İsCon |
İzolasyonlu Yıldırım İniş İletkeni

Yıldırımın olumsuz etkilerinden korunmaya çalışırken çeşitli standartlara uygun Yıldırımdan Korunma Sistemleri geliştirilmektedir. Bu sistemler kurulurken izolasyonun önemi bir hayli ciddiyet kazanıyor. İzoleli İletken (isCon), yıldırım deşarjını toprağa iletirken olası yangın ve insan hayatı gibi ciddi hasarların önüne önemli ölçüde geçer. Yıldırımdan korunurken Dış Yıldırımlık Sisteminizde kullanılan İsCon'nın detaylarını bu yazımızda bulabilirsiniz.

A- A+

03.07.2014 tarihli yazı 29433 kez okunmuştur.

Ülkemizde yıldırımdan korunma sistemleri IEC 62305 standardı esas alınarak kurulmaktadır. Bu standart kafes, mesh, yakalama ucu, gergi teli gibi pasif sistemlere ışık tutmaktadır. Ülkemizde uygulamalarına rastladığımız paratoner sistemleri ise NFC 17102 standardı baz alınarak tasarlanmaktadır. Bu yazımızda standartlarda yer alan ve yıldırım deşarjını dış yıldırımlık sistemleri ile yönlendirirken üzerinde durmamız gereken çok önemli bir konuyu gündeme getireceğiz: "İzolasyon"

Dış yıldırımlık sistemleri ile yakalanan yıldırım deşarjı toprak alana indirilirken enerji ve data hatlarına atlayabilmekte, çoğunlukla kuplaj etkileri nedeniyle ciddi zararlara yol açmaktadır. Ayrıca çıplak ve binaya yapışık olarak inişi sağlanan iletkenler yangın ve insan hayatı gibi tehlikeli sonuçlara yol açabilmektedir. Bu nedenle yıldırım deşarjını izoleli bir şekilde yapımızdan toprağa akıtmamız gerekmektedir. Bunu sağlamamız için standartlar bize iki alternatif sunmaktadır.

► Yıldırım deşarj değerinde test edilmiş İzoleli İletken Kullanılması(isCon)

► İlgili formüllerle binanın fiziksel özellikleri gözetilerek hesaplanabilen "S" koruma mesafesinin bırakılması.

*Genellikle "S" koruma mesafesinin bırakılması özel izolasyonlu ürünlerle sağlanmalıdır. Ancak uygulamadaki zorluklar ve yine iletkenin çıplak olması nedeniyle dokunma riski oluşacağından ve özellikle petrol istasyonu, dolum tesisi gibi alanlarda yangın tehlikesi riski olduğundan dolayı yıldırımda izoleli deşarj iletkeninin kullanılması daha yaygın bir çözümdür.

► İlginizi Çekebilir : Dış Yıldırımlık Sistemleri

► İlginizi Çekebilir : Parafudr Nedir? | Elektrikport Akademi

S mesafesi IEC 62305 ‘e göre hesaplanmaktadır.

Ki: Koruma sınıfı
Kc: İniş İletkeni Sayısı
Km: Kullanılan iletkenin cinsi

İzoleli iletkenle iniş yapılan sistemler birçok açıdan "Güvenlik" sağlamaktadır.

Özellikle;

► Askeri tesisler,
► Cephanelikler,
► GSM kuleleri,
► Rüzgar türbinleri,
► Güneş panelleri,
► Dolum tesisleri,
► Hastaneler,
► Okullar,
► Teknolojik binalar
► Metrolar gibi teknolojinin ve insanların bir küme şeklinde yaşadığı alanlarda bu konu önemle uygulanmalıdır.

Dış yıldırım tasarımı ne olursa olsun ister kafes yöntemi ister faraday iniş izolasyonunun sağlanması, inişin simetrik olarak çift noktalardan sağlanmasında oldukça önem arz etmektedir.

İsCon İletkeni 200 kA'lik yıldırım darbelerine kadar izolasyon sağlanmaktadır. Ülkemizde yıldırım darbe ortalamasının 50 kA olduğu, güney bölgelerde de 100 kA'e kadar olduğu düşünüldüğünde, bu sistemler ülkemiz için güvenlikli yıldırımdan korunma sistemlerinin oluşturulması adına önemli bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak her zaman belirtmiş olduğumuz gibi yalnızca dış yıldırımlık sistemleri ile tesislerimizi koruyamayız.

Yıldırımdan korunma sistemleri bir masanın 4 ayağı üzerinde durması gibidir. İç yıldırımlık sistemleri, eş potansiyel ve iyi bir topraklama sistemi ile tesis güvenliğimizi maksimum seviyeye çıkarmamız gerekmektedir.

İsCon’un iç yapısını aşağıdaki görselde inceleyebilirsiniz;

Aşağıda yer alan tabloda da "S" aralığı olan, olmayan ve iscon kullanılmış sistemlerin farkını görmektesiniz.

İzoleli yıldırımdan korunma sistemi tüm ekipmanlarıyla bütün olarak uygulanmalıdır. Yalnız iletkenin montaj edilmesi sistemde zamanla aksaklıklara neden olabilmektedir. isCon System tüm ekipmanları ile korozyona uğramayan izolasyonlu ürünlerden oluşmaktadır. Sistemin uygulandığı noktalarda Yıldırım Kayıt Sistemi ile tesisten geçen darbeler kayıt altına alınmakta ve dilediğinizde sizlere rapor olarak sunulmaktadır.

Sonuç olarak Yıldırımdan Korunma Sistemleri İniş İletkenleri standartlarda da belirtildiği gibi yapı ile temas yüzeylerinde izolasyonu sağlayarak yapıldığında doğru orantılı olarak istenmeyen kötü sonuçların önüne geçilmiş olacaktır.

Unutmamız gereken konu: Yıldırımdan Korunma ve Topraklama uzman mühendisler tarafından tasarlanarak yapılması gereken hayati önemli bir pozisyonda olan sistemlerdir. Kullanılan en ufak bir kroşenin bile bu sistemin bütününde etkisi bulunmaktadır.

Kaynak:

►OBO Bettermann