LIDAR ile Mars’ta Yaşamın İzi Sürülüyor

Mars’taki kâşif robot Curiosity’nin ana görevlerinden biri de gezegende yaşama dair kanıtlar aramaktır. NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde geliştirilen bir araç kâşif robota, insanlar için koklama duyusuna benzer çok önemli bir fonksiyon kazandırdı. Geçtiğimiz günlerde NASA, uzayda yaşamı tehdit eden kimyasalları, toksinleri ve patojenleri tespit eden bir cihaz geliştirdiğini açıkladı. Bu cihaz havayı izleyerek Mars ve güneş sistemindeki farklı hedefler için kokuları algılayarak, uzaydaki olası bir yaşamın izini sürebilecek. BILI(Bio-Indicator Lidar Instrument) adı verilen bu cihazla ilgili ayrıntılar haberimizde.

A- A+

10.11.2016 tarihli yazı 8403 kez okunmuştur.

Lidar Mars Curiosity

NASA’da teknoloji uzmanı olan Branimir Blagojevic, eskiden Greenbelt’de yer alan Maryland Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde bir sensör geliştirmek için çalıştı ve gezegenlerdeki yaşam belirtilerini hissedebilecek LIDAR (Light Detection and Ranging veya Laser Imaging Detection and Ranging) lazer darbeleri kullanılarak bir nesne veya bir yüzeyin uzaklığını anlamaya yarayan teknoloji temelli bir prototip geliştirmişti.

Lidar teknolojisi, radar gibi çalışan bir ışık tabanlı algılama sistemi kullanıyor. Bu araç canlı organizmaları gösterebiliyor ve hatta mevcut olan bir yaşam belirtisini tespit edebiliyor yahut mevcut bir yaşam olmasa bile, en son yaşamın ne zaman olduğunu algılayabilmek için organik parçacıkları algılayabiliyor.

Radar ile aynı şekilde faaliyet gösteren Lidar sisteminin radardan farkı ise şu; radyo dalgaları yerine lazer kullanarak ölçüm yapıyor. Otonom araçlardaki navigasyon sistemlerinde kullanılan bu teknolojiyi ESA,yeryüzündeki rüzgâr hareketlerini incelemek için geliştirdi ve bu teknoloji askeriyede uzaktan gönderilen potansiyel zararlı kimyasalları, patojenleri ve havadaki toksinleri tespit etmek için de kullanıldı. Şimdilerde ise Branimir Blagojeviç, diğer gezegenlerde yaşam belirtileri aramamıza yardım edecek floresan temelli LIDAR kullanacağınız bir prototip oluşturdu.

►İlginizi Çekebilir: Lidar Nedir? Nasıl Çalışır?

Blagojevic, eğer bir gezegende yaşama dair bir biyolojik imza varsa bu teknoloji sayesinde onu keşfedebileceğimizi belirtti. Başka bir gezegende Bio-Göstergeli Lidar Aracı (BILAR) ismi verilen araç kâşif robot üzerinde bir direğe yerleştirilerek toz parçacıklarını arayacak. Geçerli bir toz örneği bulduğunda, iki adet lazerden bu toz bulutuna UV ışınları yollayacak. Bu sayede bilim insanları tarafından organik parçacıkların geçmişteki boyutu öğrenilip, en son ne zaman oluşturulmuş oldukları da ortaya çıkabilecek.

BILI prototip geliştiricisi Branimir Blagojevic, cihazın kullanıcı ara yüzünü gösteren ekranın önünde.

Lidar ile donatılmış bir gezici ekip, normal şartlarda erişilemeyecek alanlarda, birkaç yüz metre yükseklikte, büyük bir hassasiyet ile araştırma yapabiliyor. Örneğin, uzaydan Dünya’daki CO2 seviyelerini ölçülebilir ya da bir uzay aracına Lidar gibi bir cihaz bağlayarak, yörünge üzerinde de araştırma yapılabilir. Bu araç ile orta çaplı bir ölçüm yapılabiliyor fakat Blagojevic; daha duyarlı olan, nokta sensörü tipindeki kitle spektrometre ile tandem kullanarak, mükemmel bir organik-algılama cihazı yapılacağını söylüyor.

►İlginizi Çekebilir: NASA 8 Fantastik Poster ile Mars Kaşiflerine Çağrıda Bulundu

BILI ölçümleri için elektrik dışında herhangi bir sarfiyat gerekmiyor ve geniş bir alanda hızla ölçüm yapılabiliyor. BILI kalkışa hazırlanmadan önce organik moleküllerin nerede ve ne şekilde dizildiğini algılıyor. Üstelik oldukça dayanıklı ve kullanışlı bir yapısı var.

Son olarak Blagagojevic, yeni cihazı test etmek için hazır olduklarını ve bu denemenin organik biyo-imza algılama yeteneğine sahip pek çok cihazın da geliştirilmesine ön ayak olacağını ve uzaydaki organizmaların keşfedilme ihtimalinin artacağını söyledi.

Kaynak:

►Nasa
►Newatlas

Yazar: Irmak Telatar