Bilgisayarın Temelleri

Bilgisayar Nedir?

Kullanıcı tarafından alınan veriler, belirli bir programa göre işleyebilen, bunlar üzerinde çok sayıda sayısal veya mantıksal işlemler yaparak, işlemlerin sonucunu karşılaştırabilen, saklayabilen, paylaşabilen ve istenildiğinde kullanıcılara oluşturduğu kullanılabilir bilgiyi sunabilen elektronik bir makinedir.


Bilgisayarın Çalışma Mantığı

Bilgisayarlar ikili sayı sistemi dediğimiz kodlama mantığıyla çalışır. Peki nedir bu ikili sayı sistemi? Kodlar elektrik voltajının olup olmamasına bağlı olarak işlenir. Voltaj varsa “1” yoksa “0”. Harfler, rakamlar ve bilgisayara girilen her bir bilgi 1 ve 0‘lardan oluşan kod birleşimidir.

Kullanım Alanlarına Göre Bilgisayar Çeşitleri;

1- Özel Amaçlı Bilgisayarlar

Özel bir amaç için tasarlanmış ve sadece o alanda hizmet veren bilgisayar türleridir. Örneğin; çamaşır makinası, müzik seti gibi…


2- Genel Amaçlı Bilgisayarlar

Programlanabilen, her işi yapan bilgisayarlar. Teknolojinin hızla gelişmesi insanların ihtiyaçları doğrultusunda oluşmuşlardır. Bu bilgisayarlar çalışma mantığı bakımından pek farklılıkları olmamakla beraber değişik yapıda ve boyutta üretilmişleridir.

a-)Supercomputer  (büyük boy süper bilgisayarlar) : Saniyede milyonlarca yönergenin hakkından gelen çok hızlı bilgisayalar. Nükleer enerji araştırmaları, jeolojik verilerin analizi gibi bilimsel konularda tercih edilir. Çok pahalıdırlar.
 

Şekil 1: Supercomputer

b-)Mainframe (büyük boy / ana bilgisayarlar) : Yüksek işlem hızı gerektiren çalışmalarda kullanılır. Bankalar gibi. Aynı anda yüzlerce, binlerce kişiye eşzamanlı sonuç sunarlar.

 

Şekil 2 : Mainframe

c-)Orta küçük Boy Bilgisayarlar : Güçlü bilgisayarlardır fakat mainframe kadar değil elbette. İş yerlerinde kullanılan kişisel bilgisayarlar buna örnek verilebilir.

d-)Personal computer (Kişisel Bilgisayarlar): Mikroişlemci tabanlı, küçük, tek kullanıcılı bilgisayar. Bizim evlerimizde kullandıklarımız gibi. Çeşitleri: Tower model, Desktop-Masaüstü model, Notebook, Laptop-dizüstü, Subnotebook, Hand-held-avuçiçi, Palmtop , PDA-cep bilgisayarı..

e-)Minicomputer (Mini bilgisayarlar) : Pc’ler kadar üstün performanslı olmasa da iş gören bilgisayarlar.


Veri Nedir?

Bilgisayar bilimleri açısından veri, hesaplama ya da manipülasyon amacı ile kullanılan bir gerçeği belirtmektedir. Veriler ya makina düzeyinde ikili (binary) gösterimle ifade edilmekte ya da karakterler (harfler veya rakamlar) biçiminde kodlanmaktadır. Her verinin bir türü bulunmakta, bu türlere veri yapısı denmektedir. Veri yapıları basit ya da karmaşık olabilmektedir. Belirli bir bağlamda elde edilmiş çok sayıda ve farklı türden veri bir veri tabanında toplanmakta, veri tabanları oluşturmak ve yönetmek için veri tabanı yönetim sistemi denilen yazılımlardan yararlanılmaktadır.


Sayısal Veri Nedir?

Bilgisayarların gerçekleştirdiği bütün işlemler sayısal verilerden ibarettir. Sayısal veriler ise doğru yanlış, açık kapalı manalarına gelen 1 ve 0’lardan oluşmaktadır.

Bit (binary digit)  ve Byte

1 ve 0’ların her biri bir biti oluşturmaktadır. 1 ve 0’ların 8 tanesi byte olarak isimlendirilir. Aşağıda boyut türleri belirtilmiştir;

   ⇒1 Byte = 8 Bit
   ⇒1 KB (KiloByte) = 1024 Byte
   ⇒ 1 MB (MegaByte) = 1024 KB
   ⇒ 1 GB (GigaByte)  = 1024 MB
   ⇒ 1 TB (TeraByte)  = 1024 GB
   ⇒ 1 PB (PetaByte)  = 1024 TB
   ⇒ 1 EB (ExaByte )   = 1024 PB
   ⇒ 1 ZB (ZettaByte)  = 1024 EB
   ⇒ 1 YB (YottaByte)  = 1024 ZB

Bilgisayar temel olarak iki bölümden oluşur. Bunlar donanım ve yazılımdır;

1.Donanım

Bilgisayarın insan ile fiziksel ilişki içinde olduğu donanım ve ergonomi konuları birçok farklı etkenin birlikte oluşturduğu bir çalışma dinamiği ortaya koymuştur. Performans, maliyet ve sağlık unsurlarının kullanıcı yararına en efektif şekilde kullanılabilmesi iyi bir donanım seçimi ve uygulanabilirliği olan ergonomik düzenlemelere bağlıdır.

