Nabucco projesine Azeri çelmesi

Yaşanan zaman kaybının yanı sıra Azerbaycan'ın gaz vermemesi durumunda, proje altüst olacak. Bunun yanı sıra, Türkiye 2014 yılından sonra Nabucco'dan kendi ihtiyacı için almayı planladığı Azeri gazını alamazsa, kendi arz güvenliği riske girmiş olacak.

Azerbaycan, Türkiye-Ermenistan yakınlaşması sonrasında doğalgazını Rusya'ya satmaya karar verince de endişeler iyice arttı. Bu nedenle üst düzey görüşmelerin yoğun olacağı 2 haftalık bir sürece girildi. Avrupa ise Nabucco Projesi'nin hayatta kalabilmesi amacıyla başlangıç gazı olarak düşünülen Azeri gazına alternatif olarak Irak gazının alımı için görüşmeleri yoğunlaştırdı. Böylece Nabucco'nun kaderi de Irak gazına bağlanmış oldu.





9 milyar metreküplük gaz paylaşılamadı


Nabucco Projesi'nin 2014 yılı sonunda Azeri gazı alınarak faaliyete geçmesi planlandı ancak bu plan yakın bir dönem içinde tehlikeye girdi. Azerbaycan'ın Hazar bölgesindeki faz-21 sahasından 2013 yılından sonra yıllık 13 milyar metreküplük doğalgaz akması bekleniyor. Bu gazın 9 milyar metreküplük kısmı için de şimdiden pazarlık masasına oturuldu, Türkiye bunun 4 milyar metreküpünün kendisine verilmesini talep etti. Böylece Nabucco'ya da başlangıç gazı olarak 5 milyar metreküp kaldı. Ancak Nabucco hattının devreye girmesi için en az 8 milyar metreküplük gaz gerekiyor. Azerbaycan ise Türkiye-Ermenistan arasındaki gelişmelerden sonra gazını Rusya'ya satma yönünde bir karar alarak bütün planları altüst etti. Bu durumda, Nabucco'nun başlangıç gazı ve Türkiye'nin istediği miktar riske girmiş oldu. Bu gelişmeler üzerine, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 13 Mayıs'ta Azerbaycan'a yapacağı ziyaret öncesinde Botaş'dan bir heyet pazartesi günü Bakü'ye gitti. Erdoğan'ın Bakü seyahatine yeni Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da katılacak.





Türkiye'nin arz güvenliği masada


Türkiye'nin şu anda kontrata bağlanmış yıllık 51.5 milyar metreküplük gaz ithal hakkı bulunuyor. Ama bu miktar içindeki Batı Hattı yoluyla gelen 6 milyar metreküplük Rus gazının kontratı 2011 yılından sonra bitecek. Bu anlaşmanın yenilenip yenilenmeyeceği ise hala belirsiz. 2014 yılında ise Türkiye'nin gaz talebi 45-50 milyar metreküp seviyesinde olacak. Ruslarla anlaşma yenilenmezse Azerilerden bu tarihte alınacak 4 milyar metreküplük gaz büyük katkı sağlayacak. Erdoğan'ın, 16 Mayıs'ta görüşeceği Rusya Başbakanı Vladimir Putin'le bu konuları da konuşması bekleniyor.

Öte yandan İtalya ve Yunanistan'ın Türkiye'den Adriyatik kıyısına uzanacak olan Poseidon Boru Hattı Projesi de Azeri gazı üzerine kurulmuştu. Azeriler Ruslarla anlaşınca Poseidon da olumsuz etkilendi. Bu durum ilk etapta rakip gibi gözüken Nabucco ve Poseidon Projelerini ise 'kardeş proje' durumuna taşıdı. Nabucco için ilk inşaatın 2010 yılında imzalanması planlanmış ama gerekli anlaşmalar bu tarihe kadar imzalanmadığı için 2009 başında planda revizyona gidilerek inşaat tarihi 1 yıl ötelenmişti. Ancak Haziran ayına kadar Nabucco için hükümetlerarası anlaşma imzalanmazsa projeyi yeni bir gecikme daha bekliyor. Haziran ayına kadar teknik tartışma konularının aşılarak anlaşma imzalanabilmesi ise şu anda zor gözüküyor.

Kaynak: Referans