YEK Yasa Teklifi Sonunda Yasalaştı

Yasa, yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretiminin teşvikini amaçlıyor. Yasaya göre, elektrik enerjisine yönelik kaynak alanlarının, ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak belirlenmesi, derecelendirilmesi, kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenecek. Belirlenen yenilenebilir kaynak alanları, imar planlarına resen işlenmek üzere Bakanlık tarafından ilgili mercilere bildirilecek.





Yasayla, yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim tesisleri için uygulanacak fiyatlar ''avro sent'' yerine ''dolar sent'' olarak belirleniyor. Buna göre, yenilenebilir enerji kaynaklarından (YEK) elektrik üreten tesisler için ''YEK destekleme mekanizmasında'' belirlenen fiyatlar şöyle:

Hidroelektrik üretim tesisi için 7.3 dolar sent,

Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi için 7.3 dolar sent,

Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi için 10.5 dolar sent,

Biyokütleye dayalı üretim tesisi için (çöp gazı dahil) 13.3 dolar sent,

Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi için 13.3 dolar sent.

Kanunun yürürlüğe girdiği 18 Mayıs 2005 tarihinden 31 Aralık 2015 tarihine kadar işletmeye girmiş ya da girecek YEK destekleme mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için bu fiyatlar 10 yıl süreyle uygulanacak.

Yoğunlaştırılmış güneş enerjisi ile birlikte yenilenebilir olmayan diğer enerji kaynaklarını kullanarak enerji üreten hibrit üretim tesisleri de bu destekleme kapsamında olacak.





Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM), her fatura dönemi için YEK toplam bedelini ilan edecek ve tüketiciye elektrik enerjisi sağlayan tedarikçilerin ödeme yükümlülüğünü belirleyecek.





Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için başvuru yapılması, Enerji ve Tabii Kaynaklar ile İçişleri Bakanlıkları ve DSİ'nin görüşleri alınarak Enerji Piyasası Denetleme Kurulu (EPDK) tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek. Hidroelektrik üretim tesisleri için su kullanım hakkının verilmesine DSİ'nin görüşünün alınması kaydıyla İl Özel İdareleri yetkili olacak.





Fiyatlar 10 yıl boyunca geçerli olacak

Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten gerçek ve tüzel kişiler için ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektriği dağıtım sistemine vermeleri halinde, belirlenen alım fiyatlarından 10 yıl süreyle faydalanabilecek.





Bu kapsamda dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisinin perakende satış lisansına haiz ilgili dağıtım şirketi tarafından satın alınması zorunlu olacak. İlgili şirketlerin satın aldıkları elektrik enerjisi, söz konusu dağıtım şirketlerince YEK Destekleme Mekanizması kapsamında üretilmiş ve sisteme verildiği kabul edilecek.





Yerli ürün kullanana destek

Mekanik veya elektro-mekanik aksamı yurt içinde imal edilmiş olan tesisler için, YEK Destekleme Mekanizması kapsamında uygulanacak fiyatların dışında farklı bir destek daha uygulanacak.





Lisans sahibi tüzel kişilerin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 31 Aralık 2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik veya elektro mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için belirtilen fiyatlara, üretim tesisisin işletmeye giriş tarihinden itibaren 5 yıl süreyle kilovat saatte 0.4-2,4 dolar sent arasında farklı bir destek daha verilecek.





Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde, 31 Aralık 2015 tarihine kadar her yıl güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin bağlanabileceği trafo merkezleri ve bağlantı kapasiteleri, EİEİ ve TEİAŞ'ın teknik görüşleri alınarak Bakanlık tarafından belirlenip yayımlanacak. 31 Aralık 2015 tarihinden sonraki yıllara ait bağlantı kapasiteleri ve trafo merkezleri, ilki 1 Nisan 2014 tarihinde olmak üzere her yıl bakanlık tarafından belirlenecek ve yayımlanacak.





EPDK tarafından lisans başvuruları değerlendirilirken bağlantı görüşünün oluşturulması aşamasında, bu düzenleme kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine öncelik verilecek.





