ODTÜ Kimya Mühendisliği lisans ve Koç Üniversitesi İşletme yüksek lisans mezunuyum. İş hayatıma TÜGSAŞ’ a bağlı Gemlik Gübre Sanayi Amonyak Tesislerinde işletme mühendisi olarak başladım. 1995 senesinde proje mühendisi olarak katıldığım Foster Wheeler Bimaş’ ta 2010 senesinden itibaren Genel Müdür olarak görev yapmaktayım.


 

Foster Wheeler Bimaş A.Ş. 1973 yılında kurulmuş ve ağırlıklı olarak petrol rafinerisi, petrokimya, enerji santralleri, petrol ve gaz depolama tesisleri, kimyasal tesisler ve ilaç üretim tesisleri konularında faaliyet gösteren bir mühendislik ve taahhüt şirketidir. Foster Wheeler Bimaş %100 yabancı sermayeli bir kuruluş olup Foster Wheeler AG şirketler grubuna ait bulunmaktadır. 1891 yılından itibaren faaliyet gösteren Foster Wheeler faaliyet alanlarında dünyanın en büyük ve en eski firmaları arasında yeralmaktadır. Foster Wheeler aynı zamanda Power grubu ile dünyanın önde gelen kazan tasarım ve imalat şirketlerinden birisidir. Foster Wheeler, Foster Wheeler Bimaş A.Ş.’ nin kurulmasından önce de, Türkiye’ deki önemli sanayi hamlelerinde yer almıştır. II. Dünya savaşının bitiminde Ankara Belediyesi’ne sağladığı yaklaşık 100MW lık bir kazan, 1959 yılında ATAŞ Rafinerisinin, 1960 ların ilk yıllarında Ereğli Demir Çelik fabrikasının, 1964 yılında Batman Rafinerisinin ve 1966 yılında da Petkim Yarımca tesislerinin kurulmasında hizmet vermiştir. Foster Wheeler Bimaş’ ın kurulmasından hemen sonra da Etibank Kırka Boraks Tesisleri,, Afşin-Elbistan Termik Santrali gibi Türkiye nin ilk büyük sanayi tesislerinin kurulmalarında hizmet vermiştir. Günümüzde TÜPRAŞ, STAR Rafinerisi, Petrol Ofisi gibi önemli sanayi kuruluşlarına hizmet vermeyi sürdürmektedir. Foster Wheeler Bimaş A.Ş. aynı zamanda yurtdışında Exxon Mobil, GSK, Petrom(OMV), Dow Chemicals, Q8 gibi önemli kuruluşların yatırımlarına da hizmet vermektedir.
 

Petrol, doğalgaz, enerji, ilaç gibi endüstrilere hizmet veren çok disiplinli bir mühendislik firmasıyız. Çoğunlukla sıkışık terminleri olan uzun soluklu projeler üretiyoruz. Elektrik Mühendisliği Bölüm Müdürümüz Sn. Burak DAŞDEMİR’ in her zaman ifade ettiği gibi Elektrik Mühendisliği disiplinimiz genelde projeleri en son bitiren ve tabiri caizse “anahtarı teslim eden” disiplinimiz, dolayısı ile proje bitim tarihine doğru üzerinde en fazla baskıyı hisseden disiplinlerden de biri de gene Elektrik Mühendisliği disiplini. Bu bağlamda Elektrik mühendisliği bölümümüzün karşılaştığı en önemli problem, projelere tasarım girdisi olacak yerleşim planları ve mekanik ekipman bilgilerinin ve de tesislerin mevcut kısımlarına ve ilgili bağlantı noktalarına ait bilgilerin Elektrik Mühendislerimizin ellerine zamanında ulaşıp ulaşmaması. Bir başka konu da malzeme seçimi, uygulanacak norm ve standartlar vs. konusunda İşveren beklentilerinin doğru ve eksiksiz olarak aktarılması gerekiyor. Projelerin yapım safhasında yayınlanan dokümanlara İşveren geri dönüşlerinin zamanında gelmesi de bir diğer önemli husus.
 

