Hilmi Güler:
Önlemler alınmaya başlandı

Rusya'nın Ukrayna'ya verdiği gazı kesmesiyle başlayan kriz Türkiye'yi de etkiledi. Enerji Bakanı Hilmi Güler, Rusya'nın Ukrayna üzerinden gelen Batı hattından alınan gazın tamamen kesildiğini açıklarken, gerekli önlemlerin alınmaya başladığını duyurdu. İran arzı artırabileceğini iletirken, Mavi Akım'dan çekiş artırıldı.

RUSYA, ödenmeyen borçlar ve doğalgaz fiyatlarının zamlandığı yeni kontrat gerekçesiyle, yılın ilk gününde Ukrayna'ya doğalgaz vermeyi kesince, günlük 130 milyon metreküp gaz tüketen Türkiye de bundan etkilendi. Rusya'nın doğalgazı kestiği Ukrayna, Türkiye'ye gelen hattan gaz çekmeye başlamasının ardından önceki gece saat 04.00'ten itibaren Türkiye'ye bu ülke üzerinden gelen gazın tamamını kesti. Rusya'nın doğalgaz kesintisinden şimdiye kadar Türkiye'nin yanı sıra Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya, Romanya, Hırvatistan, Bosna, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve Polonya etkilendi. Fransa ve Almanya'daki doğalgaz şirketleri ise kesintiden şu ana kadar etkilenmediğini açıkladı.

Mavi Akım'da artış var

Enerji Bakanı Hilmi Güler, dün sabah itibariyle Batı Hattı'ndan alınan gazın tamamen kesildiğini bildirdi. Güler, Ukrayna üzerinden gelen gaz akışının önce 32 milyon metreküpe, ardından da 17 milyon metreküpe düşürüleceği iletildikten sonra hattın tamamen kesildiğini belirtti. Bunun üzerine Rusya, Samsun'dan Türkiye'ye giriş yapan Mavi Akım Hattı'ndan gelen gazın miktarını artırarak kesintiyi telafi etmeye çalıştı. Mavi Akım Hattı'ndan alınan gaz miktarını günlük 40 milyon metreküpten 48 milyon metreküpe çıkardıklarını belirten Güler, gereken önlemleri aldıklarını vurguladı.

Halkımızı üşütmeyeceğiz

Güler, şu bilgileri verdi: "Doğalgaz deposu ve LNG kaynaklarını kullanmaya başladık. Santrallarda ikinci yakıtlara geçtik. Bu olay bizi etkileyecek ama bu etkiyi en aza indirecek şekilde gayet tecrübeli ekiplerimizle bu işi yönetiyoruz. Bu sorunun iki ülke arasında çözülmesini bir an evvel arzuluyoruz. İnşallah halkımızı üşütmeyeceğiz. İnşallah en kısa zamanda çözeriz. Diğer ülkelerin bakanları da hepsi devredeler. Şu anda bir sorun yok ama gayet tabii ki çok uzun sürmemesi lazım."

İran gazında sorun yok

Güler bu arada İran'dan alınan gazın günlük 18 milyon metreküp düzeyinde bulunduğunu, bu ülkeden gaz akışında bir sorun bulunmadığını ifade etti. Türkiye, İran'dan 15 milyon metreküp gaz alıyor. İran'ın Ankara büykelçiliği Ekonomi Müsteşarı Ahmed Noorani de, Rusya'nın Batı Hattı'nından Türkiye'ye gaz akışını kesmesinden dolayı oluşan gaz açığını kapatmak için İran'ın Türkiye'ye gaz arzını artırabileceğini söyledi.

Sorun nereden çıktı

İki ülke arasındaki gaz krizi üç konudan kaynaklanıyor: Doğalgaz fiyatı, transit ücreti ve borçlar.

Gazprom, Ukrayna'ya, 2009 yılındaki bin metreküp gazın fiyatını 250 dolar olarak önerdi.

Ancak Ukrayna'nın bu rakamı reddetmesi üzerine Gazprom da fiyatı düşürmek yerine 418 dolara yükseltti.

Ukrayna Naftogaz şirketi ve Gazprom arasındaki bir diğer önemli sorunu da, geçmiş döneme ait gaz borcu oluşturuyor.

Naftogaz, 31 Aralık'ta Gazprom'a, geçmiş döneme ait borcu karşılığında 1.5 milyar dolar gönderdiğini açıkladı. Ancak Moskova, Rusya'da yılbaşı tatilleri yüzünden bu paranın Gazprom'un hesabına geçip geçmediğinin 11 Ocak'tan önce bilinmeyeceğini açıkladı.

