Yeni Nükleer Santral İşareti mi?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci, Türkiye'deki nükleer santrallerin sadece Mersin Akkuyu ve Sinop'taki santrallerle sınırlı kalmaması gerektiğini söyledi ve "Çin'in 450 tane nükleer enerji reaktör projesi var. Bizim o denli projemiz olmamakla birlikte en az 20 nükleer enerji reaktörünün 2030 yılına kadar devreye girebilmesi idealimiz var. Resmi programa dönüşmemekle birlikte, bu bizim hedefimiz." şeklinde konuştu.





Türkiye, hali hazırda enerji ihtiyacının yaklaşık yarısını doğalgaza dayalı santrallerden üretiyor. Yakında arz güvenliği ve çeşitliliği için enerji üretiminde nükleer santralleri kullanmayı planlayan Türkiye, ilk nükleer santralin yapımı için Rusya ile anlaşmıştı. İkinci santral için Japonya ile görüşmeler hala devam ediyor.





Kilci, Akkuyu ve Sinop'ta çalışmaların devam ettiğini belirterek, "Mersin'de Ruslar proje şirketini kurdular. Çok yakın zamanda sahada jeolojik çalışmalara başlayacaklar. Hızlı çalıştıklarını görüyoruz. Kamu otoriteleri olarak proje şirketinin çalışmalarına katkı sağlıyor, yol gösteriyor ve yardımcı oluyoruz. Ruslar İstanbul'da yaptıkları toplantıda Türk şirketlerini ve müteahhitlerini davet ettiler. Bu projenin inşaatında kaçınılmaz olarak ciddi ölçüde yerel kaynakların yerel yatırımcıların kullanılması ve istihdam edilmesi söz konusu olacak. Kim yaparsa yapsın, zorlama olsun olmasın, böyle.





Önemli bazı işlerin, teknoloji gerektiren işlerin, yerli yatırımcılar, müteahhitler, işçiler tarafından yapılması yönünde anlaşmamıza da koyduğumuz bir madde söz konusu. Biz bunun takipçisi olacağız. Burada bazı öncelikler söz konusu olabilir. Yöre halkının istihdamının bizim açımızdan büyük önemi var. Bu konuda bazı telkinlerimiz olacak. Bizim insanımızın bunu öğrenmesi açısından önemli. Bu bir başlangıç." dedi.

Sinop'ta kurulacak nükleer santral için bir aydan beri Japon Toshiba ve Japon hükümeti ile görüştüklerini söyleyen Kilci, "Bu görüşme sürecinde çok değişik ülke ve firmalardan bazı yaklaşımlar görüyoruz. Gerek diplomatik etik gerek ilkeli davranma açısından Japonya ile görüşmeler sürerken, başka hiçbir teklifi, değerlendirme ve müzakereye almıyoruz. Bu görüşme olumsuz sonuçlanırsa ancak onlarla görüşebileceğimizi söylüyoruz" dedi.

Japonya ile mart ayı sonuna anlaşmaları hazır hale getirmeyi amaçladıklarını, bunun için Japon bir heyetin Türkiye'de bulunduğunu ve çalışmalara devam ettiğini ifade eden Kilci şunları söyledi:

"Bu biraz agresif hedef olmakla birlikte bunun için çalışıyoruz. Şu ana kadar çalışmaların seyrinden çok memnunuz. Nükleer santralden önce iki ülkenin nükleer enerji alanında yapması gereken birkaç işlem daha var. Nükleer enerjinin barışçıl amaçla kullanımı ve bilgi paylaşımına ilişkin anlaşmalar var. Onlarla ilgili süreç bugünlerde tamamlanacak. Kamu payı olacak ya da olmayacak diye bir yaklaşımımız yok. Buna son aşamada karar vereceğiz."

Nükleer santral konusunda zaman zaman kendilerine gelerek temaslarda bulunan yatırımcı gruplar olduğunu bildiren Kilci, bu aşamada bu gruplarla görüşemeyeceklerini çünkü Japonya ile görüşmelerin sürdüğünü belirtti. Bununla birlikte Türkiye'nin yeni nükleer santraller kurması gerektiğini vurgulayan Kilci, "Hemen ardından mutlaka yeni nükleer santral için görüşmeler yapmamız gerekir. Biz Türkiye'nin 4 artı 4 nükleer reaktörle sınırlı kalmasını öngörmüyoruz." dedi.

Önümüzdeki yılların en önemli konu maddesinin nükleer enerji olacağını, Türkiye'nin nükleer santraller konusunda son derece geç kaldığını ifade eden Kilci şöyle devam etti:

"Bu çalışmaların modalitesi farklı olabilir; bu konuda hem kendimizi eğitmemiz hem de dünyayı daha iyi tanımamız lazım. Modeller birbirinin aynısı olmak zorunda değil ama nükleer santralde öyle bir noktaya gelmeliyiz ki, bütün riski özel sektör tarafından üstlenilerek inşaa edilebilsin.

Ermenistan sınırımızın 15 km ilerisinde nükleer santral var. Türkiye için, enerji arz güvenliği için nükleer santral çok büyük ihtiyaç. Neredeyse emisyon oranları sıfıra yakın. Deniz suyunu tekrar kullanıp, sıcak suyla denizdeki canlılara zarar verme potansiyeli de artık yeni teknolojilerle söz konusu bile değil. Gelişen teknolojilerle kaza ihtimalinin yok olma noktasına geldiğini görüyoruz. Türkiye nükleer enerjiyi kullanmalı."