1963 Mecitözü-Çorum doğumluyum. İlk, orta ve lise öğrenimimi Mecitözü ilçesinde tamamladım. Kocaeli Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünü mezunuyum. Erde Elektrik, Net Mühendislik, Enka İnşaat gibi firmalarda proje tasarım alanında görevlerde bulundum.1994-1997 arası %50 hissemin olduğu bir proje firması kurarak serbest çalışma hayatına atıldım.1997 yılında hisselerimi ortağıma devrederek şu anki hizmet adresimiz olan İstanbul Kozyatağı’nda HB Elektrik Proje ve Müşavirlik Limited Şirketini kurdum. Büyük oğlum, Elektrik Mühendisi Umut EKİCİ ile aile şirketimiz olan HB Elektrik Proje ve Müşavirlik Limited Şirketinde çalışmalarıma devam ediyorum. Kurumsallaşmanın gerekliliğine inanan birisi olarak bu konuda da profesyonel ekibimize sorumluluklar vermeye özen gösteriyorum.


 

Şu anda 20 kişilik ekibimizle yurtiçi ve yurtdışı elektrik proje hizmetleri vermekteyiz. Bazı projelerimizde danışmanlık ve kontrollük hizmetleri de vermekteyiz.17 yıldır aynı adreste hizmet vermeye devam ederek müşterilerimizi gelişen teknoloji ile buluşturuyoruz. Güncel devam eden projelerimizden bazıları şunlardır: Nurol Life, Çamlıca Tepesi Camii, Maxx Royal Kemer Oteli, Sembol İstanbul, Göl Panaroma konutları, Ataşehir Finans Merkezi 4.Bölge projeleri, Mesa Çamlıca konutları.
 

Elektrik proje firması olarak tabiî ki çok sorunlarımız var. Bunların bir kısmı işverenden kaynaklanırken bir kısmı da meslektaşlarımızdan kaynaklanıyor. Belli bir kesim müşteri profili hariç henüz projeye yeterince kaynak aktarılmasını kabullenemediler. Birde kendi aramızda gereksiz ve haksız rekabet olunca sorunlar iyice karmaşık bir hal alıyor. İşverenlerimiz projelerini sadece proje yapan firmalara yaptırmalılar. Çünkü proje firmaları tarafsızdır, idealisttir, teknolojik gelişmeleri araştırır, fayda-maliyet analizini yapar, taahhüt firmasına karşı sizin haklarınızı korur.Yani işverenlerimiz kendi çıkarları için sadece proje yapan firmalara destek vermelidirler. Kadrosuyla, finans gücüyle, arşiv birikimiyle kurumsallaşmış proje firmaları yaratılmalıdır.
 

Türkiye’deki veya dünyadaki proje firmaları topluma ekonomik, sosyolojik, mesleki gelişim gibi birçok alanda fayda sağlamaktadır. Okulunu bitiren her mühendisin proje firmasında belirli bir dönem çalışması mesleki yaşamındaki başarısına büyük bir ivme kazandırmaktadır. Mühendislerimize okullarda verilen mesleki eğitimin yeterli olmadığını, mesleğin çalışırken öğrenildiği gerçeğini hepimiz biliyoruz. Üniversitelerin proje firmaları ile daha sıkı işbirliği yapmaları, öğrencilerin branş seçimine de bir katkı sağlayacaktır. Hatta üniversitelerin 3. ve 4. sınıflarında proje-dağıtım konularındaki ders oranları artırılıp ayrı bir branş gibi şekillenmesi faydalı olabilir. Türkiye’de projecilik konusuna bir başka açıdan da bakacak olursak; Türkiye de projecilik yapmanın sermayesi çok ucuz. Elinizde laptop varsa, birkaç da mimar veya inşaat firması tanıyorsanız ben projeciyim diye piyasaya çıkabiliyorsunuz. Bu kişiler alt segment grubundaki firmalara hizmet vererek piyasadaki bir kısım ihtiyacı giderebiliyorlar. Bunların artmasının ben faydalı olduğunu düşünüyorum. Çünkü küçük ölçekli, düşük kalitede ve ucuz proje taleplerini bu arkadaşlarımız gideriyorlar, bizler de küçük işlerle uğraşmak zorunda kalmıyoruz.