Bilgisayar uygulamalarında performans ve kapasite artışı sadece donanımsal özelliklere bağlı olarak sağlanamaz. Uygun yazılım kullanımı ve kullanıcı bilgisi de performansı en az donanım kadar etkilemektedir. Bu hususlar göze alındığında donanım seçimi sırasında kullanıcının bilgi düzeyi ve yapılacak işin niteliği de büyük önem kazanmaktadır. Kullanım amacına uygun olmayan bir bilgisayar, sahip olduğu üstün donanım özelliklerinden bir çoğunun kullanılamamasına, bazı zamanlarda da uygulamalarda yetersiz kalmasına neden olur. Bu çıkarımlardan hareketle, fiyat / performans oranı ile kullanıcı bilgisi / beklenen iş oranının dengeli bir şekilde oluşturulması gerekir. Bilgisayar kullanımı konusunda yetersiz bilgi birikimine sahip bir personele pahalı bir donanıma sahip performansı yüksek bir sistem tahsis etmek, beklenen işin gerçekleştirileceği anlamına gelmez. Yine bilgisayar tabanlı grafik-tasarım uygulamalarında tecrübeli bir personel performansı düşük bir sistem karşısında beklenen işi üretemeyecektir.

Donanımları 3 temel kategoride ele almak mümkün olmaktadır;

    ► Veri Giriş Üniteleri: Klavye, Fare, Webcam, Mikrofon, Tarayıcı, Optik Okuyucu, Barkod Okuyucu.

     ► Veri İşlem Ünitesi: Merkezi İşlem Birimi (CPU), Anakart, Ana Bellek (RAM), Ekran Kartı.
 

     ► Çıkış Ünitesi: Ekran, Yazıcı, Hoparlör, Ploter(Çizici).
 

 
Şekil 3 : Anakart




Şekil 4 : Ekran Kartı

Şekil 5 : Bellek



Şekil 6 : İşlemci


 

2. Yazılım

Hem bilgisayar sistemini oluşturan donanım birimlerinin yönetimini hem de kullanıcıların işlerini yapmak için gerekli olan programlardır. Yazılım olmaksızın bir bilgisayar sistemi, bir takım elektronik kartlar, kablolar ve mekanik bazı parçalardan ibaret bir cihazdır. Bir bilgisayar sistemi, üzerine işletim sistemi (Windows (3.1, 95, 98,CE,ME, XP), WindowsNT, MAC OS, UNIX, LINUX) ve onun üzerine de diğer yazılımların yüklenmesi ve çalıştırılmasından sonra gerekli işlevleri yerine getirebilmektedir.

Bilgisayar yazılımları genel olarak 2 ana grupta incelenebilir;

► Sistem Yazılımları (System Software); Bilgisayarın kendisinin işletilmesini sağlayan, işletim sistemi, derleyiciler (compilers) (Yazılım programında, yazılan programı makine diline çeviren program), çeşitli donatılar (facility) gibi yazılımlardır.
   
► Uygulama Yazılımları (Application Software); Bu kullanıcıların işlerine çözüm sağlayan örneğin çek, senet, stok kontrol, bordro, kütüphane kayıtlarını tutan programlar, bankalardaki müşterilerin para hesaplarını tutan programlar vs. gibi yazılımlardır.

Uygulama yazılımları belirli uygulamaları çalıştırırlar. Bilgisayarın çok amaçlı olmasına olanak tanırlar ve işlerin daha iyi yapılmasına yardımcı olurlar. Kelime işlemci (word processor) yazılımları mektup, günlük plan, ders notu hazırlamada; tablolama programları öğrenci not ortalaması hesaplama, maaş bordrosu yapmada; veri tabanı yazılımı, öğrenci bilgilerinin saklanması, bulunması, güncellenmesi, düzenlenmesi ve rapor oluşturulmasında kullanılırlar. Elektronik posta yazma, grafik hazırlama, masaüstü yayıncılık, çalışma planı hazırlama, iş akışı çizimi, web sayfası oluşturma programları da uygulama yazılımlarına örnektir.

Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Programlama dillerinden bazıları C, C++, C#, Pascal, Delphi, Java, Visual Basic…

Bütün sistem programları içinde en temel yazılım işletim sistemidir ki, bilgisayarın bütün donanım ve yazılım kaynaklarını kontrol ettiği gibi, kullanıcılara ait uygulama yazılımlarının da çalıştırılmalarını ve denetlenmelerini sağlar.
 



Kaynak :

► www.slideshare.net
► www.thecoders.net
► evrak.wordpress.com