Günümüzde, elektrikli araçlar sürdürülebilir bir geleceğin önemli bir adımını temsil etmektedir. Temiz enerji kaynaklarına dayalı olarak çalışan bu araçlar, fosil yakıtlı araçlara kıyasla çevre dostu ve ekonomik bir alternatif sunmaktadır. Ancak elektrikli araçların şarj edilmesi için kullanılan şarj istasyonlarının güvenliği büyük bir öneme sahiptir. Özellikle aşırı gerilim ve yıldırım gibi doğal afetlerin neden olabileceği ani gerilim yükselmeleri, bu istasyonların zarar görmesine ve hatta çevreye tehlike oluşturmasına yol açabilmektedir.



Elektrikli araç şarj istasyonları, yüksek gerilimli deşarjlar sonucunda oluşabilen yıldırım darbelerine karşı hassas yapılardır. Yıldırım gibi şiddetli bir elektrik deşarjı durumunda da istasyonun elektrik sistemi ciddi zararlar görebilmekte, bu zararlar sadece finansal değil, aynı zamanda insan güvenliği açısından da tehlikeli olabilmektedir. Ayrıca, enerji dalgalanmaları ve ani gerilim yükselmeleri, elektrikli araçları şarj eden cihazları da etkileyebilmektedir. Bu tür olaylar, şarj istasyonlarının bileşenlerine zarar vermekte ve şarj sürecini aksatmaktadır.




Elektrikli araç şarj istasyonları, anahtarlar, şarj kontrol üniteleri, inverterler ve bataryalar gibi temel bileşenler içermektedir. Bu bileşenlerin yüksek kaliteli yalıtım malzemeleri, kablolar ve topraklama sistemleri ile korunması büyük bir önem taşımaktadır.

Elektrikli araç şarj istasyonlarının konumlarına bağlı olarak ve IEC 62305 yıldırımdan korunma standardına göre doğru koruma önlemleri alınmalı, özellikle de açık alanlarda bulunan şarj istasyonları, yıldırım çarpmalarına karşı korunmalıdır. Bu amaçla, dış yıldırımlık kategorisindeki yıldırım çubukları veya yıldırım topraklama sistemleri kullanılabilirken AG parafudrlar gibi iç yıldırımlık korumalar ek koruma sağlamaktadır. Koruma yapıları sayesinde, yıldırımın şarj istasyonuna doğrudan çarpması engellenmekte ve toplanan enerji toprağa iletilerek şarj istasyonunu korunmaktadır.

Parafudr, temel olarak elektrik devrelerini yıldırım darbeleri, ani gerilim yükselmeleri ve diğer elektriksel tehlikelere karşı koruyan cihazlardır. Elektrikli araç şarj istasyonlarının korunması noktasında ise AG parafudr sistemleri farklı türlere ayrılmakta ve doğru seçimi önem arz etmektedir.

AG parafudr koruma sınıfları içerisinde, Tip 1 parafudrlar yıldırım darbesi gibi çok yüksek etkileri sönümlerken, Tip 2 parafudrlar ani aşırı gerilim yükselmelerini sönümlemektedir. Son olarak, sistemde yer alan aydınlatma, sinyalizasyon ve scada merkezi gibi hassas yapı bileşenleri Tip 3 parafudrlar ile korunmaktadır. Ancak, hassas bir koruma gerektiren şarj istasyonları konumuna bağlı olarak hem yıldırım hem de ani yüksek gerilim darbelerine maruz kalabilmektedir. Bu noktada ise Tip 1+Tip 2 sınıfı parafudrlar ile hem ani gerilim darbeleri bastırılabilmekte hem de 100 kA gibi yüksek mertebedeki bir yıldırım darbesi sönümlenebilmektedir. Buna ek, uygulama kapsamına bağlı olarak Tip 1+Tip 2+Tip 3 ya da Tip 2+Tip 3 entegre yapıları da kullanılabilmektedir.




Kaynak