Çin, maden kaynaklarının avantajını kullanıyor

Büyük devletler arasında yıllardır süren petrol ve doğalgaz rekabeti artık yerini 'stratejik madenler' konusunda mücadeleye bırakıyor.

Dünyada çok ender olarak bulunan ve ileri teknoloji üreten sanayi firmaları için vazgeçilmez olan bu stratejik madenler, 'nadir toprak elementleri' olarak adlandırılıyor. Bu elementlerin üretiminin yüzde 95'i ise Çin'in tekelinde. Pekin yönetiminin bu stratejik madenlerin ihracat miktarını düşürmesi nedeniyle Batılı ülkeleri telaş sardı. Cep telefonlarından, elektrikli otomobillere, iPod'lardan askeri silahlara bir çok alanda üretim için bu toprak elementleri gerekiyor. Avrupa Birliği, Çin'in hamlesi karşısında çözüm yolu ve alternatif arıyor.








Kozu avantaja çeviriyor





'Ortadoğu'nun petrolü varsa, Çin'in de nadir bulunan toprak elementleri var.'

Çin'in eski lideri Deng Xiaoping'in bu sözü, dünyanın hızla büyüyen ekonomik devi için bugün stratejik bir rehber haline geldi.

Dünyada ender olarak bulunan 'nadir toprak elementlerinin' üretiminin yüzde 95'ini tekelinde bulunduran Çin, elindeki bu kozu uluslararası rekabette avantaja çevirme peşinde. Pekin Üniversitesi'nden Hu Xindou, şunları söylüyor:

'Böylesine nadir bulunan yeraltı kaynaklarına sahip olmak, tabii ki Çin için çok iyi. Bu stratejik bir araç olarak kullanılabilir. Çin, bu kaynakları yalnızca iyi ilişkiler içerisinde olduğu ülkelere satmayı tercih edebilir. Diğer ülkeleri, ihracatın dışında tutabilir'

Üretimi Çin'in tekelinde olan nadir toprak elementleri, ileri teknoloji alanında üretim yapan sanayi şirketleri için vazgeçilmez nitelikte.

Bu 17 elementin önemini, Rare Element Resources adlı Kanadalı maden şirketinin yöneticilerinden Mark Brown şöyle anlatıyor:

'Lantan, neodimyum ve seryum, bugün en çok talep edilen nadir toprak elementlerinden. Bunlar özellikle rüzgar türbinlerinde kullanılıyor. Elektrik üretiminde yararlanılan bu türbinlerin manyetik motorlarında neodinyum kullanılıyor. Savunma sanayisinde de, akıllı bombalardan, radara yakalanmayan bombardıman uçaklarının yapımına, bu nadir elementlerden yararlanılıyor.'

Çin, şu anda enerji tüketiminde ABD'yi geçerek dünya birincisi konumunda

Hammadde kıymete bindi





Nadir toprak elementlerinin üretiminde dünyada yüzde 95'lik paya sahip olan Çin yönetimi, ihracatını, yüzde 40 oranında azalttı. Pekin, gelecek dönemde ihracatı, üretimin yüzde 25'i ile sınırlandıracağını açıkladı. Hammadde temin etmenin daha da zorlaşacak olması, fiyatların şimdiden yüzde 60'lara varan oranda yükselmesi, Avrupa Birliği'ni zora soktu.

AB Komisyonu'nun maden kaynaklarından sorumlu yetkilisi Gwenolé Cozigou, Pekin yönetiminden, ihracata getirilen engellerin kaldırılmasını istedi:

'Çin, kendi endüstrisini geliştirmek istiyor. Bu tamamen kabul edilebilir bir amaç. Ancak biz bu hedefe, adil ticaret koşulları ile daha iyi ulaşılabileceğine inanıyoruz'

Avrupa Birliği, ABD ve Meksika, şimdiden konuyu Dünya Ticaret Örgütü'ne taşıdı. Ancak şikâyetin burada bir sonuca bağlanmasının, yıllar alabileceği belirtiliyor.

Avrupa Birliği için bir başka alternatif, elektronik atıkların geri dönüşümü yoluyla ve yeni teknolojiler aracılığıyla açığın kapatılması. Ancak bunlar da kısa vadede çözüm olmaktan uzak görülüyor.

Çin'in dışında, Kongo, Güney Afrika ve Brezilya gibi ülkelerin de 'nadir toprak elementleri' rezervlerinin bulunduğu biliniyor. Ancak siyasi istikrarsızlık ve belirsizlikler, Batılı şirketlerin buralarda güvenli yatırımlar yapmasına engel oluyor. Çin ise Afrika maden rezervlerini kaptırmamak için yoğun faaliyet içerisinde.





AB nasıl karşılık veriyor?





Avrupa Birliği Komisyonu, tüm güçlüklere karşı, stratejik hammaddelerin temininin güven altına alınabilmesi konusunda yeni bir strateji belgesi hazırlıyor. Çalışmanın, Kasım ayında üye ülkelere sunulması hedefleniyor.

Avrupa Birliği Ticaret Odası'nın Pekin temsilcisi Dirk Moens, Çin'in kararında geri adım atmaması durumunda, Batılı şirketleri zor günlerin beklediğini kaydediyor:

'Sonuçta, Çin dışında üretim yapan şirketler, çok yüksek maliyetler nedeniyle bundan sonra üretimlerini Çin'e kaydırmak zorunda kalabilir'

Böyle bir sonuç ise, Çin yönetiminin 'bir taşla iki kuş vurmasını' sağlamış olacak. Stratejik madenlerin ihracatını azaltarak uluslararası alanda rekabet gücünü artıran Çin, Batılı dev şirketleri ülkeye çekerek, yıllardır istediği 'teknoloji transferini' de başarmış olacak.

Deutsche Welle Türkçe