 

Bunun size bir dezavantaj sağladığını düşünüyor musunuz?. Elektrik projeleri tüm disiplinlerin projelerini tamamlanmasından sonra bitirilebiliyor. Bizler projenin en başında devrede oluruz, en sonuna kadar da sürekli çalışıyoruz. Ve hatta tüm disiplinlerin revizyonları da bizleri etkilediği için defalarca revizyon projeleriyle boğuşmak zorunda kalıyoruz.
 

Bu konuda çok sıkıntılar var. Öncelikle Türkiye’de proje yapım kuralları yok. Olan kurallarda bürokrasinin hantallığından nasibini alıyor ve değişim, teknolojinin gerisinde kalıyor. Örneğin, projelerde diversite uygulanması, güç hesaplarındaki kurallar, aydınlatma lüx değerleri, yangın algılama sistemi gibi birçok konuda kurallar teknolojinin gelişimine paralel sık sık yenilenmelidir. Türkiye de yapılan projelerde kuralları uygularken yabancı ülkelerin standartlarına atıfta bulunarak açıklama yapmak yerine ülkemizin standartlarına atıfta bulunarak projelerimizi hazırlamak istiyoruz.
 

Denetim ve kontrollük hizmetinin de projeyi yapan firma tarafından yapılmasının doğru bir yöntem olduğunu ve bunun birçok faydası olacağını düşünüyorum. Projeyi yapan firma kontrollüğünü de yaparsa;
• Projeyi yapan firma müşterinin ne istediğini ve nasıl bir eser beklendiği konusunda bilgi sahibidir.
• Proje aşamasında olabilecek eksiklikleri tamamlama imkanı bulur.
• Sahada olabilecek uygulamaya yönelik sorunları ve hatta uygulamacı müteaahit ile karşılaşılacak sorunları minimuma indirecek tarzda ihale dosyası hazırlayacaktır.
 

Elektrik projeleri konusunda, proje müellifini koruyan yasal çalışmalar çok yetersizdir. Müelliflik hakları yasal olarak var ancak, çoğu müteahhit daha proje sözleşme aşamasında muvafakat belgesini projeciden peşin peşin alıyor. Projenin ilerleyen safhalarında da işveren istediği dayatmaları ve keyfi uygulamaları yapma hakkını eline almış oluyor. Özellikle belirli bir klasmanın altındaki işverenlerin sözleşme şartlarına uyduğu da söylenemez. Serbest piyasa koşullarında bu keyfiliklerin önüne geçmek zor. Çünkü birkaç yıl bir proje ofisinde çalışan serbest çalışma hayatına atılıyor, iş alabilmek -referans edinebilmek için her konuda tavizler veriyorlar. Benim yasal anlamda önerdiğim düzenleme yapı denetim firmalarınınkine benzer bir sistem olabilir. Bildiğiniz gibi yapı denetim firmaları ücretini işverenden değil ilgili belediyeden alıyorlar. İşveren de ruhsat alırken yapı denetim ücretini ilgili belediyenin veznesine ödüyor. Yani işveren ile yapı denetim firmasının ödeme konusunda muhataplığı minimuma indirilmiş oluyor. Şu anki sistemde bizler projeyi teslim ettikten sonra paramızı alabilmek için işverenin peşinde koşmak zorunda kalıyoruz. Bu konuda ETMD bir çalışma yapabilir. ETMD’nin yapmasını önerdiğim diğer bir çalışma elektrik proje ücretinin diğer proje disiplinleri karşısındaki oranının yükseltilmesidir. Burada bir haksızlık yapılmaktadır. Örneğin bir konut projesine teklif verecek olduğumuzda mekanik tesisat proje partnerimizle fiyat belirlemesi sohbeti yapıyoruz. Mekanikçiden gelen cevap aynen şu ’’Senin fiyatın ne kadar ise söyle ben %20 fazlasını yazacağım’’. Aslına bakarsanız elektrik projesinin işçiliği daha fazla ama mekanik projeciden daha az ücret alıyor. Neden? Çünkü yasalar böyle diyor. Bayındırlık bakanlığı fiyatlarında elektrik:38.5, mekanik:50 pay alacaktır diye yıllar önce yasalarla belirlenmiş. Son yıllarda elektronik sistemler arttıkça elektrik proje yükü de çok arttı. Belki bundan 30 yıl önce elektrik proje için 38,5 normaldi, ama şimdi yükselmesi gerekiyor.
 

