Kabloların kullanılış amaçlarına, kullanılacakları işletmenin koşullarına, kullanılacakları tesisin çeşidine ve yapımlarında kullanılan yalıtkan ve iletken malzeme cinsine göre birçok sınıflandırma şekli mevcut iken, kullanılış amaçlarına göre sınıflandırılırsa, kontrol (kumanda) kabloları, güç kabloları ile bilgi iletişim kabloları arasında bir pozisyonda bulunurlar.

Şekil 1: Kablolar kullanılacakları ortama göre çok çeşitli yapılarda ve özelliklerde oluşturulurlar. Bu şekilde hem kablonun ömrünün uzatılması hem de sistemin güç kalitesinin yüksek tutulması amaçlanmaktadır.

 

Kontrol kabloları; herhangi bir elektrikli güç ekipmanını kontrol eden kısacası gücü kontrol eden kablolardır. Kontrol edilen ekipmanın durum, konum, ya da çalışma koşullarına ilişkin bilgi kontrolünü gerçekleştiren çok damarlı kablolardır.

Haberleşme sektörü, elektronik devreler, ölçü aletleri, üretim tesislerinde kullanılan makineler, büro makinaları, bilgisayar sistemleri ve ses sistemleri gibi elektronik kontrol sistemlerinde, açık ve kapalı alanlarda kullanımları vardır. Esnek yapıları sayesinde, dar alanlarda rahatlıkla kullanılabilirler.

Şekil 2: Örgü ekranlı olan bu kablolar endüstriyel uygulamalarda, dahili ortamlarda sinyal iletim kablosu olarak kullanılır. Bu kablolarda HFFR malzeme kullanılmakta olup geç tutuşur ve büyük ölçüde kendiliğinden sönerler. Düşük duman yoğunluğuna sahip olup, zehirli ve aşındırıcı gaz çıkarmazlar. İnsanların yoğun olduğu ve önemli malzemelerin olduğu binalarda kullanılırlar.

Kontrol kabloları adlarından da anlaşılacağı üzere, bir ekipmanın fonksiyonlarını kontrol etmek için düşük voltajlı sinyallerin dağıtımını yaparlar.

Kontrol ve iletişim, elektronik sistemler için en kritik konudur. İster bir rüzgar türbinini görüntüleyin ve kontrol edin, ister fabrika zeminindeki bir sürücü ile motoru kontrol edin ya da mühendislik alanında bir sistemin ara bağlantılarını yapın, uygun kontrol kablosu doğru sinyal iletimini sağlamak için çok önemlidir. Kontrol kabloları yapısında genellikle bükülü iletkenler kullanılırken darbelerden ve iklim şartlarından koruyucu PVC veya HFFR yalıtkanla izole edilirler. Ekranlı veya ekransız tipleri vardır. Ekranlama; dış elektriksel etkilere karşı koruma sağlar.


 

İletken; Bükülü çok telli tavlı bakır en çok kullanılan iletken tipidir.

İzole Tipi: Kullanım alanına göre farklı izole yapıları mevcuttur. En çok karşılaşılanlar PVC, PE, HFFR ve PUR'dur.

Büküm Şekli: Çift (per), üçlü, dörtlü damarların bükümü şeklinde kullanılırlar.

Kullanım Şekli: Yer altı, kanal veya tepsilerde kullanım ya da havai hatlarda kullanıma olanak sağlar.

EK Yapı Seçenekleri: Dolgulu, Dolgusuz, Çelik Zırhlı, Bantlı ve Ekranlı seçenekleri vardır. Genel olarak 300/500 V çalışma gerilimi, 0,14 mm²'den 2,50 mm² kesite kadar değişen kesitlerde PVC, HFFR veya PUR yalıtım malzemesi kullanılır.

Kılıf: PVC, HFFR, PE, PUR.

Şekil 3: HFFR malzeme kullanılan, AL-PES folyo ve örgü ile çift kat ekranlamaya sahip bu kablolar endüstriyel uygulamalarda sinyal iletiminde kullanılır. Bina içinde ve insanların yoğun olduğu ve önemli malzemelerin olduğu binalarda kullanılırlar.

 

 

Kumanda kabloları çok çeşitli ve yaygın kullanım alanları ile birçok alanda karşımıza çıkıyor. Günlük kullandığımız basit ev aletlerinden, büyük otomasyon sistemlerine ya da endüstriyel uygulamalarda kullanım alanları bulunuyor. Otomasyon sistemlerinin kullanıldığı sanayi tesislerinde, telekomünikasyon alanında, petrol ve gaz, enerji, maden gibi alanlarda kullanılırlar.



 

Öncelikle şalt, kontaktörler, alarmlar, röle gibi güç kontrol paneli araçlarını birbirlerine bağlamak için kullanılırlar.

Esneklikleri, küçük kablo çapları, geniş sıcaklık aralıkları (-30°C'den, +70°C'ye), güneş ve su dayanımlarının iyi olması ve kılıf çeşitliliği kumanda kablolarının kullanım alanlarını çoğaltmaktadır. Yukarıda bahsedilen kullanım alanlarına ek olarak, taşıtlarda, beyaz eşyalarda, güneş enerjisi üretim kontrollerinde, ses sistemlerinde, ölçü aletleri ve ofis makinalarının kontrol sistemlerinde kumanda kabloları kullanılmaktadır.

Kumanda kabloları hayatın her alanında;

Otomobillerde: Isıtıcı ve klima kontrolü, koltuk ayarlama, kaput ve yakıt kapağı açma kapama, vites kolu, fren ve debriyaj kontrol kabloları

Havacılık sektöründe; Kapı kontrolleri, acil durum sistemleri gibi uçak içi ve alan uygulamaları

Klima Kontrol; klima ve ısıtıcı gaz kontrolleri

Yapı İşlerinde; Ağır makinelerde, küçük makinalarda ve taşıyıcı sistemlerin kontrollerinde.

Ofis ve Medikal Cihazlarda; ses sistemlerinde, alarm sistemlerinde

Robotik sistemlerde; itme çekme kontrolleri

PLC Kontrollü Ekipmanlarda, otomasyon sistemlerinde kısacası hayatın her alanında kullanım alanları vardır.



Kaynak: