İstemci-Sunucu İletişimi Nedir?

İnternet, insanlığın bugüne kadar geliştirdiği en önemli mühendislik sistemidir. İnternet üzerinden milyonlarca sayıdaki cihaz sorunsuz bir şekilde haberleşir. Temel düzeyde ağ tabanlı sistemler; bir sunucu, istemci ve iletişim ortamından oluşur. Bu yazımızda cihazlar arasındaki iletişimin nasıl gerçekleştiğini sizin için derledik.

A- A+

04.06.2020 tarihli yazı 19043 kez okunmuştur.

İnternet İstemci Sunucu Ağ İletişim Client Server

İstemci-sunucu modeli, görevi veya iş yükünü sunucular yani hizmet sağlayıcıları adı verilen bir kaynak ile istemci adı verilen hizmet isteklileri arasında bölüştüren dağıtık bir uygulama yapısıdır. Bu genelleme kapsamında, hizmetler için istekte bulunan bir programı çalıştıran bilgisayara istemci makine adı verilirken, bir veya daha fazla istemciden istenen hizmetleri sunan bir programı çalıştıran bilgisayara sunucu makinesi adı verilir. İletişim ortamı ise kablolu veya kablosuz ağ olabilir.

►İlginizi Çekebilir: TCP/IP Nasıl Çalışır?

İstemci-Sunucu İletişimi Nasıl Olur?

Bilgisayarlar ve ağ cihazları arasındaki iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallara internet protokol kuralları adı verilir. Bu kurallar, iletişimde gönderilecek verinin ağ üzerinden nasıl gönderileceği, ne şekilde paketleneceği, gönderilirken hangi protokolün tercih edileceği ve gönderilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir. Ağ iletişiminin gerçekleşme süreci yedi katmandan oluşmaktadır. Her katman kendine atanmış görevi özel protokolleriyle yerine getirir, ardından verileri bir sonraki katmana aktarır.

İstemci-Sunucu iletişimi bu katmanlardan biri olan ulaşım katmanında gerçekleşmektedir. Ulaşım katmanınınTransmission Control Protocol (TCP) ve User Datagram Protocol (UDP) adında iki tip protokolü vardır. Bu iki protokolün görevi de bu iletişimde veri iletimidir. TCP, iki bilgisayar arasında güvenilir ve sıralı veri akışı sağlayan, akış kontrolleri yapan çift yönlü bir protokoldür. UDP ise veri gönderimi için bağlantı kurulum aşaması olmayan, sıralı iletim ve bant genişliğini garanti etmeyen çift yönlü protokoldür.

►İlginizi Çekebilir: Network Sistemleri Nedir?

Kullanım tercihleri ise belirli faktörlere göre değişiklik göstermektedir. Eğer göndereceğiniz verinin kayıpsız ve sıralı bir şekilde karşı tarafa iletilmesini istiyorsanız TCP kullanmanız avantaj sağlayacaktır. Aksi durumda verinin nasıl gönderileceğinin bir önemi yoksa, veriyi hızlı bir şekilde göndermek istiyorsak tercihimiz UDP olmalıdır. Çünkü UDP’nin TCP gibi kurulum aşaması, iletim garantisi gibi aşamaları olmadığı için TCP’ye göre çok daha hızlı iletim sağlamaktadır.

TCP ve UDP protokolleri, gelen verileri bilgisayarda çalışan belirli bir işlemle eşlemek için port numaralarını kullanır. Port numarası iletişimde gönderilecek olan paketin içerisinde yer alır. Böylece iletilen verinin hangi işlemle eşleşeceği anlaşılır. Paket eşleşmesinde ve istemci-sunucu eşleşmesinde her bilgisayara ait olan IP (Internet Protocol) adresi kullanılır. İnternet'teki her bilgisayar benzersiz, 4 baytlık bir IP adresi ile tanımlanır. Bu adres, genellikle her bir baytın 0 ile 255 arasında işaretsiz bir değer olduğu 128.250.25.158 gibi noktalı dörtlü biçimde yazılır. Internet, bu adları IP adreslerine çeviren ad sunucularını destekler.

Genel olarak, her bilgisayarın yalnızca bir internet adresi vardır. Ayrıca iletişimde birden çok istemci ya da sunucu olabilir. Örneğin, hepsi aynı anda çalışan birden fazla ftp oturumu, web bağlantısı ve sohbet programı olabilir. Bu hizmetleri ayırt etmek için 16 bitlik bir tam sayı ile temsil edilen mantıksal erişim noktası olan port kavramı kullanılır. Bu, bir bilgisayar tarafından sunulan her hizmetin bir port numarasıyla benzersiz şekilde tanımlandığı anlamına gelir. Her Internet paketi, hem hedef ana bilgisayar adresini hem de mesajın/isteğin teslim edileceği ana bilgisayarda bağlantı noktası numarasını içerir.

Kaynak:

►geeksforgeeks.org
►w3schools.in
►hilleducation
►Object-oriented Programming with Java: Essentials and Applications , Buyya , Tata McGraw-Hill Education, 2009