Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kulübü (TYEKK)

Erciyes'te Yeşil Araçlar

Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kulübü (TYEKK), 2006 yılında TÜBİTAK'ın gerçekleştirdiği yarışmaya katılım amacıyla faaliyetlerine başladı. Kuruluş yıllarında Labaratuar'da bir takım araç-gereç eksikliği ile birlikte kısıtlı imkanlarla çalışmalarına başlayan Kulüp Üyeleri, ardından gelen yıllar sonucunda biriken tecrübeleri ile birlikte kaynakları daha verimli kullanarak, TÜBİTAK ve SHELL'in organize ettiği yarışmalarda boy gösterdiler ve çeşitli ödüller kazandılar. 2006 yılından bugüne özellikle "tecrübe" vurgusunun yapıldığı Kulüpte, üyelerin özveri ile çalışmaları ise bir başka dikkat çekici nokta oluyor. Her biri çeşitli bölümlerden (Makine Mühendisliği, Elektrik Elektronik, Malzeme Mühendisliği, Mekatronik... gibi) bir araya gelen Kulüp Üyeleri, "gönüllü" olarak adım attığı projelerinde, zamanlarının büyük bir kısmını ayırarak çevreye duyarlı, yeşil araçların üretimi için çaba harcıyor. Danışman Hocalığını Doç. Dr. Ferhat Daldaban ve Doç. Dr. Orhan Akansu'nun yaptığı kulübün Başkanlık görevini ise Fatih Kapusuz yürütüyor. Bünyesinde barındırdığı 60 aktif üyesiyle birlikte Üniversite içinde dikkat çekici projelere imza atan kulübün Yönetim Kurulu'nu ise Hakan Öner, Serdal Uşak, Osman Demirtaş ve Ahmet Gökhan Kara oluşturuyor.
 
Yarışmalardaki Başarıları Ses Getiriyor

2006 yılında faaliyete geçen Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kulübü (TYEKK), ilk olarak kendisini TÜBİTAK Formula-G Güneş Enerjili Araçlar yarışmasında gösterdi.  Bir yıl sonra, Güneş Enerjili Araçlar yarışmasına ek olarak TÜBİTAK tarafından ülkemizde ilk kez düzenlenen Hidrojen Enerjili Araçlar yarışmasına da katılarak Üniversitemizin ismini duyuran TYEKK, önemli bir prestij yakaladı.  2008 yılında ise Fransa'da düzenlenen Shell-Eco Marathon'a kulüp bünyesindeki HİDROTYEKK ekibinin hazırladığı "Katre Mobil" adını verdikleri araç ile katılan TYEKK, burada 223 araç içerisinden en iyi 13 tasarım arasına ismini yazdırarak büyük bir başarıya imza attı. Kulüp ayrıca, aynı yıl içerisinde TÜBİTAK'ın düzenlediği Hidromobil yarışmasında en iyi tur sıralamasında ilk 3'te yer almakla beraber, tasarım dalında elde ettiği 1. ile birlikte kupa ve madalyalar kazandı. 2011 yılında bu kez Almanya'da düzenlenen Shell-Eco Marathon'da yine Hidrojen Enerjili Araç  "Mobydick" ile boy gösteren TYEKK, aracın kendi klasmanında toplamda 8 tur olan yarışta 6.5 tur atmasıyla Türkiye adına bir başarı daha sağladı. Yurtiçinde aynı yıl TÜBİTAK'ın düzenlediği yarışmalarda ise Katremobil, 3. olarak kürsüye çıktı. TYEKK bünyesinde görev yapan bir başka ekip olan TYEKK-ERFORG'nin başarılı projesi Güneş Enerjili aracı Ezinç ERÜ Mobil de TÜBİTAK tarafından "Kurul Özel Ödülü"ne layık görüldü. 2010 yılında ise TÜBİTAK Formula-G yarışlarında Ezinç ERÜ Mobil ile Üniversitemizi temsil eden TYEKK, 35 araç içerisinde 9. oldu. 2011 yılında yine TÜBİTAK tarafından organize edilen Alternatif Enerjili Araçlar yarışmasında Kurul Özel Ödülü'nün sahibi olan TYEKK ekibi, 2012'de boy gösterdiği TÜBİTAK Hidromobil Yarışlarında, Katremobil ile 20 aracın arasından 6. olarak dikkatleri bir kez daha üzerine çekti. Son olarak bu yıl düzenlenen Dünya Enerji Sempozyumu'nda Mobydick aracı ile "Altın Vana" ödülü kazanılarak bu alanda büyük bir prestij elde edildi.
 
 
Sponsor Desteği ile Daha Yükseğe

TYEKK, Üniversite bünyesinde devam ettiği faaliyetlerinde, araçlarında ki malzemelerin maaliyetlerinin yüksek olmasından dolayı ciddi oranda sponsor gücüne ihtiyaç duyuyor. Bu konuda yeterli desteği, gerek sponsorlardan, gerekse Üniversite'den gördüklerini belirten kulüp üyeleri, bu sayede daha güçlü ve verimli araçlar üretebildiklerini kaydediyor. Türkiye yasalarına göre, sponsorlukta kuruluşların karlarının %5'i kadar destekte bulunduğu miktar, aynı kuruluşların vergilerinden düşüyor. Böylelikle sponsor kuruluşlar hiçbir zarara uğramamakla birlikte, yarattığı reklam potansiyeli ile ciddi kar sağlıyor. Sponsor desteğinin önünün açıldığı bu durumla beraber Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kulübü'nün ana sponsoru olan Ezinç Metal A.Ş. son 2 yılda 40 bin liraya yakın miktarda bir destek sağladı. Bir proje yazıldığında Üniversite tarafından da 40 bin lira miktarında destek alan TYEKK, bu sayede imkanlarını genişleterek kaynaklarını daha verimli bir halde kullanabiliyor. Bunu ise dışardan satın alındığında 55 bin lira değerinde olan bir motoru, aynı özelliklerde sadece 15 bin liralık bir maaliyetle üreten TYEKK ekibi, başarısını gözler önüne seriyor. Kulübün, yurtiçi ve yurtdışında prestij gücü yüksek yarışmalara katılması ve buralarda çeşitli dereceler kazanması ise maddi gelir sağlanılan bir başka alan olarak dikkat çekiyor. TÜBİTAK, organize ettiği yarışlara katılan her ekibe 5 bin liralık bir destek sağlıyor, eğer ekip yeni yapılan bir araçla yarışmaya katılıyorsa bu rakam 17.500 bin'e kadar yükselebiliyor. Ayrıca yarışmalarda 1. olan ekibe 15 bin lira, 2. olan ekibe 10 bin lira ve kürsünün son aktörü olan 3. olan ekibe ise 7.500 bin liralık bir ödül takdim ediliyor. Çevreye duyarlı araçların üretimi için verilen bu teşvik ve ödüller, bu alana gönül vermiş öğrencileri daha da iştahlandırmakla beraber, onlara daha iyi imkanlarda projelerini gerçekleştirme olanağı sunuyor.
 
 
Araçların Üretim Aşamaları
 
Hidrojen ve Güneş enerjili araçların yapımı Üretim, Tasarım, Malzeme Seçimi ve Yapım aşamalarından oluşuyor. Labaratuar ortamında üretimi için düğmeye basılan projelerin, en büyük zorluk kısmını Tasarım aşaması oluşturuyor. 3-4 ay süren tasarım aşamasında, aerodinamik analiz, sürtünme katsayıları, araç üzerindeki yük dağılımı gibi ciddi testler yapılıyor. Bu testlerle birlikte üretimi yapılacak aracın üzerinde bir takım değerlendirmeler gerçekleştiriliyor. Böylelikle aracın boy göstereceği yarışmanın kuralları çerçevesinde, üretimi kolaylaştırak çizimlerle tasarım oluşturuluyor. Bir sonra ki aşamada ise malzeme seçimi dikkat çekiyor. Mümkün olabildiğince hafif ve dayanıklı malzemeler araçların yapımında kullanılıyor. Performans ve güç bu sayede arttırılarak, araçtan daha fazla verim almak amaçlanıyor. TYEKK ekibinin ürettiği Güneş Enerjili araç Ezinç ERÜ Mobil, 156 kilogramlık ağırlığı ile Türkiye'nin en hafif güneş aracı ünvanına erişmiş durumda. Öte yandan projelerde ki araç üretimi, yapım aşaması ile tamamlanmış oluyor. Labaratuar ve Sanayii ortamlarında bizzat gönüllü ekip üyeleri tarafından üretilen araçlar, yarışmalar için yoğun süren çabalar sonucunda hazır hale getiriliyor.


