21 centlik teklifte iptal sinyali

Piyasa fiyatının iki katından bile pahalı çıkan teklif sonrası Ankara'da kafalar karıştı. Ağırlıklı görüş ihalenin iptal edileceği yönünde Türkiye'nin Mersin Akkuyu'da yapılacak ilk nükleer santralının ihalesinde verilen teklifin dünya fiyat ortalamasının iki katı olması büyük tartışmalara yol açtı. 21.16 centlik teklifin 10 cent civarındaki dünya ortalamasının çok üstünde olması, iptal ihtimalini güçlendirirken, nükleer santral ihalesini yapan Türkiye Elektrik Ticaret A.Ş (TETAŞ) Genel Müdürü Hacı Duran Gökkaya, ihale sürecinin normal prosedüre göre devam ettiğini belirtti. Gökkaya, şartname kurallarına göre hareket etmek istedikleri için revize teklifi iade ettiklerini aktardı. İhalede fiyatın çok yüksek çıkması, nükleer santralın yapım modelini de tartışmaya açtı. Elektrik Üreticileri Derneği Başkanı Önder Karaduman, Türkiye'nin nükleer santralı dünyada hiç denenmemiş bir modelle devlet payı olmadan özel sektöre yaptırdığına dikkat çekerek, 'Küresel krizde tüm finansman yükü firmanın sırtında. Firmanın bu maliyetleri fiyata yansıtması normal. 21 centten finansman maliyetleri ayıklansın' dedi. Nükleer santral ihalesinde önceki gün fiyat zarfı açılırken, zarftan çıkan 21.16 centlik fiyat yüksek bulunmuştu. Bu süreçte Rus Atomstroyexport-Inter Raoues-Park Teknik ortaklığı, TETAŞ'a yeni bir revize teklif zarfı sunarken, ihale şartnamesinde yeni bir teklif alınabileceğine dair hükmün bulunmaması tartışma yaratmıştı. Enerji Bakanlığı da önceki gün akşam saatlerinde firma temsilcilerini çağırarak, revize teklif zarfını iade etti. Revize teklifin iade edilmesi, Rus-Ciner ortaklığı ile pazarlık yapılması ihtimalini ortadan kaldırırken, bu durum, böylece, ihalenin iptal edileceği beklentisi de yükseldi.

'Pazarlık yapılabilir' demişti


ENERJİ Bakanı Hilmi Güler, önceki akşam çıktığı bir televizyon programında, revize teklif zarfını, ana teklifin yerine geçecek yeni bir zarf olduğu için iade ettiklerini açıklamıştı. Güler, önceki sabah yaptığı açıklamada ise konuya yönelik sorular üzerine, revize teklif alınmasının şartnameye aykırı olmadığını belirterek, pazarlık yapılabileceğini aktarmıştı.

Son söz Erdoğan'ın


İHALE Komisyonu, fiyatı değerlendirerek, buna göre bir rapor oluşturacak. Bu rapor, TETAŞ yönetim kurulunun da onayıyla Bakanlar Kurulu'na sunulacak. İhalede son sözü, Başbakan Erdoğan başkanlığındaki Bakanlar Kurulu söyleyecek. Onay çıkmazsa iptal edilecek.

Yapım modeli değişebilir


TÜRKİYE'nin ilk nükleer santralının dünyada rastlanmayan bir modelle sadece özel sektöre yaptırılıyor olmasının da fiyatın yüksek çıkmasında etkili olduğu belirtiliyor. Bu nedenle Enerji Bakanlığı'nın, yeni ihale sürecinde nükleer santralın yapım modelini de tekrar ele alması bekleniyor. Yeni süreçte, santralda kamunun da payı olması gündemde.

Bu fiyattan finansman maliyetleri ayıklansın


KARADUMAN, şimdi TETAŞ'ın, 21.16 cent'lik fiyattaki finansman maliyetlerini ayıklayarak, esas fiyata ulaşması ve değerlendirmeyi ona göre yapması gerektiğini aktararak, 'Fiyat üzerindeki yükler kaldırılırsa ve ortaya çıkan dünya piyasalarındaki fiyatla aynı çıkarsa ve Bakanlar Kurulu, 'milli menfaat aykırı değildir' yorumu yaparsa, belki de fiyat onaylanabilir' değerlendirmesinde bulundu. Karaduman, 'Santralı devlet yapıyor olsaydı, maliyeti devlete ait olacaktı. O zaman fiyat bu kadar yüksek oluşmazdı. Şimdi devlet, 'ben karışmam, krediyi nereden bulursan bul' diyor. Krizde bulunan paranın da bir maliyeti var' dedi. Karaduman, bakanlığın, revize teklif zarfını iade etmesini de değerlendirerek, 'Daha birinci zarf değerlendirmeye alınmadan ikinci zarf verilemez. Firma acemilik yaptı' dedi.

Yüksek teklife razı olmayız


KONUYA yönelik olarak AKŞAM'a konuşan TETAŞ Genel Müdürü Hacı Duran Gökkaya, ihalenin iptalinin şu aşamada gündemde olmadığını ve sürecin devam ettiğini kaydetti. Gökkaya, revize teklifi, 'şartname kurallarına göre hareket etmek için' iade ettiklerini belirterek, 'Şartnameye göre böyle bir değerlendirme yaptık. Bundan sonra prosedür işlemeye devam edecek' dedi. Gökkaya, revize teklifin iade edilmesinin, Türkiye'nin yüksek fiyata razı olacağı anlamına da gelmediğini aktardı.

Özel olduğu için pahalı


KONUYU değerlendiren Elektrik Üreticileri Deneği Başkanı Önder Karaduman, teklif edilen fiyatın bu kadar yüksek çıkmasının ana nedeninin, nükleer santralin tamamının özel sektör tarafından yapılıyor olması olduğunu kaydetti. Karaduman şöyle devam etti: 'Dünyada şimdiye kadar santrallar hep devlet yapmış ya da devlet-özel sektör ortaklığı ile yapılmış. Türkiye'de ilk defa özel sektör modeli deneniyor. Özel sektör 8-10 yıl için 10 milyar dolarlık yatırım yapacak. Buradaki maliyetlerin fiyata intikal etmesi ve fiyatın yüksek olması normal.'

Kaynak: Akşam