Radyoaktif Paratonerler ve Çevreye Etkileri
Ülkemizde 1970'li yılların sonlarından beri Radyoaktif Paratonerler kullanılmaktadır. Özellikle ilk zamanlarda kullanılan Radyoaktif Paratonerler Radyum kaynaklı üretilmiştir. 1980 yılı ve öncesi üretilen ve montajı yapılan Parasphere, Preventor, Helita marka paratonerlerin Ra-226 radyoaktif kaynakları ile üretilmiş paratoner olma ihtimali kesin olmamakla birlikte oldukça yüksektir.
Ülkemizde Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından 04.01.2000 tarih ve 10700-0005 sayılı genelge ile paratoner üretimi için kullanılan radyoaktif kaynakların (Am-241, Ra-226 v.b.) ithalatına 31.03.2000 tarihinden itibaren izin verilmeyeceği ve yasaklamanın süresiz bir şekilde devam edeceği bildirilmiştir.
TAEK’in 30.07.2001 tarih ve 10700-1485 sayılı genelge ile de ülkemizde montajı yapılmış ve halen kullanılmakta olan Ra-226 radyoaktif kaynaklı paratonerler, çevre ve insan sağlığı açısından oluşturabileceği potansiyel tehlikeler göz önüne alınarak, TAEK’ten lisanslı(*) firmalar vasıtası ile yerlerinden sökülüp İstanbul’da Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ ne radyoaktif atık olarak depolanmak üzere teslim edilmesi gerekmektedir.
Alternatif tekniklerle karşılaştırıldığında net bir fayda sağlamayan radyoaktif kaynaklı paratonerlerde kullanılan radyasyon kaynaklarının oldukça yaygın kullanımları nedeni ile gereksiz olarak radyoaktif madde birikiminin engellenmesi, söz konusu paratonerlerin deprem, şiddetli rüzgar, yağışlar ve yangın ile zarar görmesi, düşmesi, kaybolması, çalınması ve uzun kullanım yılları içerisinde kullanıcıların değişmesi ve bilgisi olmayan kişilerin ellerine kolayca geçmesi gibi nedenlerle, çevre ve insan sağlığı açısından potansiyel riskler göz önüne alınarak radyoaktif madde ithalatının ve üretimin durdurulması ülkemiz ve insan sağlığı açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle TAEK’in yukarıda belirtilen genelgesinden de anlaşılacağı gibi “Radyoaktif Kaynaklı Paratonerlerin” sökümünü/değişimini yapacak firmaların TAEK tarafından lisans verilmiş olması şartı aranmaktadır. Çevremize zararlı olan “Radyoaktif Kaynaklı Paratonerlerin” biran önce bilinçli olarak yok edilmesi için siz değerli okuyucularımızın çevrenizde bahse konu “Radyoaktif Kaynaklı Paratonerlerin” kullanıldığı kamu kuruluşları ve özel kuruluşları bu konuda bilgilendirmenizi rica ederiz.
Orhan KOVANK
Liva Grup Elk.Elkt.İnş.Tah.San.Tic.Ltd.Şti.
orhan@livagrup.com.tr
(*) Radyoaktif Kaynaklı Paratonerleri sökme lisansına sahip firmalar www.taek.gov.tr adresinden öğrenilebilir.
- Dünyanın En Görkemli 10 Güneş Tarlası
- Dünyanın En Büyük 10 Makinesi
- 2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu
- Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı
- Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri
- Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü
- Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri
- En İyi 5 Tıbbi Robot
- Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi
- Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi
- DrivePro Yaşam Döngüsü Hizmetleri
- Batarya Testinin Temelleri
- Enerji Yönetiminde Ölçümün Rolü: Verimliliğe Giden Yol
- HVAC Sistemlerinde Kullanılan EC Fan, Sürücü ve EC+ Fan Teknolojisi
- Su İşleme, Dağıtım ve Atık Su Yönetim Tesislerinde Sürücü Kullanımı
- Röle ve Trafo Merkezi Testlerinin Temelleri | Webinar
- Chint Elektrik Temel DIN Ray Ürünleri Tanıtımı
- Sigma Termik Manyetik Şalterler ile Elektrik Devrelerinde Koruma
- Elektrik Panoları ve Üretim Teknikleri
- Teknik Servis | Megger Türkiye