içi kurulum maliyetlerinden tasarruf ve verimlilik sağlanmış olur. Havai Tip Zırhlı Fiber Optik Kablolar kullanılarak son derece güvenilir endüstriyel uygulamalar gerçekleştirilir.

IHA/Uçaklar;

Fiber optik için oldukça yeni ve hızla büyüyen uygulama İnsansız Hava Araçları (İHA) 'dır .Uzun mesafelere hızlı ve etkin bir şekilde veriyi iletmek için fiber, İHA ve zemin kontrolü arasındaki ana iletişim kanalı olarak kullanılmaktadır. Maksimum performans ve dayanıklılık gerektiren ortamlarda kullanılan iha ve uçaklar fiber optik kullanılarak daha hafif ve daha kullanışlı hale gelmiştir. Askeri ve savunma alanında kullanımı çok olduğu için hassas ve titizlikle üretilen fiber optik kablolar kullanılır.

Sanayi;

Endüstriyel ortamda, elektromanyetik girişim (EMI), genellikle büyük bir sorundur. Motor, işlem tezgâhları, kaynak makinaları, otomatik kontrol sistemleri, panolar ve diğer endüstriyel ekipmanlar elektriksel gürültü üretir. Aynı zamanda kullanılan bakır kablolar ile bu gürültü daha da artar.Fiber optik kablo elektriksel gürültüyü en aza indirir ve esnek, kullanım kolaylığı, kolay montaj gibi özellikleri ile sanayide kullanım bakımından bakır kablolara göre daha avantajlıdır.Zorlu sanayi koşulları için özel tasarlanmış fiber optik kablolarortamdaki nem, sıcaklık, titreşim, sensör verileri, sürücü bilgisi vs. kontrol cihazlarıyla haberleşme için son derece sağlam ve güvenilir haberleşme sağlanmış olur.

Petrol & Gaz Üretimi,Boru Hatları ve İletim

Petrokimya rafineri, dağıtım, petrol vedoğalgaz aramaşirketleri arasında önemli olanüretim sürecininher aşamasındaürünün güvenilirvekesintisiz veri akışı olmasıdır. SCADA (Denetleyici Kontrol ve Veri Toplama) kontrol ve yüksek hacimli rafinaj veboru hattı/dağıtım uygulamaları izlenmesi için fiber optik kablolama sistemleri yoğun şekilde kullanılır.

Diğer Kullanım Alanları;

►Tek modlu fiberler 3GHz fazla bant genişliği vardır ve çoğunlukla denizaltı kablo ağında kullanılır.
►Analog veya dijital telekomünikasyon sistemleri
►Santraller arası bağlantılarda
►Kapalı devre kamera sistemlerde
►Elektronik aygıt bağlantılarında
►SCADA sistemlerde
►Yüksek iletişim hızı gerektiren radarlarda
►Uçak içi donanımlarda
►Demiryolu sinyalizasyonlarında
►Reklam panolarında
►Nükleer enerji santrallerinde
►Kimya sektöründe
►Biyomedikal
►Aydınlatma ve dekorasyon

Kaynak:

►emo. org.tr
►wikipedia
►http://www.comnet.net

Yazar: Cem Aydınoğlu