16. asırda İtalya'da sanat, mühendislik ve bilim alanlarında en yenilikçi çağlardan biri yaşanıyordu. Bu çağın belki de en meşhur ismi Leonardo Da Vinci sonraki asırlarda İtalyan Rönesansı'nın neredeyse en büyük simgesine dönüştürüldü. Leonardo'nun eskiz defterleri 19. yy da Jean Paul Richter tarafından tercüme edildi. Defterlerin ulaşılabilir hale gelmesiyle halk Leonardo'nun defterlerindeki yaratıcı fikirleri gördü ve onu bir çeşit doğa üstü dahi olarak görüp saygı duymaya başladı.

Leonardo 1482'de Sforza kalesine taşınıyor ve matematik bilgisinin çoğunu 1496'da kaleye gelen Luca Pacioli'den öğreniyordu. Pacioli'den öğrendiği matematik bilgisi onu daha sonra meşhur edecek olan mühendislik çalışmalarının temelini oluşturuyordu. Leonardo'nun başkalarından öğrendiği tek alan matematik değildi. Daha detaylı araştırma yapan uzmanlar Leonardo'nun bazı meşhur icatları için ilham aldığı kaynakları da ortaya çıkarmış gibi görünüyorlar.
 

Rönesansın başında büyük teknolojik gelişmelere ev sahipliği yapan Siena'da mühendislikte yenilikçi bir hareket doğuyordu. Dönemin bilim yuvası haline gelen Siena ile Floransa arasında sadece 50 km var. Mariano Taccola bu yeni nesil mühendislerin başında geliyordu. Tacoola diğer Rönesans Mühendisleri kadar meşhur olmasa da bu alanda devrim niteliğinde yenilikler yapmıştı. Taccola ve Leonardo'nun çizimleri arasındaki benzerlik yadsınamaz düzeydeydi.

Hatta Leonardo'nun çizimlerinden daha ham olan bir Vitruvian Adamı da mevcuttu. Bunun yanı sıra Floransalı tarihçi Prof. Paulo Galuzzi'ye göre Leonardo'nun Tacoola'nın çalışmalarını gördüğüne dair yazılı kanıtlar bulunmaktadır.
 

 

 

►İlginizi çekebilir:Anadolu'nun Büyük Mühendisi: El-Cezeri

Paulo Galuzzi Leonardo'nun Taccola'dan alıntı yaptığına dair sadece tek bir yazılı kanıt bulabildiğini söylüyor ve konuşmasına şöyle devam ediyor; "Bu Leonardo'nun Taccola'nın çalışmalarına ulaştığını farzetmemiz için yeterli bir kanıt. Sienalı mühendis Francesko, Tacoola'nın tüm el yazmalarını miras aldı ve Leonardo Francesko'nun el yazmalarından bazılarına sahip. Yani Taccola'dan Francesko'ya ve Francesko'dan da Leonardo'ya bir bilgi aktarımı söz konusu."

 

Diğer Siena'lı mühendislerin el yazmalarında su altında nefes alma aletlerinin resimleri var ve bunlar da şaşırtıcı derecede Da Vinci'nin çizimlerine benziyor. 15. yüzyıla ait bazı çizimlerde dalış maskelerine rastlıyoruz. Leonardo'nun tasarımları bütün bu çizimlerin bir araya getirilmiş ve daha düzgün çizilmiş hali gibi görünüyor. Leonardo sadece iyi bir çizim yapmakla kalmıyor çizimleri teknik açıdan da geliştiriyordu.
 

 

Leonardo Da Vinci popüler kültürde uçuş alanında bir öncü olarak bilinir. Havacılık prensiplerini ilk anlayan kişi olduğu söyleniyor. Günümüzde paraşütlerden helikopter ve planörlere kadar insanoğlunun ayağını yerden kesen sayısız uçuş aletinin mucidi olarak biliniyor. Tarihçi Dr. Tobias Capwell Leonardo'dan yüzyıllar önce yaşamış Mers Beurre'li Elmer'ın uçuş hikayesini araştırmış. Hikaye 12. asırdan kalma bir el yazmasında yine Mers Beurre'li bir tarihçinin İngiliz Krallarının Marifetleri eserinde görülüyor ve Leonardo'nun uçuş tasarımının öncüsü olma ünvanı üzerinde hak iddea eden bir başarıyı gözler önüne seriyor.

Dr. Tobias Capwell; "Elmer uçabilmek için el ve ayaklarına kanatlar bağladı ve bir kulenin tepesine çıkıp rüzgarı toplayarak 200 metreden fazla bir mesafe katetti. Rüzgarın hareketi ve havanın dönmesiyle uçuşu bozulduğu için inişi gerçekleştiremedi. Düşerek bacaklarını kırdı ve ölene dek sakat kaldı. Willeam'ın el yazmalarını incelediğimizde Elmer'ın hatasını anladığını net bir şekilde görüyoruz bu da bir kuyruk eklemeyi unutmuş olması.Yani karşımızda zihninde modern uçakların görüntüsü olan bir ortaçağ insanı var. Bu da demek oluyor ki Leonardo'dan asırlar önce insanlar uçuş prensiplerini test etmeye başlamıştı." 

