PETDER:
Petrolün düşüşü akaryakıta eşzamanlı yansımaz

PETDER, ABD doları cinsinden ifade edilen ham petrol fiyatlarındaki hareketlerin neden aynı oranda akaryakıt pompa fiyatlarına yansımadığını şu şekilde açıkladı: "Son yıllardaki petrol fiyatlarının önce yukarı doğru sürekli ve kararlı hareketi, daha sonra dünya piyasalarındaki büyük krizin etkisi ile oldukça sert ve dikey düşüşlerin akaryakıt fiyatlarına etkisi tüketici açısından ciddi bir merak konusu olmuştur. Bu krizin etkisi ile oldukça hızlı bir inişe geçen dünya petrol fiyatlarındaki azalmanın pompaya yansımadığı konusunda çeşitli haberler ve kamuoyu izlenimi oluşmaktadır. Zaman zaman dünya petrol fiyatlarındaki artışın (ya da iniş) akaryakıt fiyatlarına yansımasının eş zamanlı veya aynı oranda olup olmadığı üzerine tartışma ve değerlendirmeler yapılması nedeni ile ham petrol fiyatları ile pompa fiyatları arasındaki ilişkiyi açıklamak ihtiyacı bulunmaktadır.

Eş oranlı ilişki olamaz

Her ne kadar ham petrol fiyatları ile akaryakıt pompa fiyatları arasında bir ilişki bulunsa da dünya borsalarında oluşan ABD doları cinsinden değer ifade eden ham petrol fiyatları ile tüketicilerin pompada karşılaştıkları pompa fiyatı arasında eş zamanlı ve eş oranlı bir ilişki olamaz.

Tüketiciye sunulan benzin, motorin, otogaz gibi nihai ürün fiyatı içinde, ham petrol fiyatı ile ilişkisi olmayan ve sabit bir rakam olan ÖTV ve fiyatın yüzdesi üzerinden hesaplanan KDV gibi, toplam fiyatın yüzde 50-65 arasında bir bölümünü oluşturan vergiler bulunmaktadır.

Dünya borsalarında ABD doları cinsinden oluşan ham petrol buna karşılık pompada tüketiciye sunulan benzin, motorin oto LPG gibi nihai bir üründür.

Dünya borsalarında oluşan ham petrol fiyatları ABD doları, pompada oluşan fiyat ise YTL cinsindendir. Dolayısıyla dolar/YTL kuru etkisi bulunmaktadır.

Pompa oluşan nihai ürün fiyatına ham petrol fiyatından farklı şekilde etki eden, ürün fiyatlarının arz talep, mevsim etkilerinin yanı sıra, rafinasyon giderleri, nakliye lojistik depolama ve dağıtım giderleri gibi çeşitli diğer unsurlarda etki edebilmektedir."

Kaynak: İHA