Siber Fiziksel Sistemler Fiziksel ve Sanal Dünyayı Birleştiriyor

Su ve buharın endüstri devrimlerini başlatmasının üzerinden 300 yıldan fazla zaman geçti. Sırasıyla buhar, elektrik, otomasyon devrimlerinin ardından yaşadığımız yüzyılın en fazla telaffuz edilen kelimeleri; yeni nesil donanım ve yazılım, nesnelerin interneti (IoT), bulut bilişim, büyük veri, siber fiziksel sistemleri ve endüstri 4.0 ile tanıştık. Üretimi devam ettirmek ve geliştirmek adına yapılan bu hamle yeni sektörlerin yolunu açıp bu stratejiye ayak uyduramayan sektörleri kötü etkileyecektir. Bu yazımızda Endüstri 4.0 teknolojilerden siber fiziksel sistemleri anlamaya çalışacağız.

A- A+

07.12.2021 tarihli yazı 4722 kez okunmuştur.

Siber fiziksel sistemler (Cyber Physical Systems-CPS) ilk olarak 2006 yılında ortaya çıkmıştır. Fiziksel dünyayı oluşturulan mekanizmaların oluşturduğu veriyi, çeşitli sensörlerin de yardımıyla bilgisayarın altyapı ve sistemlerinden yararlanarak üretim sürecine uygun ve yararlı hale getirmeye yarar. Adı üzerinde iki farklı aşamadan oluşan ama tek bir bütün gibi hareket eden bu sistemler farklı amaç, zaman ve mekânlar için çalıştırılabilir. Fiziksel mekanizmalar tarafından sisteme gönderilen ve anlık değişen veriler, akıllı hesaplama sistemleri ile entegre edilerek ortak bir bulut ağında birbirine bağlanır. Buradaki bağlantının güvenirliği, verimliliği ve kullanılabilir olması bu teknolojinin geleceğini şekillendirecektir.

►İlginizi Çekebilir: E ndüstri Siber Tehdit Altında mı?

Siber fiziksel sistemler artık gelenekselmiş diyebileceğimiz gömülü sistemlerde bulunan, daha çok hesaplamaya yönelik yaklaşımdan öte biraz daha farklı olarak bu hesaplama ögelerini fiziksel ögeler ile birleştirmiştir. Siber fiziksel sistemlerin nihai amacı üretimde en güvenli ve verimli bir şekilde tam otomasyonu sağlamaktır. Fakat bu amaç dışında CPS’lerin önemli bir alt kategorisi olan mobil siber-fiziksel sistemlerde bulunmaktadır. Bunların en başında mobil telefonlarımızın yerel depolama, GPS çipleri, WİFİ, telefon üzerindeki sensörler ve hatta kullanıcı tarafından sürekli şarj edilebilen bataryalar girmektedir.

Siber fiziksel sistemleri daha yakından anlamak açısından birkaç örneğe bakmak faydalı olacaktır. En bilindik örneklerinden olan RFID (radio frequency indentification) kablosuz sensör ağları kapsamında değerlendirilebilir. İlk olarak Volvo kamyonlarda sonrasında ise Toyota araçlarında kullanılan bu sistem üretimin takibi ve kontrolü için önemlilik arz etmektedir.

Diğer bir proje ise direkt olarak üretim bandı ile alakalı olmasa da kaynak verimliliği açısından önemlidir. MIT tarafından yapılan şehirdeki bütün taksi filoların konum bilgilerini toplayıp günün her saati için en hızlı rotayı belirlemektedir. Bunların dışında üretimde kullanılan fiziksel teçhizatın sağlık durumunu simüle eden bir “birleştirilmiş model” olan dijital ikizlerdir. Şu an ki CPS’ler istenilen seviyede üretim bandının ihtiyaçlarını karşılayamasa da teknoloji ilerledikçe bizler daha yeni ve gelişmiş siber-fiziksel sistemlerle tanışmaya devam edeceğiz.

Kaynaklar:

►Wikipedia

►Dergipark - Sinan Alçın (https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/305119)