3 Yeşil; Mobydick, Katremobil, Ezinç ERÜ Mobil

TYEKK ekibinin, 3 önemli projesi olan Katre Mobil, Mobydick ve Ezinç ERÜ Mobil yarışmalarda kazandığı başarılar kadar çevreye duyarlılığı ile de beğeni topluyor. Mühendislik harikası bu 3 araç hakkında, Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kulübü'nün Yönetim Kurulu üyelerinden Hakan Öner bilgilendiriyor.
 
 
Mobydick: "Enerji verimliliğine dayalı olan Shell-Eco Marathon yarışlarına uygun olarak tasarlanan Mobydick aracının, aerodinamik olarak oldukça verimli olmakla birlikte, rüzgar direnci ise oldukça düşüktür. Ayrıca aracın kabuğu tamamen karbonfiberden oluşturularak, kendi statüsündeki araçlardan daha hafif olması sağlanmıştır. Bunun yanı sıra, aracın sürtünme katsayısı minimun seviyededir. Tüm detaylar göz önüne alındığında aracın verimliliği yüzde 40-45 olarak kaydedilmiştir.  Mobydick, H2 Fuel Cell adı verilen yakıt pillerinden enerji sağlamaktadır. Yakıt pili içerisindeki membran tabakalar arasından Hidrojen İyonu geçirip, bir elektrik akımı elde edilmekte ve elde edilen bu elektrik akımıyla DC elektrik motoru sürülmektedir. Aracın bu şekilde daha verimli hale gelmesiyle 1 litre benzine eşdeğer olan hidrojen ile de 2000 km yol gidilmektedir."
 
Katre Mobil: "2008 yılında üretilen Katre Mobil, hem TÜBİTAK hem de SHELL yarışlarına uygun formatta tasarlanmış ve üretimi gerçekleştirilmiştir. Aracımızın alt kabuğu tamamen alüminyumdan yapılmakta olup, üst kısmı ise karbon fiberden üretilmiştir. Alüminyum alt kabuk ve alüminyum saşi aracın ağır olmasına neden olmaktadır. Katre Mobil, görünüşü itibariyle su damlasına benzemekte ve adını buradan almaktadır. Emektar aracımız yurtiçi ve yurtdışında birçok yarışmada boy göstererek, ekibimize birçok başarı kazandırmıştır. Katre Mobil, aerodinamik olarak verimli sürtünme katsayısı minimun tutulmaya özen gösterilerek üretilmiştir. Çalışma prensibi Mobydick aracımızla aynıdır. Yakıt pili içerisindeki membran tabakalar arasından hidrojen iyonu geçirip, bir elektrik akımı elde edilmekte ve elde edilen bu elektrik akımıyla DC elektrik motoru sürülmektedir. Son yarışına 2012'de katılarak 6. olan aracımızın akülü araba formuna getirilmek üzere yaptığımız çalışmalar ise devam etmektedir."
 
