Koruma Sistemlerinde Seçicilik - 1. Bölüm |
ElektrikPort Akademi
Elektrik tesislerinde korunan ekipmanlarda hata oluştuğunda, ayarlanan değerlerin üstünde değer alan röleler işletmeye girer ve bu durumda korunması istenen sisteme bağlı kontaklar dizisi açılıp veya kapanarak hatalı bölümün devre dışı olması sağlanır. Bu bölümde, Zaman Karakteristikli Seçiciliği ele alacağız. Detaylar yazımızın devamında..
1. Zaman Karakteristikli Seçicilik
Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi güç sistemi boyunca aşırı akım koruma sistemi; koruma ünitelerinin açma sürelerini, gereken şekilde farklı değerlere ayarlama esasına dayanır.
Şekil 1: Zaman karakteristikli seçicilik
İşletme Tarzı
Şekilde görülen hata, A, B, C ve D aşırı akım koruma üniteleri tarafından aynı anda algılanır. Ancak koruma ünitelerinin harekete geçme süreleri sistemde aşağıdan yukarıya doğru geciktirilerek ayarlandığından en önce D ünitesi açma yaptırır ve A-B-C üniteleri stand-by pozisyonuna geri döner.
Her iki ünitenin arasında işleme süresi arasındaki farklılık seçicilik aralığı olarak tanımlanır ve
∆t = TC + tr + 2dt + m
ifadesi ile belirlenir.
TC: Alt kesiciye ait cevap süresi ve ark sönme süresi dahil toplam kesme süresi
dt: Gecikme toleransı
tr: Üst kesicinin harekete geçme süresi
m: Emniyet payı
Genellikle ∆t = 300 ms alınır.
Zaman karakteristikli seçici sistemin;
Avantajları
Koruma sistemi kendi kendini yedekler. Koruma sistemi arızadan dolayı aktif hale geçemeyip açtırma yapamazsa ∆t süre sonra C ünitesi aktif hale geçerek arızalı bölümü devreden çıkartır.
Dezavantajları
Kademe sayısı fazla olduğunda en üst kademedeki koruma ünitesi en uzun süreye sahip olacağından arıza temizleme süresi ekipmanın kısa devre dayanımı açısından uygun olmayabilir.
Uygulama
Zaman karakteristikli, seçici sistemde sistemden geçen akım rölenin ayarlanan akım eşik değerini aştığında zaman rölenin zaman mekanizması aktif hale geçer. İki tip zaman karakteristikli röle vardır.
Şekil 2: Koruma röleleri zaman karakteristikleri
1) Sabit Zamanlı Röleler
Uygulama şartları
ISA > ISB > ISC ve TA > TB > TC
olur. Seçici zaman aralığı ise genellikle 300 milisaniye alınır.
2) Ters Zamanlı Röleler
Rölelerin akım eşik değerleri In nominal akım değerlerine ayarlanırsa bu tip aşırı yük röleleri aynı zamanda kısa devre koruması da sağlar.
Uygulama şartları
InA > InB > InC
ve
IsA = InA = InC
Zaman gecikmeleri alt taraftaki koruma rölesinde görülen maksimum akım için seçici zaman atralığı göz önüne alınarak yapılacaktır. Eğrilerin çakışmaması için aynı tip zaman eğrileri kullanılacaktır.
Kaynak :
► Turgut ODABAŞI / Elektrik Müh. - Elektrik Tesisat Mühendisleri Derneği
- Dünyanın En Görkemli 10 Güneş Tarlası
- Dünyanın En Büyük 10 Makinesi
- 2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu
- Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı
- Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri
- Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü
- Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri
- En İyi 5 Tıbbi Robot
- Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi
- Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi
- Enerji Yönetiminde Ölçümün Rolü: Verimliliğe Giden Yol
- HVAC Sistemlerinde Kullanılan EC Fan, Sürücü ve EC+ Fan Teknolojisi
- Su İşleme, Dağıtım ve Atık Su Yönetim Tesislerinde Sürücü Kullanımı
- Röle ve Trafo Merkezi Testlerinin Temelleri | Webinar
- Chint Elektrik Temel DIN Ray Ürünleri Tanıtımı
- Sigma Termik Manyetik Şalterler ile Elektrik Devrelerinde Koruma
- Elektrik Panoları ve Üretim Teknikleri
- Teknik Servis | Megger Türkiye
- Güneş Enerji Santrallerinde Yıldırımdan Korunma ve Topraklama
- Megger Türkiye Ofisi