Proje firmalarının güçlenmesi uygulama firmalarına büyük fayda sağlayacaktır. Çünkü kaliteli proje, uygulama firmasının işini kolaylaştıracaktır, şantiyede tekrar proje yapmak zorunda kalmayacaklardır, doğru malzeme listesi ile işe başlayacaklardır. Proje firmalarının güçlenmesi üretici firmalara da büyük fayda sağlayacaktır. Çünkü Proje firmasının işveren veya son kullanıcı nezdinde güvenilirliği çok yüksektir. Güçlü kadrolu bir proje firması üretici firmanın ücretsiz pazarlamacısı gibi işlev görebilir. Zayıf kadrolu bir proje ofisi üreticinin ürününü son kullanıcıya izah edecek kapasitede değildir. Projeci için paradan önce idealler gelir. Uygulamacı ve üretici için ise genellikle para kazanma hırsı ön plandadır. Hatta projeci olarak iş hayatına başlayanların para hırslarının onları uygulamacılığa ve üreticiliğe doğru sürüklediği örneklerini sıkça görebiliriz. 10- İşverenin sizden beklentileri ile sizin işverenden beklentilerinizden bahsedebilir misiniz? Projeciler olarak işverenin en çok güvendiği kişilerizdir. Güvenin dozu ne kadar artarsa beklentilerde o derece artar. Beklentilerin artması da bizlerin sorumluluğunu artırıyor. Yani burada iç içe geçmiş beklentiler ve sorumluluklar olduğunu söyleyebiliriz. İşverenin projeciden beklentileri yaptığı işin niteliğine ve işverenin niteliğine göre değişebilmektedir. Bu beklentilerine paralelde ücret vermektedir. Projecinin de beklentileri işverenin beklentileri paralelinde olmadığı zaman ya işi alamıyor ya da işi alıp yapınca maddi-manevi tatmin gerçekleşemiyor. Yani beklentilerde bir kesişim noktasını yakalamak gerekiyor. Sonuçta küçük boyutta da olsa bu bir ticaret. Olaya bu açıdan da bakmak gerekiyor. Beklentilerden bahsetmeye devam edersek bu uzar gider. Projeciler uzun bir proje süresi ister, işveren minimum sürede proje teslimini ister. İşveren kaç lira maliyetin var ki bu kadar para istiyorsun der, projeci ben bu işe yıllarımı verdim bu aldığımdan bana ne kalacak ki der.
 

Tasarımlarımızda enerji otomasyonu ve az enerji tüketen ürünlerin seçimi için üretici firmalarla ve mekanik, mimari gruplarla sürekli işbirliği içindeyiz. Fuarlara, üretici firmaların eğitimlerine katılarak gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bütünleşik tasarım, diğer adıyla yeşil binalar gün geçtikçe önemini artırmaktadır. Çünkü enerji çok önemli, günümüzde savaşların temel sebebinin enerji kaynaklarını ele geçirmeye yönelik olduğunu hepimiz biliyoruz. Enerjide dışa bağımlı durumda olduğumuzu dikkate alırsak, az enerji ile aynı işlevi yerine getiren binalar tasarlamalıyız. Projeci olarak bu konuda üzerimize düşen sorumluluğun bilincindeyiz ve yerine getirmeye gayret gösteriyoruz.
 

Projeci meslektaşlarımızla karşılaşıp sohbet imkanı bulduğumuzda nitelikli eleman konusunun ortak sorunlarımızdan birisi olduğunu görüyorum. Yüksek ücret vermeyi göze alsak da iş bitiren nitelikli projeci mühendis veya ressam bulamadığımızdan yakınıyoruz. Ben burada bir çelişki görüyorum. Bir taraftan işsizlik var diyoruz, diğer taraftan da ilanlar verip istediğimiz elemanı bulamıyoruz. Yetiştirdiğimiz elemanda da sadakat ve vefa göremiyoruz. Hani bazen deriz ya ’’nerede o eski bayramlar’’. Şimdi de ’’nerede o eski elemanlar’’ diyoruz.

Savaşsız, sömürüsüz, kul hakkının yenmediği güzel yarınlar diliyorum.


Kaynak:

►ETMD