İtalyan mühendislerin uçuş makineleri çizimleri Leonardo'nun eskizlerinden daha eskiye dayanıyor. Leonardo'nun daha karmaşık olan kendi makinelerini geliştirmek için bu çizimlerden faydalandığına inanılıyor.

 

Ama dikkatli incelendiğinde Leonardo'nun uçuş makinelerinin hiçbirinin sanılanın aksine birer mühendislik harikası olmadığı görülüyor. Capwell'a göre onun uçuş makinelrinden hiç biri işe yaramazdı. Hatta helikopteri bile. Capwell ; "Leonardo helikopteri için çinden gelen bir oyuncaktan ilham almış olabilir. Gerçekten de bu çizimler bir oyuncak olarak işe yarayabilir. Ama Leonardo'nun anlamadığı şuydu; bir şeyin boyutlarını öylece büyütemezsiniz. Yani bu dev oyuncak bir insanı kaldırmaya yetecek kaldırma kuvvetini sağlayamaz."

Vinci'nin uçuş makineleri ne orjinal ne de işe yarar görünüyor. Rönesans tarihçisi Dr. Monica Azzolini'ye göre artık Leonardo'nun "Çığır açan fikirlerine hazır olmayan bir çağda yaşamış mühendis" imajı korunamaz. Ve onu zamanının ötesinde bir dahi olarak görmek adaletsizliktir.

Prof. Martin Kemp Leonardo ve rönesans üzerine 40 yıl çalışmış dünyaca meşhur bir uzman; "Leonardo'nun çağdaşları onu sanatın yüzünü değiştirebilecek adam olarak tanımlıyorlardı. Leonardo'nun bir dahi olduğunu söylerlerdi ve gerçektende öyleydi. O, en hayret verici kişilkti. Dünyanın en meşhur tablosu Mona Lisa'yı çizen adamda elbette bir deha olmalıydı. Genç yaşta yükselen bir yıldız olarak görülüyor kesinlikle bir yetenek olarak tanımlanıyordu."

Mucit Pascal Cotte çok bandlı bir teknik kullanarak bu ünlü tablonun her katmanını görünteleyebilen bir kamera geliştirmiş. Kamera Leonardo'nun tablosunun eskizini görme ve her katmanını inceleme imkanı sunuyor. Çok nadir verilen tabloya erişim izni Pascal'a verilmiş ve tabloyu yeni kamerasıyla inceleme imkanı bulmuş.
 

Profesyonel kameralar 20 milyon piksel çözünürlükte 3 ana renk ışık dalga boyunu kaydediyor. Pascalın kamerası ise 240 milyon piksel çözünürlükte 13 dalga boyunu kaydedebiliyor. Buda tablonun her katmanının ayrı ayrı görülebilmesini sağlıyor. Pascal'ın teknolojisi Leonardo'nun kullandığı zor ve karmaşık katman tekniği Sfumato Tekniğini bilimsel olarak gözler önüne seriyor.

Pascal Cotte ; "Son derece karmaşık ve sıra dışı bir çizim tekniği var. Yağlı bir birleştirme maddesinin içine küçük pigmentler yerleştiriyor. Ve çok ince ve hafif bir yağlı boya elde ediyor. Bunu beyaz zemine yerleştirince renk örtüsü elde ediyor, ondan sonra başka bir boya örtüsü ve üzerine başka bir boya örtüsü daha ekliyor. Vitraydaki gibi ışık pigmentin içinden geçiyor, çarpıyor ve geri yansıyor."

Taramalar, Leonardo'nun doygunluk yöntemiyle nasıl renk yoğunluğu elde ettiğini gösteriyor. Aynı zamanda Leonardo'nun ışığı ve gölgeleri vurgulamak için basitçe siyah ve koyu renk kullanmak yerine gölgeleri oluşturmak için tablosuna katman katmak renk eklediğini gösteriyor. Uzmanlara göre bu yöntem o kadar hüner dolu ki şimdiye kadar hiç kimse bu tekniği ona yakın bir başarıyla uygulayamadı. Leonardo'nun esas dehası tablolarında görünüyordu.

Leonardo belki de tarihin yansıttığı gibi zamanının ötesinde üstün bir mucit olmasa da, onun zamanının ötesinde bir sanat dehası olduğu çok açık. Eskiz defterlerinde bulunan çizimler onun hayret verici derecede engin bilgili olduğunu gösteriyor. Sonuç olarak ölümünden 500 yıl sonra zamanın sınavına direnen şeyin Leonardo'nun sanatsal dehası olduğunu görüyoruz...

Kaynak

►National Geographic-Mystery Files