Elektrik fiyatlarında 2012'de artış bekleniyor

Özozan, düzenlediği basınla sohbet toplantısında elektrik ticareti ve enerji piyasalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Enerji piyasalarında bütün oyuncuların yatırımlarını etkileyecek ana faktörün ticaretin doğru gelişmesi olduğuna dikkati çeken Özozan, piyasaların daha şeffaf ve liberalleşmesi gerektiğini, özel sektörün de bu konularda daha faal çalışması gerektiğini söyledi. Enerji piyasalarında halen kamu kontrolünün daha fazla olduğuna vurgu yapan Özozan, "Kamu kontrolünün fazla olması ve piyasaların tam stabil olmaması yatırım açısından belirsizliklere yol açıyor. Bu da kısa vadeli planlara, yatırımlara ve yanlış sonuçlara neden oluyor" dedi. Yatırımcı açısından belirsizlik ortamının yatırımların ertelenmesine neden olduğunu ifade eden Özozan, "Bunun sonuçları da ya enerjisiz kalmak ya da enerjiyi yüksek bedelle satın almaya kadar gidiyor" dedi. Elektrikte üretim özelleştirmelerinin henüz tamamlanamadığını, dağıtım özelleştirmelerinde gecikme olduğuna dikkati çeken Özozan, "Bunların 2012'ye sarkması gündeme geliyor. Özelleştirmelerin hızlanması sağlanmalı ki maliyet bazlı fiyat oluşsun" dedi.

"100 MİLYAR DOLARLIK YATIRIMA İHTİYAÇ VAR"

Küresel piyasalardaki kriz ve piyasalarda maliyet bazı politikaların oluşmamasının enerji yatırımlarını geciktireceğini belirten Özozan, şunları söyledi: "Küresel kriz ister istemez bizi de etkiliyor. Yatırım için finansman kaynağının bulunması lazım ki bunu özkaynak olara da düşünmeli. Türkiye'de kurulu güçte şu anda 50 bin megavat aşıldı. Önümüzdeki 10 yılda bunun 100 bin megavatlara ulaşması öngörülüyor. Bu da 10-12 yılda 100 milyar dolarlık yatırım demek. Bunun içinde finansman lazım. O nedenle kısa, anlık, dalgalı fiyatlandırma mekanizmasının kreditörleri ve yatırımcıları çekmeyeceğini düşünüyoruz. Risk iştahının kreditörler, yatırımcılar açısından da mali kriz doğrultusunda karşılanması gerekiyor. Ancak şu anki sistem ve piyasalar buna çok müsait değil."

"KAMU KONTROLÜNÜN FAZLA OLMASI, FİYATLARIN ÇIKMASINI ENGELLİYOR"

Kamunun enerji piyasalarında ağırlığının fazla olduğunu, tamamlanamayan özelleştirmelerle elektrikte yüzde 72, doğalgazda ise yüzde 80 kamunun payı bulunduğuna dikkati çeken Özozan, "Kamu kontrolünün bu kadar çok olması, fiyatların çıkmasını engelliyor. Bu da yatırımcının iştahını azaltıyor. Kimse yatırım yapmazsa arz sorunu olabilir. O nedenle şimdiden önlem alınması ve özelleştirmelerin hızla yapılması gerekiyor" dedi.

Türkiye'de gerekli yasal düzenlemelerin mevcut olduğunu, ancak, piyasada maliyet bazlı politikaların oluşmaması dolayısı ile bu yatırımların daha da gecikeceğini açıklayan Özozan, en kötü senaryoya göre, 2014, en iyi senaryo ile 2016 yılında arz sıkıntısına gidilebileceğinin tahmin edildiğini, 2015 yılından itibaren bir arz yetersizliğinin söz konusu olabileceğinin düşünüldüğünü bildirdi. Bunun için yatırımların hız kesmeden devam etmesi gerektiğini savunan Özozan, "O nedenle yatırımlar özendirilmeli. Bu da uzun vadeli planlama ile mümkün. Yatırımcılar 10-12 yıllık fiyat projeksiyonu yapabilmeli, ancak şu anda bunu yapamıyoruz" dedi.

"TORUNUMA KALSIN DİYEREK SANTRAL İŞİNE GİRENLER OLDU"

Türkiye'nin yap-işlet-devret modelini ilk uygulayan ülkelerden olduğunu, ancak son dönemde "elime para geçti, bir santralım olsun, torunlarıma da yeter" düşüncesiyle piyasaya girenlerin de olduğunu söyleyen Özozan, bankacıların da bunları fonlamaya başladığını, yurt dışından kaynağa da ihtiyaç kalmadığını dikkat çekerek, "Piyasaya giren bilinçsizce yatırımcılardan dolayı piyasa zarar gördü. Fizibilitelere başlanmadan paralar harcandı" eleştirisinde bulundu. Özozan, bu durumun çözümünün ne olacağının sorulması üzerine, "Herkese lisans vermeyeceksiniz. Bu konuda bir değerlendirmeye tabi tutulmalı" yanıtını verdi.

"ELEKTRİK FİYATLARINDA ARTIŞ KAÇINILMAZ"

Elektrik üretim ve ticaretini yapan belli ölçekteki yatırımcı sayısının bir elin parmakları kadar olduğunu vurgulayan Özozan, 1 Aralık 2011'de yürürlüğe girmesi beklenen "gün öncesi piyasası"na ilişkin düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte piyasalara belirli bir düzen geleceğini belirterek, "Bizim gibi pek çok oyuncu bunu destekliyor" dedi. Teminat yükümlülüğü getiren düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte piyasada konsolidasyonların olacağını söyleyen Özozan, "Çünkü ticaretin şekli değişecek. Bilançonuzun güçlü olması gerekecek" dedi.

"DOĞALGAZ İÇİN PİYASADA YÜZDE 40-45 ZAMLAR KONUŞULUYOR"

Özozan, "1 Aralık'ta yürürlüğe girecek düzenlemenin, tüketiciye yansıması nasıl olacak? şeklindeki bir soruya, "Elektirk fiyatlarının artacağını düşünüyorum. 2012 yılında tekrar bir artış bekliyoruz. Elektrik enerjisi fiyatlarının orta vadede artması kaçınılmaz. Türkiye'de talep arttıkça, fiyatlar da artacak" karşılığını verdi. Doğalgaz piyasalarına da değinen Özozan, "Piyasada yüzde 40-45 zamlar konuşuluyor. 2012 yılının sonlarına doğru tekrar bir artış bekliyoruz" dedi.

Özelleştirmelerin fiyat odaklı olmaması gerektiğini savunan Özozan, "Çünkü ne kadar çok para verirseniz o kadar pahalı satacaksınız" dedi. Küresel krize işaret eden Özozan, 2012'nin kolay geçmeyeceğini, ancak artan talep karşısında enerji yatırımlarına ihtiyaç olduğunu, bu nedenle özelleştirmelerin durdurulmaması gerektiğini belirtti. Projelerde çevreci ve kalıcı olanlara bakılması gerektiğinin altını çizen Özozan, "Belki 10-20 proje olmayacak, 1-2 proje olacak. Biz de o 1-2 projenin içinde olmayı düşünüyoruz. Sanırım ilgili otoriteler de bunu düşünüyor" dedi. Özozan, sınır ötesi elektirk ticaretine girmek istediklerini de açıkladı.

Kaynak: Milliyet