Ezinç ERÜ Mobil: "TÜBİTAK'ın düzenlediği yarışlara uygun olarak tasarlanan Ezinç ERÜ Mobil, klasmanında 156 kilogram ile Türkiye'nin en hafif Güneş Enerjili Aracı olma özelliğini taşımaktadır. Kabuk kısmı tamamen karbon fiberden olup, şasi malzemesi olarak alüminyum seçilmiştir. Projede bu malzeme seçimleri ile ağırlık açısından diğer araçlara oranla ciddi avantajlar elde edilmiştir. Fakülte bünyesinde üretilen yerli elektrik motoru ithat motorlarla eş değer güce sahip olmasının yanında maliyeti açısından da oldukça uygundur. Üretilen 4 fazlı DC elektrik motoru ise, TYEKK bünyesinde ilk motor olma özelliğine taşıyor. Aracın tasarımı uçakların kanat profilleri örnek olarak yapılmış ve sürtünmeden minimun değerlerde aerodinamik olarak oldukça yüksek verim sağlanması amaçlanmıştır. Ezinç ERÜ Mobil'e, fotovoltaik pil de denilen güneş panellerinden enerji sağlanmaktadır. Güneş paneline düşen fotonlar panellerin yapısında bulunan silisyum ile iletimi sağlayıp MPPT denilen cihaz aracılığıyla düzenli bir elektrik enerjisi üretir ve böylelikle lityum polimer pillerin şarjı gerçekleştirilir. Lityum polimer pillerden çekilen enerjiyle motor sürücüsü, motorun çalışması için tahriği verir ve sistem tamamlanmış olur."
 
 
Kulüp Sosyal-Sorumluluk Projeleriyle de Dikkat Çekiyor
 
TYEKK, sadece ürettiği projelerle değil, gerçekleştirdiği teknolojik geziler ve yardımlar ile de dikkatleri üzerine topluyor.  Kulüp, 16 Mart 2011 tarihinde Şanlıurfa'nın Siverek ilçesinde yer alan Dardağan İlköğretim Okulu'na yardım amaçlı bir gezi düzenledi. Gezide, öğrencilerin ihtiyacına yönelik bir çok araç-gereç okul yönetimine teslim edildi. Çeşitli yardım organizasyonlarında da gönüllü olarak görev alan TYEKK, kulüp üyelerinin katıldığı Erciyes Dağı'na düzenlediği gezi ve bir takım aktiviteleri ile birlikte sosyal yönünü de ön plana çıkardı. Birçok teknik gezinin de düzenlendiği kulübün seyir defterinde fuarlar ve fabrikalar dışında Osmaniye'de Zorlu Grubu'nun Rüzgar Enerjisi Üretim Tesisleri'ne yönelik gerçekleştirdiği bir gezi de bulunuyor.
 
 
Yeni Projeler Hedefleniyor
 
Bu güne dek özellikle Shell ve TÜBİTAK'ın düzenlediği yarışmalarda yer alan ve çeşitli derecelerle birlikte ödüller kazanan TYEKK ekibi, yeni projeleriyle birlilkte bu başarılarını daha üst bir çıtaya çıkarmak için uğraş veriyor. Hidrojen enerjisi ile çalışan Mobydick aracının, modifiye edilerek Shell-Eco Marathon yarışlarına hazır hale getirilmesini amaçlayan ekip üyeleri, aynı zamanda bir diğer Hidrojen Enerjili Araç Katre Mobil'in de modifiye edilerek hidrojen enerjisinden, elektrik enerjisine geçmesini planlıyor. Ayrıca TYEKK ekibinin bir başka projesi olan yeni bir Hidrojen Enerjili Araç, TÜBİTAK için tasarlanacak ve yarışlara katılımı sağlanacak. Kulübün, Üniversite öğrencilerini yakından ilgilendirecek olan bir başka projesinde ise, öğrenciler belirli bir miktar karşılığında üretimi tamamlanan araçları sürme olanağına sahip oluyor. Bu sayede kulüp, hem Üniversite bünyesinde daha fazla tanınır hale gelmeyi planlarken, hem de artı bir gelir kaynağı yaratma amacını taşıyor. Ayrıca kulübün öğrencilere yönelik bu projesi ise, öğrencilere farklı bir deneyim sunacakmış gibi görünüyor.