Telekomünikasyon:
Fiber Optik Kablolar 2 |
Elektrikport Akademi

Bu bölümde tek modlu fiber optik kablolar ile çift modlu fiber optik kabloların iç yapılarına,bu kabloların benzer ve farklı özelliklerine, kademe indeksli ve derece indeksli fiberlerin uygulama türlerine değineceğiz.

A- A+

24.12.2012 tarihli yazı 17347 kez okunmuştur.

TEK MODLU FİBER OPTİK KABLO

Işığın fiber içinde hareket ettiği yerin çekirdek olduğunu bir önceki bölümde söylemiştik. Bu ışık ışınlarının açısı eğer sayısal aralık içerisinde ise ışınlar çekirdek içerisine geçerek burada hareket etmeye başlarlar. Bu hareket sınırlı sayıda yollar içerisinde olabilir. Bu optik yollara "mod" denir. Tek modlu fiberlerde çekirdek çapı çok büyük olmadığı için ışık tek yolda hareket eder. Bu tür fiberlere tek modlu(singlemode) fiber denir.Tek modlu fiber kablo ile çok modlu fiber kablo aynı parçalardan oluşur. Ama tek modlu fiber kablonun en dışta ki kablo kılıfı genellikle sarı renktedir.Tek modlu fiber kablonun çekirdek yarıçapı 8-10 mikron arasındadır. Yaygın olarak kullanılan çekirdek yarıçapı 9 mikronluktur.Kablo kılıfın da 9/125 olarak tanımlanır. Bu da çekirdek yarıçapının 9 mikron, kılıf yarıçapının da 125 olduğunu gösterir.

Tek modlu fiberlerde ışık ilerlerken yansıma ve kırılma yok denecek kadar azdır. Işık kaynağı olarak ise lazer kullanılır.Işık ışını çekirdeğe 90 derecelik açıyla girer ve böylelikle veri, ışın dalgalarında ve çekirdeğin tam ortasında düz bir hat üzerinde taşınır. Bu sayede iletim hızı ve iletim mesafesi artmış olur. İletim mesafesi yaklaşık 3 km dir. Bu sebeple de tek modlu fiber kablolar genellikle WAN' lar da kullanılır.

ÇİFT MODLU FİBER OPTİK KABLO

Çok modlu fiberlerde çekirdek çapı tek modlu fiberlere göre oldukça büyüktür. 50 mikron ile yaklaşık 65 mikron arasındadır. Böylelikle çekirdeğin ışığı alış açısı esnekliği sağlanmış olur. Çekirdek çapı geniş olduğu için birden çok ışık ışını çekirdeğin içine geçer ve çekirdeğin etrafını saran kılıfa rastgele çarparak yansıma yapıp çekirdek içerisinde hareket eder ya da kırılarak ışın kılıfa geçer. Bu geliş açısına bağlıdır.Bu hareketin temel optik kuralına göre olduğunu bir önce ki bölümde belirtmiştik. Işığın dağılması fazladır. Bu yüzden tek modlu fibere göre ışık kayıpları da fazladır. Işık kaynağı olarak LED kullanılır.Işığı tek modlu fibere göre daha kısa mesafelere taşırlar(yaklaşık 2 km).

Işığın çekirdek içerisinde yayılması bakımından kademe indeksli ve derece indeksli diye iki çeşidi vardır.

ÇOK MODLU KADEME İNDEKSLİ FİBER

Bu fiber türü tek modlu fiberlere benzer. Çok modlu kademe indeksli fiberler de tek fark merkezi çekirdeğin daha büyük çaplı olmasıdır. Bu da kabloya daha çok ışık girmesini sağlar. Çekirdek kılıfına kritik açıdan daha büyük açıyla çarpan ışık ışınları tam yansıma yaparak zikzak çizerek ilerler ve daima sınırdan yansır. Kritik açıdan daha küçük açı ile gelen ışık ışını çekirdek kılıfına geçer ve sonuçta ışık kaybı ortaya çıkar. Gelme açısına bağlı olarak bütün ışık ışınları aynı yolu izlemez bundan dolayı aynı mesafeyi aynı zamanda katetmezler.

ÇOK MODLU DERECE İNDEKSLİ FİBER

Bu fiberin özelliği çekirdeğin yarıçapına bağlı olarak çekirdek indisinin değişmesidir. Şöyle ki dışarıdan bakılınca içten dışa doğru eşmerkezli halkalar şeklinde gözlenir. Her bir halkanın indisi farklıdır ve içten dışa doğru da kırılma indisi azalır. Bu halkaların sayısı genellikle 50-400 arasındadır ve imalatçı firmaya göre bu sayı değişebilir.

Işığın hızı indeks profili ile ters orantılıdır. Dolayısıyla tüm ışıklar belli düğüm noktalarında birleşirler; fakat alıcı uçta darbeler arasında bir gecikme olur. Buna rağmen gecikme basamak indeksli ve çok modlu fiberlerinkine göre daha azdır.

Kaynak : webopedia