Güneş enerjisine dayalı lisan başvurularında standardına uygun ölçüm bulundurulması zorunlu olacak. Güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi kurulması için yapılan lisans başvurularında, tesis sahasının malikinin lisans başvurusunda bulunması halinde aynı sahaya başka başvuru yapılamayacak. Aynı bölge veya aynı trafo merkez için birden fazla başvurunun bulunması halinde başvurular arasından ilan edilen kapasite kadar sisteme bağlanacak oranı belirlemek için TEİAŞ tarafından yasada belirtilen süreler boyunca uygulanmak üzere belirtilen fiyatların eksiltilmesi suretiyle yarışma yapılacak.





Güneş enerjisinde toplam güç 600 MW'ı geçemeyecek

Yasayla, 31 Aralık 2013'e kadar iletim sistemine bağlanacak YEK belgeli güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin toplam kurulu gücü 600 megavattan fazla olamayacak. 31 Aralık 2013 tarihinden sonra iletim sistemine bağlanacak YEK belgeli güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin toplam kurulu gücünü belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.





Düzenleme kapsamındaki üretim tesisleri ile elektrik üretim ve dağıtımı yapılan diğer tesislerin lisansı kapsamında inceleme ve denetimi EPDK tarafından yapılacak. Gerektiğinde masrafları ilgililere ait olmak üzere yetkilendirilecek denetim şirketlerinden hizmet satın alınarak EPDK tarafından yaptırılabilecek.





Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle işletmede olanlar dahil, 31 Aralık 2015 yılına kadar devreye alınacak üretim tesislerine, yatırım ve işletme dönemlerinin ilk 10 yılında, enerji nakil hatlarından izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedelleri için yüzde 85 indirim uygulanacak.





Milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanlarında, muhafaza ormanlarında, yaban hayatı geliştirme sahalarında, özel çevre koruma bölgelerinde ilgili Bakanlığın, doğal sit alanlarında ise ilgili koruma bölge kurulunun olumlu görüşü alınmak kaydıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinin kurulmasına izin verilebilecek.





Görüşmeler sırasında teklifin hemen hemen bütün maddelerinde, verilen önergelerle değişiklik yapıldı.





Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, yenilenebilir enerji kaynakları (YEK) yatırımları için Türkiye'de iklim ve siyasi


istikrarın müsait olduğunu söyledi.

Yıldız, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili yasa teklifinin yasalaşmasının ardından, yaptığı teşekkür konuşmasında, yeni yılın ilk birleşiminde enerji KİT'lerinin mahsuplaşmasına ilişkin düzenlemelerin ele alınması dileğinde bulundu. Yıldız, şöyle konuştu:





''Bu koymuş olduğunuz katkılarla beraber istihdamı artırıcı, sanayinin daha farklı sektörlere de yatırım yapmasını sağlayan bir kanun geçirdik. Sırf bu kanundan sonra yaklaşık 20 bin megavatlık bir güç elde etmiş olsak, 25-30 milyar dolarlık bir yatırım... Hele hele yerli kaynaklardan yapılabiliyorsa bu hem sanayi açısından hem de istihdam açısından önemli bir katkı sağlanmış olacaktır.





Tabii, burada arkadaşlarımız bu katkıları koyarken, aslında tüketicilerin daima pahalı, üreticinin ise daima ucuz bulduğu bir kalemi regüle etmekle ilgili bir çalışma yaptık. Yatırımcı, bu fiyatlarla mutlaka yatırım yapabileceği bir noktayı yakalar ve bulur, o yatırımı da yapar. Bununla alakalı hiçbir endişeye düşmeyelim. Piyasa bunu bu şekliyle regüle eder.





Şu ana kadar yaklaşık 670 tane yatırımcının hiçbiri bu fiyatlarla satmadı. Serbest piyasaya bu fiyatların daha üzerinde sattı. Onun yüzden siz kaygı ve endişeye kapılmayın. 'Bir euro sent, bir dolar sent daha fazla versek yatırımcı gelir' demeyin. Yatırımcımız bu fiyatlarla yatırım yapar. İklim müsaittir, siyasi istikrar müsaittir, zemin müsaittir. O açıdan, inşallah, bütün bu yatırımlar yapılacaktır.''