Bu sıkıntılar gaz akışına yansıtıldı. Ukrayna üzerinden, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu ülkelere giden gaz 3'te 2 iki oranında azaldı.

Türkiye hangi önlemleri aldı

Gazprom, Mavi Akım'dan gelen gazı 8 milyon metreküp artırdı.

İran da gaz miktarını artırma sözü verdi. Günlük alım 15 milyon metreküp artabilecek.

Kesinti yaşanmaması için sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) depolarından gaz alımı artırıldı.

Yeni teslimat bağlantıları kuruldu, bu ay 6 LNG gemisi bekleniyor.

Silivri ve EgeGaz doğalgaz depoları devreye sokulacak.

LNG terminalleri tam kapasite çalışacak.

TPAO'nun kullanmadığı bir miktar doğalgaz gerekirse devreye girecek.

Yüzde 65'i Rusya'dan geliyor

Türkiye doğalgazının yüzde 65'ten fazlasını Rusya'dan alıyor. Rusya'dan Türkiye'ye gaz akışı sağlayan 2 hat bulunuyor. Bunlar Batı Hattı ve Mavi Akım. Şu anda kesilen Batı Hattı sırasıyla Ukrayna, Moldova, Romanya ve Bulgaristan'dan geçerek Türkiye'ye ulaşıyor.

Gazprom Ukrayna'yı suçladı

UKRAYNA'dan geçmiş döneme ait borçlarının cezalarıyla birlikte 2.1 milyar dolar isteyen Rus gaz devi Gazprom'un Başkan Yardımcısı Aleksandır Medvedev de, yaşanan durumun gazın tarihinde bile bir ilk olduğunu belirterek, Ukrayna'yı sorumsuzlukla suçladı. Gazprom Sözcüsü Sergey Kupriylanov ise Ukrayna'nın 'gaz çaldığını' savundu.

Ukrayna Gazprom'u yalanladı

UKRAYNA Büyükelçisi Sergei Korsunsky, "Gazprom'la yeniden masaya oturmak için bir teklif verdik. Ukrayna olarak mevcut depolarımızdaki gazla, nisan ayına kadar tüketimi karşılayabiliriz. Gazprom'un iddia ettiği gibi Avrupa'ya giden boru hatlarını kesinlikle kesmedik. Türkiye'de şu an mevcut durum, bizim yüzümüzden ortaya çıkan bir durum değil" dedi.

Bizi karıştırmayın aranızda halledin

RUSYA ve Ukrayna ülke büyükelçileri ile görüşerek, aralarındaki soruna Türkiye'yi karıştırmamaları uyarısında bulunan Hilmi Güler, şunları söyledi: "Bu işin bir parçası olmak istemiyoruz. Bu iki ülke arasındaki mesele. Bu iş ticari bir ilişkidir ama onun politik bir sahaya taşınması kendi bilecekleri iş. Bizler müşteriler olarak alacağımız gaza bakarız. Gazın parasını ödeyenler olarak sorunun çözülmesini istiyoruz."

Kullanımla alakalı sıkıntı yok

BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan, şu anda, doğalgazda kesinti noktasında sıkıntı olduğunu belirterek, "Ama ülkemizdeki doğalgaz kullanımıyla alakalı olarak herhangi bir sıkıntı yok. Tedbirleri buna göre zaten aldık. Tedbirler çerçevesi içerisinde de aynen doğalgaz vermeye devam edeceğiz" dedi.

AB: Bu durum kabul edilemez

AVRUPA Birliği (AB) Komisyonu ve Dönem Başkanlığı, Rusya'nın bazı AB üyesi ülkelere doğalgaz sevkiyatını kesmesinin "hiçbir şekilde kabul edilemez" olduğunu açıkladı. Ayrı ayrı yapılan açıklamalarda, şu mesaö verildi: "Rusya ile Ukrayna'nın ikili ticari çekişmelerine kalıcı bir çözüm bulmaları için müzakerelere oturmalı, AB'ye gaz sevkiyatını da derhal tekrar başlatmalılar."

8 Ocak'ta görüşme yapılacak

RUSYA ve Ukrayna 8 Ocak'ta müzakere masasına dönmeyi kabul ederken, buradan kısa sürede bir sonuç alınması beklenmiyor. Kesin olan tek şey ise, Rusya'nın Ukrayna'ya bağımlılığı azaltmak için Karadeniz'in n Güney Akım ve Baltık Denizi altından Kuzey Akım hatlarına hız vereceği.

Kaynak: Hürriyet