'İşi bilen ihaleye katılsın'

Elektrik Piyasası Yasası'nda köklü değişiklikler öngören yasa tasarısının önceki gün (salı) alt komisyondaki görüşmelerinde, rüzgâr enerjisine dayalı elektrik santralları kurmak isteyenlerin seçimine yönelik öngörülen yöntem, özel sektör tarafından eleştiri konusu oldu.





Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD ) Başkanı Önder Karaduman, aynı bölge için yapılan birden çok rüzgar santralı başvurularında TEİAŞ'ın ihale yaparak en yüksek iletim bedelini verenin ihaleyi kazanmasının yanlış olacağını belirterek bunun "lisans ticareti"ne sebep olacağını kaydetti.





Karaduman, TEİAŞ'ın aynı bölgede hangi işletmecinin santral kuracağına ihale ile karar vermeden önce "teknik ve mali kriterler"e göre değerlendirme yapılmasının şart olduğunu belirtti. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu , geçen yıl kasım ayında rüzgar santralı başvurularını almıştı. 750 başvuru gelmesi ve aynı bölge için birden fazla talepte bulunulması üzerine, yatırım yapacak şirketin seçimi için yarış ortamı yaratılması gündeme gelmişti. EPDK'nın ihaleye çıkma yetkisi bulunmadığından yasa değişikliği yapılması kararlaştırılmıştı.





Referans'ın sorularını cevaplandıran EÜD Başkanı Karaduman, öncelikle teknik ve mali kriterler oluşturularak, bu kriterlere uygun işletmeciler arasında seçim yapılması gerektiğini kaydetti. İhaleye sadece rüzgâr santralı kurup işletebilecek yeterlilikteki yatırımcıların girmesi gerektiğini kaydeden Karaduman, aksi durumda en yüksek bedeli vererek projeyi alan ve bu projeyi diğer şirketlere satmak isteyen kişilerin sektöre girebileceğini kaydetti. Bunun sektörde düzensizliğe neden olabileceğini söyleyen Karaduman, ihale yönteminin lisans bedeli olarak kapalı zarfla tekliflerin alınması ve en yüksek lisans bedelini ödeyene o bölgede santral kurma hakkı tanınması gerektiğini vurguladı.

Elektrik fiyatları artar





Karaduman, taslağın mevcut halinde öngörülen ihale yönteminin elektrik fiyatlarını ve üretim maliyetlerini artıracağını ancak lisans bedeli üzerinden yapılacak ihalenin bunu engelleyebileceğini savunarak teminat mektubunun nasıl ve ne şekilde verileceği, ödemenin nereye yapılacağına yönelik usul ve esasların ise yönetmelikle belirlenmesinin önemine dikkat çekti. Karaduman, en yüksek bedeli ödeyen şirketten teklif ettiği bedel karşılığı kati teminat mektubu alınması gerektiğini belirterek, "Bu ihale yöntemi yatırımcıyı yatırıma teşvik edeceği gibi, konulacak olan teknik ve mali kriterler ise ciddi ve gayriciddi yatırımcıyı birbirinden ayrıştıracaktır" dedi.

Gelir TEİAŞ a verilmeli





Karaduman, yasa tasarısı ile kamunun elektrik üretim şirketi EÜAŞ ın özelleştirilmesinden elde edilecek gelirin yeniden EÜAŞ a ve Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ ) Kurumu ve BOTAŞ a sermaye artırılmak ve yatırımlarıyla ilişkilendirilerek ödenmesinin öngörüldüğünü ancak bunun doğru olmadığını belirtti. Liberal piyasa yapısı oluşturulmak istenirken, özelleştirilen kuruma yeniden para aktarılmasının sektörde rekabeti olumsuz etkileyeceğini kaydeden Karaduman, piyasada faaliyet gösteren özel sektör şirketlerinin böyle bir kaynaktan beslenmediğine dikkat çekti. Karaduman, bunun eşitsizlik yaratacağını ve özelleştirme gelirlerinin sadece sistemin işleticisi konumundaki kamunun elektrik iletim şirketi TEİAŞ a aktarılmasının uygun olduğunu ifade etti. Elektrik hizmetleri ile doğrudan ilişkisi olmayan TKİ ve BOTAŞ gibi diğer kuruluşların ise kendi faaliyetleri ile ilgili gelir elde etmelerinin doğru olacağını ifade eden Karaduman, arz güvenliğinin sağlanması ve piyasanın gelişimi için iletim altyapısının güçlendirilmesinin önemine dikkat çekti.

Özel sektör yeni teşvikler istiyor





Tasarı ile elektrik üretim yatırımlarının özel sektör tarafından yapılmasını sağlamak amacıyla birçok teşvik öngörülürken özel sektör bu teşviklerin genişletilmesini de istiyor. Karaduman, 2012 yılı sonuna kadar işletmeye girecek tesislerin, işletmeye alındığı tarihten itibaren 4 yıl süreyle Kurumlar Vergisi nde yüzde 10 oranında indirim yapılmasını, elektrik üretimi için doğalgaz kullanan tesisler için de 2012 yılı sonuna kadar organize sanayi bölgelerine (OSB ) uygulanan doğalgaz satış fiyatının geçerli olmasını istediklerini ifade etti. Karaduman, OSB lere indirimli gaz satışı yapıldığını ve OSB lerin de indirimli gaz temin etmeyen özel sektör şirketleri gibi dengeleme ve uzlaştırma piyasası kapsamında kamuya elektrik sattığına dikkat çekti. Karaduman, OSB lerin üretim maliyetinin indirimli uygulama nedeniyle diğer üretim şirketlerinden daha az olduğunu ve bunun piyasada eşit olmayan bir durum yarattığını vurguladı. Karaduman, Plan ve Bütçe Komisyonu ndan geçen hafta alt komisyona havale edilen tasarının ilk görüşmelerinde özel sektörün dinlendikten sonra dışarıya çıkarıldığını ve görüşmelere bu şekilde devam edildiğini belirterek bu durumu özel sektör olarak üzüntüyle karşıladıklarını da ifade etti.

Kaynak: Referans