Güneş Işığından Yakıt Elde Ettiler

Cihaz, güneş ışınlarını kullanıyor ve "serya" denen bir metal oksit, karbondioksiti ve suyu parçalayarak taşınabilir ve saklanabilir nitelikte yakıta dönüştürüyor. Geleneksel fotovoltaik paneller, ürettiği elektriği hemen kullanmak zorunda olmalarına ve geceleri güç dağıtamamalarına rağmen, prototip cihaz enerjiyi daha sonra kullanmak üzere depolamak üzere tasarlanmış.





ABD'li ve İsviçreli araştırmacılar tarafından geliştirilen prototip, kuvars bir pencere ve çukur kullanarak güneş ışınlarını seryum oksit ile kaplı bir silindirin içine topluyor. "Serya" olarak da bilinen bu oksidin, ısındıkça oksijeni yayma ve soğudukça da oksijeni çekme özelliği bulunuyor.

Prototipte, karbondioksit ve/veya su kanalın içine pompalanıyor, serya da soğudukça hızla oksijeni onlardan ayırarak hidrojen ve/veya karbonmonoksite dönüştürüyor. Üretilen hidrojenin taşıtlardaki hidrojen yakıt hücreleri için yakıt olarak kullanılabileceği belirtiliyor. Örneğin, yakıt olarak karbonmonoksit ve hidrojenin bir bileşimi olan "sentez gaz" ın oluşturulması gibi.





Araştırmacılar, metanın da bu cihaz kullanılarak üretilebileceğini söylüyor.





Düzeltmeler Gerekli

Öte yandan prototip fena halde verimsiz; iletilen güneş enerjisinin yalnızca % 0.7-% 0.8'i yakıt üretmeye elverişli halde. Enerji kaybının çoğu, reaktörün duvarı üzerinden gerçekleşen ısı kaybı yüzünden veya güneş ışınlarının cihaza geri ışıma yapması nedeniyle gerçekleşiyor.





Ancak araştırmacılar, yapılacak iyileştirmeler ve daha iyi yalıtımla %19'a kadar verim oranı sağlanabileceğinden emin. Bu verimlilik oranlarıyla uygulanabilir bir ticari aygıtın da yapılabileceğini belirtiyorlar.





Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü (Caltech) 'nden Prof. Sossina Haile, "Malzemenin kimyası bu süreç için gerçekten çok uygun. Bu, bir reaktörde fotonlar altında çalışan, konu üzerinde yapılan ilk tam örnek." diyor.





Ulaşım yakıtları üretmek için de reaktörün kullanılabileceğini söyleyen Haile, reaktörün büyük ölçekli enerji tesislerine de yerleştirilebileceğini, böylece güneş kaynaklı gücün gece ve gündüz boyunca mevcut olacağını söylüyor.





Cihazın, fotosentez sürecinin bir parçası olarak enerji üretmek için karbondioksit, su ve güneş ışığını kullanan bitkileri taklit ettiği ileri sürülüyor. Fakat Prof. Haile bu benzetmenin çok basitçe olduğu kanaatinde. Haile, "Evet, reaktör güneş ışınlarını kullanıyor.Biz de karbondioksit ve suyu kullanarak kimyasal bir bileşik üretiyoruz. Bu yüzden en genel anlamda bu benzerlikler var, fakat benzerliklerin olmadığı taraflar daha fazla." diyor.





İngiliz fotovoltaik şirketi Solar Century'nin teknoloji şefi Daniel Davies, araştırmanın heyecan verici olduğunu söylüyor. Davies, "Sanırım sorulması gereken soru, bu cihazı nereye yerleştireceğimiz- güneş toplayıcınızı bir çatı üzerine mi koyardınız veya bunu büyük bir endüstriyel endişe gibi görüp Sahra Çölü'ne yerleştirerek akaryakıt sevkiyatı yapmak daha mı iyi olurdu?" diye soruyor.





Güneş enerjisi teknolojisi gün geçtikçe ilerliyor; fakat verimlilik, ekonomi ve depolama gibi sorunlar öncelikli olarak çözülmeyi bekliyor.





Yeni nesil "güneş kulesi" santralleri, İspanya ve ABD'de inşa edildi. Bu santrallerde kulenin üstüne monte edilen alıcılar üzerine, çok sayıda ayna kullanılarak güneş ışınları toplanıyor ve buhar türbinleri çalıştırılıyor.

Yeni bir İspanyol projesi, güneşten gelen ısıyı 15 saate kadar depolaması için erimiş tuzları kullanmayı amaçlıyor. Böylece santrallerin gece boyunca da faaliyetlerine devam etmeleri amaçlanıyor.

Elektrikport/Emre GÜRBÜZ