526 milyon $ zarar yazdıran gizli formül

Mavi Akım Doğalgaz Anlaşması'ndaki fiyat formülü değişikliğinde 'Zarar var mı, yok mu?' tartışmasına son noktayı Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (YDK) koydu.

YDK, 1 Kasım 2003'ten önce uygulanan fiyat formülü ile AKP iktidarında değiştirilen fiyat formülü arasındaki fark nedeniyle Botaş'ın 526 milyon 443 bin dolar zarar ettiğini tespit etti. MHP Bursa Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Necati Özensoy konuya ilişkin olarak şunları söyledi:

'Enerji Bakanı 'Formül değişikliğinde zarar yok' diyordu. İşte YDK'nın tespiti. Ne bahane bulacaklar? Önceki yıllarda formülü de, zararı da gizlediler. Enerji Bakanı hâlâ 'Zarar yok, kâr var' diyor. Meclis tutanakları şahit. Niye inkâr ediyorlar, anlamak mümkün değil.'

YDK, hazırladığı raporda, mevcut doğalgaz anlaşmalarına, fiyat formülleri ve fiyat revizyonlarına yer verdi.

Yanlış diye değiştirildi


Raporda, 15 Aralık 1997'de belli formül üzerinden Rusya ile Mavi Akım anlaşması yapıldığı, 19 Kasım 2003'te formülün değiştirildiği vurgulandı. Raporda, 'Fiyat formülünde sehven yanlışlık yapıldığı iddiasıyla formül değiştirilmiş ve 1 Kasım 2003'ten geçerli olmak üzere uygulamaya konulmuştur' denildi.

Raporda, Kasım 2003'ten itibaren geçerli olan formüle yer verilirken bu formüldeki en önemli değişiklik ve oluşan zarar şu ifadelerle anlatıldı:

'Daha önceki fiyat formülünde birinci bölenin yerindeki FO1'in (düşük kükürtlü fueloil) yerine FO (yüksek kükürtlü fueloil) yazılmasıdır. Bu değişiklik sonrasında petrol varil fiyatının 13-18 dolar arasında değişmesi Botaş'ın lehine sonuç doğurmuş, ancak ham petrol fiyatının 140 dolara kadar yükselmesiyle yeni formül Botaş'ın aleyhine işlemeye başlamıştır.'

Raporda Botaş'ın zararının boyutu için şöyle denildi:

'1 Kasım 2003'te uygulamaya konulan yeni Mavi Akım Anlaşması sonucunda, diğer anlaşmalar da yenilenmiştir. Mavi Akım'ın bitiş tarihi 1 Ocak 2026'dır. 1 Kasım 2003'ten önce uygulanan fiyat formülüyle sonraki formül arasındaki fark nedeniyle 2007 itibarıyla Botaş aleyhine toplam 526 milyon 443 bin 968 dolar fark oluşmuştur. Bu meblağ, petrol fiyatına bağlı olarak değişmektedir.'

Revizyon talebi

Raporda, petrol fiyatlarının hızla yükselmesiyle Botaş'ın Ocak 2005'te Rusya'dan fiyat revizyonu talebinde bulunduğu Moskova'da iki ayrı toplantı yapıldığı belirtildi. 2006 ve 2007'deki görüşmelerde de Rusya'nın revizyona yanaşmadığı vurgulandı.

Botaş Yönetim Kurulu'nun Haziran 2007'den itibaren toplantı yeter sayısına ulaşamaması nedeniyle revizyon talebinden vazgeçildiği vurgulandı. Raporda Enerji Bakanlığı, Botaş yönetimine gerekli atamaları zamanında yapmadığı için suçlandı.

Kaynak: Milliyet