Trafo Merkezlerinin Karşılaştırılması |
Gaz vs Hava Yalıtım

Yüksek gerilim şalt sahaları elektrik enerjisi üreten kaynaklar ile tüketici kaynakları arasındaki güç iletim zincirinin en önemli halkasını oluşturur. Trafo merkezleri tek tip olmayıp farklı şekilde tasarlanabilir. En çok kullanılan tasarım tipi hava yalıtımlı açık şalt sahalı trafo merkezleri (AIS) diğeri ise açık ve kapalı alanlarda kullanılan SF6 gazı ile yalıtılmış kapalı ve mahfazalı trafo merkezleridir (GIS).

A- A+

10.12.2016 tarihli yazı 11678 kez okunmuştur.

Gaz ile yalıtışmış kapalı ve metal mahfazalı trafo merkezleri, diğer yalıtım çözümlerine göre yüksek güvenirlik ve esneklik sunar. GIS açık ve kapalı ortamlarda kullanılabilen bir yöntemdir. AIS (Air Insulated Substation) hava yalıtımlı trafo merkezleri, çevre şartlarının dikkate alınmadığı yer sınırlamasının olmadığı yerlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. AIS’lerin montaj maliyeti düşüktür. Bu trafo merkezlerin açık havada oluşundan dolayı hava olaylarına direkt maruz kalırlar. Gaz ile yalıtılmış trafo merkezleri aynı özellikteki hava ile yalıtılmış trafo merkezlerine göre %70 daha az alan kaplamaktadır. Bu özellik GIS’lerin kapalı ve açık alanda daha çok tercih edilmesine sebep olmaktadır.

GIS sistemlerinin yeraltındaki görünümü

►İlginizi Çekebilir: 10 Soruda SF6 Gazı

GIS sistemlerinin az yer kaplaması, yeraltına yerleştirilmesini mümkün kılar ve daha estetik bir görüntüye sahip olmasını sağlar. GIS’in az alan kaplaması, metal mahfazalı yapıya sahip olması büyük bir avantajdır. Ayrıca GIS, AIS’e göre daha iyi performansa sahiptir. Tüm bunların yanında GIS’in kurulum maliyetinin fazla olması tercih edilmesinde dezavantaj olarak gösterilebilir.

AIS ve GIS’in karakteristik tablosu

GIS;

► Sınırlı alanlar
► Zor ortam koşulları
► Düşük çevresel etki
► Daha az bakım gibi kurulum özelliklerine sahip iken

AIS;

► Dağıtım ve istimlak kolaylığı sağlayan alanlar
► Zemini dayanıklı alanlar
► Çevresel estetiği bozmayacak alanlar
► Daha fazla bakım gibi kurulum özelliklerine sahiptir.

GIS’in düşük arıza yapma oranı çok önemli bir avantajdır. Fakat GIS’in hizmet dışı kalma süresi AIS’in hizmet dışı kalma süresinin neredeyse iki katı olması bu trafo merkezi için dezavantaj olmaktadır.

Ekonomi-Maliyet-Hizmet Süresi Açısından Karışılaştırma

Trafo merkezleri için kurulum maliyeti, temel donanımların maliyeti, bakım maliyeti, hizmet dışı kalma maliyeti ve elden çıkarma maliyetleri çok önemlidir.

1) Birincil Donanım Maliyeti

GIS’in birincil donanım maliyeti AIS’e göre çok pahalıdır. Ancak yedek ekipmanların fiyatı, iletkenlerin fiyatı, arazinin fiyatı, kurulumun fiyatı, bakım fiyatı iki sistem arasındaki fiyat farkının az olmasına neden olur.

2) Bakım Maliyeti

Gaz yalıtımlı trafo merkezlerinin içerde olması daha az bakım gerektirir. Bu nedenle gaz yalıtımlı trafo merkezlerinin hava yalıtımlı trafo merkezlerine göre bakım maliyeti daha azdır.

3) İşletme Maliyeti

GIS’in bakım maliyeti ile AIS’in bakım maliyeti arasında çok fark olmasa bile GIS’in işletme maliyeti AIS’e göre fazladır.

4) Hizmet Dışı Kalma Maliyeti

GIS’in arıza yapma oranı AIS’e göre düşüktür bu yüzden AIS’e göre hizmet dışı kalma maliyeti de düşüktür.

5) Elden Çıkarma Maliyeti

Trafo merkezleri için elden çıkarma maliyeti büyük olmalıdır. Gelecekteki harcamaların değeri hesaplanmalıdır. Tesislerin ömür süreleri için genel bir karşılaştırma yapmak mümkün değildir. Ancak karakteristik bir projede bu kıyaslama yapılabilir.

Kullanım ömrü maliyeti karşılaştırma tablosu

►İlginizi Çekebilir: Yüksek Gerilimde Kullanılan 7 Yalıtım Yöntemi

Yeni GIS sistemleri eski sistemlere göre daha az çevresel etkiye sahiptir. SF6 gazının sızma oranı %1’den daha azdır. Tasarım özellikleri nedeniyle GIS AIS’e göre daha iyi çevresel etkiye sahiptir.