AB Rusya'ya 'arzı başlat' çağrısı yaptı

AB enerji bakanları ise acilen toplanarak Rusya'ya 'gazı ver' çağrısı yaptı.





Rusya ve Ukrayna'nın birbirini suçlayarak 7 Ocak'ta Avrupa'ya doğalgaz akışını durdurması nedeniyle gaz krizi yaşayan ülkeler dün Ukrayna'nın transit Rus gazının izlenmesi anlaşmasını imzalaması sonrasında krizin aşılması yolunda önemli bir aşama kaydetti. Rus Gazprom şirketinden yapılan yazılı açıklamada, "Gazprom'dan bir heyet bu sabah Kiev'deki müzakerelere katıldı. Buradaki müzakerelerin sonunda Ukrayna tarafı anlaşmayı herhangi bir ön koşul ileri sürmeden imzaladı" denildi.

Önceki gün, Ukrayna üzerinde Avrupa'ya sevkedilen Rus doğalgazında yaşanan kriz dolayısıyla meydana gelen kesinti nedeniyle Gazprom'un yaklaşık 800 milyon dolar kaybettiğini söyleyen Rusya Başbakanı Vladimir Putin dün bir açıklama yapmazken sözcüsü Dmitry Peskov, "Umut ediyoruz ki bu kez geçerli bir anlaşma sağlanmıştır ve bu yeni bir oyun değildir" ifadelerini kullandı. Peskov, uluslararası gözlemcilerin artık Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gönderilen gazı denetleyebileceklerini, böylelikle Ru gazının akışının başlayabileceğini belirtti.





AB enerji bakanları toplandı


Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ise önceki gün yaptığı açıklamada, Rusya'dan gönderilen ve Ukrayna'dan çıkan gaz miktarını izleme mekanizmasının Ukrayna'nın kabul edemeyecekleri şartlar ileri sürmesi yüzünden "anlamsız" ve "geçersiz" hale geldiğini söylemişti. Moskova, Avrupa'ya yeniden gaz gönderebilmesi için Kiev'in bu anlaşmayı imzalamasını şart koşmuştu. Şimdi hafta sonunda imzalanan ancak Ukrayna'nın şartları nedeniyle geçersiz olduğu belirtilen bu anlaşmanın, Gazprom'un talebi ile, yeniden imzalanması gerekiyor. Rusya da ancak anlaşma tüm taraflarca imzalanır ve gözlemciler yerleştirilirse vanaları açacağını duyurmuştu. Gazprom ve Ukrayna'dan yapılan açıklamalara göre vanalar hemen açılsa bile doğalgazın borulardan AB sınırına ulaşması en az 36 saat alacak bir süreç. Bu nedenle AB ülkelerinin Rus gazını yarından önce almaları çok da olanaklı görülmüyor.


Öte yandan dün acil olarak toplanan Avrupa Birliği (AB) enerji bakanları, Ukrayna'ya uluslararası gözlemci yerleştirilmesinin ardından Rusya'ya arzı yeniden başlatması çağrısı yapacak. Toplantı saat 18:00'de henüz bitmemişti ancak AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti'nin Enerji Bakanı Martin Riman, toplantı öncesinde basına yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya yerleştirilecek AB gözlemcileriyle ilgili Rusya'nın tüm taleplerinin karşılandığını belirterek, "AB'ye doğalgaz arzını yeniden başlatmaması için Rusya'nın hiçbir nedeni kalmadı" dedi. Riman, AB enerji bakanlarının toplantısının ardından Rusya'ya "doğalgaz arzını yeniden başlat" çağrısının yapılacağını söyledi. Rusya'dan da bir delegasyon toplantı için Brüksel'e gitti.





Bulgaristan'da doğalgaz skandalı


Bu arada, Rusya'nın vanaları kapatmasıyla ortaya çıkan doğalgaz krizi, Bulgaristan'da skandala dönüştü. Cumhurbaşkanı Georgi Pırvanov'un Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko ile vardığı anlaşma gereği Ukrayna'nın kendi rezevlerinden vereceği gazın aslında Bulgaristan'a ulaşamayacağı ortaya çıktı. Bulgaristan Ekonomi ve Enerji Bakanı Petar Dimitrov, Ukrayna'dan gelecek gaz konusunda teknik sorunlar tespit edildiğini belirterek, "Söz konusu gazın bize ulaşması için, Ukrayna ile Bulgaristan arasında uygun bir boru hattı yok" açıklamasını yaptı. Bunun nedeni ise gaz akışının tekrar başlayabilmesi için en az 25 milyon metreküp doğalgazın hatta verilmesinin şart olması. Dimitrov, "Rusya gaz musluğunu açmadığı sürece, Ukrayna'nın kendi rezervlerini kullanarak bu miktarı sağlaması mümkün değil" dedi.