Türkiye proje sektöründe yer alan firmalar olarak son 10 yılda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Bu hem yerel pazarın hem de ülkemizin çevresinde yer alan pazarın büyümesine paralel olarak gerçekleştirilmiş olup halen kat edeceği yol bulunmaktadır. Bu gelişmeye bir katkı da Avrupa Birliği katılım hedefleri doğrultunda yapılan Avrupa Birliği uyum düzenlemeleridir. Ancak Türkiye’de hala proje yapan firmalar denilince akla genelde SMM diye tabir edilen küçük mühendislik büroları geliyor. Bu firmalarda çalışan meslektaşlarımız gerçekten zor koşullarda büyük bir özveri ile mühendislik hizmeti vermeye çalışıyorlar. Bir yandan da sayıları fazla olmasa da bizim gibi endüstriye hizmet eden çok disiplinli mühendislik firmaları var. Mühendislik firmaları bilim ve tekniğin, yasal düzenlemelerin ve bugüne kadar gelişmiş ülkelerde zaman içinde oluşmuş ve kendini kanıtlamış iyi mühendislik tasarım esaslarının gereklerini kendi üretimlerine yansıtarak müşterilerinin hizmetlerine sunan firmalar. Ülkemizde ne yazık ki çeşitli nedenlerle bana göre yeteri kadar büyüklükte artı değeri olan bir pazar oluşmadığından ya da bu pazarın sürekliliği sağlanamadığından dolayı zorlukla ayakta durmaya çalışıyorlar. Ayrıca pazardaki bir çok İşverenin mühendisliği salt doküman üretimi olarak görerek maliyeti düşürme hedefli yanlış beklentileri, gelişmiş ülkelerdeki iyi mühendislik esaslarına hakim olamamak ve meslektaşlarımızın yeni gelişmeler konusunda kendilerini güncelleyememeleri üretilen projelerin kalitesini de olumsuz etkiliyor. Mühendislik hizmeti veren firmalarda çalışan meslektaşlarımızın özellikle Elektrik Mühendisliği disiplininde kendilerini çok sık güncellemelerine ihtiyaçları var. Bu bağlamda Mühendis odalarımızın ve ETMD gibi derneklerin çok önemli görevleri olduğunu düşünüyoruz.
 

Bu kesinlikle çok önemli bir avantaj. Mühendislik hizmeti üretiminde disiplinler arası koordinasyon ve bilgi paylaşımı çok önemli. Farklı disiplinlere ait projelerin farklı firmalarda üretildiği durumlara göre biz disiplinler arası koordinasyonu ve bilgi paylaşımını çok daha hızlı bir şekilde ve daha da önemlisi doğru zamanlama ve doğru bilgi paylaşımı ile optimum halde çözebiliyoruz. Organizasyon ve proje yönetim kurallarımız da bu yapıya uygun olarak düzenlenmiştir. Bir başka avantaj kullandığımız tasarım programlarının (özellikle üç boyutlu tasarım programlarının) ortak bir platformda eş zamanlı olarak kullanılabilmesi. Aynı tasarım ortamında borulama, inşaat, elektrik, enstrüman disiplinleri birbirlerinin yaptıklarını görerek tasarım ve modelleme yapabiliyorlar. Bu da yapılan üretimin kalitesini büyük oranda artıran ve proje uyumsuzluklarını en aza indiren bir unsur.


 

Foster Wheeler Bimaş olarak ülkemizde 40 seneden fazladır halen faaliyet gösteren en eski firmalardan biriyiz. Bu nedenle her ne kadar yabancı menşeli bir firma olsak ta, kendimizi yerel bir firma olarak görüyoruz. Tüm çalışanlarımızın yerli personel olması ve bu kadar yıllık tecrübe ile hizmet verdiğimiz sektörün yerel süreçlerine hakimiz. İçinde bulunduğumuz sektöre Foster Wheeler iş yürütme prensiplerini de bu süreçte tanıttığımız ve birçok İşverenimiz tarafından kabul gördüğümüzü düşünüyorum. Ülkemizdeki AB uyum süreci sonucu yapılan mevzuat değişiklikleri de bu kuralları uygulayabilmemizi kolaylaştırıyor. Bu nedenlerle günümüzde Türkiye’de uluslararası Proje yapım kurallarını uygulamakta çok büyük problemlerle karşılaşmıyoruz.
 