Cumhurbaşkanı Georgi Pırvanov cumartesi günü Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko ile görüşerek bu ülkenin kendi rezevrlerinden Bulgaristan'a günlük 2.5 milyon metreküp doğalgaz verilmesi konusunda anlaşmaya varmıştı. Ülkede büyük heyecana yol açan anlaşmanın teknik olarak gerçekleşmesinin aslında mümkün olmadığının ortaya çıkması ise Bulgaristan'da adeta şok etkisi yarattı.

Bir kriz de AB ile Slovakya arasında yaşanmak üzere. Slovakya hükümetinin, AB tarafından 2 yıl önce kapatılan Bohunice Nükleer Reaktörü'nü doğalgaz krizi nedeniyle önceki gün yeniden hizmete açması, Avusturya tarafından protesto edildi. Avusturya Dışişleri Bakanı Michael Spindeleeger, eski SSCB yapısı reaktörün kapatılmasının, Slovakya'nın AB'ye tam üyeliği için önkoşul olduğunu belirtti ve Slovakya'nın AB üyelik anlaşmasını ihlal ettiğini söyledi. Ülkedeki doğalgaz rezervinin son bölümünü de kullandıklarını belirten Slovakya Başbakanı Robert Fico ise, reaktörün hizmete sokulmasıyla AB üyelik anlaşmasını ihlal ettiklerini kabullenerek, halkın ısınma ve aydınlanma ihtiyacını karşılayabilmek için buna zorunlu olduklarına dikkat çekmişti.








GAZ KRİZİ HANGİ ÜLKELERİ VURDU





* MOLDOVA: Doğalgaz arzının tamamı kesildi. Hiçbir yakıt stoku yoktu.


* BOSNA HERSEK: Doğalgaz arzının tamamı kesildi. Hiç gaz stoku yoktu.


* MAKEDONYA: Doğalgaz arzının tamamı kesildi. Gaz stoku yoktu, sadece fabrikalar için fuel oil stoku vardı.


* SIRBİSTAN: Doğalgaz arzının tamamı kesildi. Yerel üretim ihtiyacının yüzde 8'ini karşılıyor.


* BULGARİSTAN: Doğalgaz arzının tamamı kesildi.


* SLOVAKYA: Doğalgaz arzının yüzde 97'si kesildi.


* YUNANİSTAN: Doğalgaz arzının yüzde 80'i kesildi. Türkiye üzerinden doğal gaz almayı sürdürdü. * ÇEK CUMHURİYETİ: Doğalgaz arzının yüzde 71'i kesildi. 40 gün yetecek gaz stoku ve yerel üretim imkanı vardı.


* AVUSTURYA: Doğalgaz arzının yüzde 66'sı kesildi.


* SLOVENYA: Doğalgaz arzının yüzde 50'si kesildi. Avusturya'nın stoklarından faydalanma imkanı vardı.


* MACARİSTAN: Doğalgaz arzının yüzde 45'i kesildi.


* HIRVATİSTAN: Doğalgaz arzının yüzde 40'ı kesildi. Artırdığı yerel üretim, ihtiyacının yüzde 43'ünü karşılıyordu.


* ROMANYA: Doğalgaz arzının yüzde 34'ü kesildi. Artırdığı yerel üretim, ihtiyacının yüzde 60'ını karşılıyordu.


* POLONYA: Doğalgaz arzının yüzde 33'ü kesildi. Rusya, Belarus üzerinden verdiği gazı artırarak kesintinin yarısını telafi etti.


* ALMANYA: Doğalgaz arzının yüzde 10'u kesildi. Ülkenin güneyi için bu oran yüzde 60'tı.


* İTALYA: Doğalgaz arzının yüzde 25'i kesildi. Libya, Norveç ve Hollanda'dan LNG ithalatını artırdı.


* FRANSA: Doğalgaz arzının yüzde 15'i kesildi.

Kaynak: Rotahaber