Bu konuda Elektrik Mühendisliği Bölüm Müdürü Sn. Burak DAŞDEMİR ile görüştüğümüzde aktardığı önemli tespitleri var. Yasal Prosedürler denince Elektrik Proje üretimi konusunda 16.12.2009 tarih ve 27434 sayılı Resmi Gazete’de ilk yayını yapılan ve en son değişikliği 28.5.2011 tarih ve 27947 sayılı resmi gazetede yayınlanan ELEKTRİK TESİSLERİ PROJE YÖNETMELİĞİ ile TMMOB’ye bağlı Elektrik Mühendisleri Odası’nın ilgili SMM yönetmeliklerinden bahsedebiliriz. Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliği ilk bakışta bu kadar geniş bir sektöre hitap edecek metin izlenimi vermiyor; küçük bir bina tesisatı yapımından Nükleer Santral projesi yapımına kadar her türlü proje yapımının esaslarını kapsamaya çalışmış ki bu kadar geniş bir yelpazeyi 25 maddelik ve toplamda 14 sayfa tutan bir yönetmelik metnine sığdırmak çok zor oluyor. Tüm tarafların katılımı ile oluşturulacak çok detaylı bir Proje Hazırlama Yönetmeliği’nin oluşturulması gerekiyor. Özellikle büyük ölçekli endüstriyel projelerin ve enerji projelerinin yapımında uluslararası kabul görmüş ve geçerliliği kanıtlanmış süreçler var. Özellikle büyük ölçekli işlerde Temel tasarım (basic design), ön tasarım (front end engineering design), detay tasarım (detail design), mühendislik-satın alma-inşaat (EPC) gibi kavram ve süreçlerin artık Türk yasal mevzuatına girmesi gerektiğini düşünüyoruz.
 

Özellikle Mühendislik olarak, Saha Uygulama ve Üretici firmalarla çok yakın temas halinde çalışmak durumunda kalıyoruz. İdeal olanı projelerde taraflar arası koordinasyonun ve bilgi akışının çok iyi sağlanması, doğru iş programlarının oluşturulması ve bütün tarafların bu programlara uyması. Ancak çoğunlukla bu sağlanamıyor, sahadaki imalat ve montaj işlerinin öncelikleri doğal olarak belirleyici oluyor ve mühendislik olarak üzerimizde çok büyük baskılar hissetmeye başlıyoruz. Üretici firmalardan istenen bilgiler de zamanında ve tasarıma gereken bilgiyi içerecek şekilde gelmeyince bu sefer istenen sağlıklı projeler üretilemiyor. Bu durum da gerek proje üretiminde gerekse saha uygulamalarında geri dönüşlere hatta bazen geri dönülemez hatalara sebep olabiliyor. Burada her üç tarafça yapılan iş programları arasındaki uyumun ve tarafların yeterliliklerinin önemi bir kez daha ortaya çıkıyor.
 

İşverenlerimiz bizden mühendislik üretimlerimizin üst düzey kalitede, projenin teknik gereksinimlerine olduğu kadar bütçe ve terminlerine uygun tamamlanmasını bekliyor. Bu elbette ki haklı bir beklenti ve bizim de firma olarak en önemli hedefimiz en üst düzey kalitede, bütçesinde ve zamanında müşteri memnuniyeti ile projelerimizi tamamlamak. İşverenlerimizden en önemli beklentimiz bizleri kendi takımlarının bir parçası olarak görmeleri. Proje üretimi takım çalışması ve eşgüdüm gerektiren uzun soluklu bir süreç. Bu süreçte kendi disiplinlerimiz arası uyumun yanı sıra işveren tarafındaki muhataplarımızla da uyumlu bir çalışma ortamının yakalanması bizce çok büyük bir öneme sahip.
 

Bütünleşik tasarım çok uzun zamandan beri firmamızda uygulanmakta. Proses, borulama, inşaat, mekanik, elektrik ve enstrüman disiplinlerimiz ortak platformda çalışabiliyorlar ve birbirlerinin yaptıklarını görerek tasarımlarını gerçekleştiriyorlar. Bu elbette ki özellikle çok karmaşık tesislerin olduğu projelerde yapılan işin kalitesini arttıran ve hataları asgariye indiren bir süreç. Bu sürecin uygulamaya yansıması da son derece olumlu oluyor. Daha doğru malzeme keşifleri çıkarılabiliyor ve satın alma yapılabiliyor ve sahadaki uygulama revizyonları minimum düzeye iniyor. Zaten belli bir büyüklüğü ve termini olan endüstriyel tesis projesini istenilen kalite ve zamanlama ile yapmak mümkünde değil.
 

ETMD’nin çalışmalarını elimizden geldiği kadar takip etmeye çalışıyoruz ve sektörümüzle ilgili bu önemli sivil toplum kuruluşunun bir parçası olmaktan mutluluk duyuyoruz.


Kaynak:

►ETMD