Otomatik Plaka Okuyucular:
Güvenlik için Gizlilikten Vaz mı Geçiyoruz?

Otomatik plaka okuyucuların sakladığı verilere kimlerin ulaşabileceği hakkında sorular sorulmaya başlandı. Bu soruların cevapları merakla bekleniyor.

A- A+

05.01.2020 tarihli yazı 6765 kez okunmuştur.

İş yerinde mesainiz bittikten sonra evinizin otoparkına gelirsiniz ve birileri eve geldiğinizi bilir. Market geziniz not alınır, arkadaşlarınızla hafta sonu bir etkinliğe gidersiniz ve yine birileri sizin nerede olduğunuzu bilir.

Otomatik Plaka Okuyucular ve ALPR dünyasına hoş geldiniz. Aracınızın plakasını sistemde tanımlamak için optik karakter tanıma (OCR) yöntemini kullanan ALPR’ler, daha sonra topladığı bu bilgileri plakanın okunduğu tarih, saat ve konum gibi detaylarıyla birlikte veri tabanında saklar.

New York Times gazetesinde yazılan bir makaleye göre veri tabanında bulunan konumlar kişilerin özel durumlarını açığa çıkartıyor. Bu özel durumlar, uyuşturucu tedavi merkezleri, kumarhaneler, kürtaj klinikleri, kiliseler ve sinagoglar, danışmanlık seansları ve kemoterapi tedavileri gibi durumlardır. Bu veri tabanında saklanan bilgilerin kimlerin eline geçtiği konusundaki soruya cevap alınmasını istenmesinin sebepleri, kişilerin özel haklarının istismar edilmesini engellemektir.

ALPR kameraları sokak lambalarına, üst ve alt geçitlere polis arabalarına, elektrik direklerine gibi yerlere monte edilebilir. Görüş alanından geçen her plakayı fotoğraflayabilme özelliğine sahip olan ALPR sistemlerinin kullanımı oldukça kolaylaşmıştır. Yazılım geliştirmelerinin sonucunda ALPR sistemlerinin polis araçları içinde bulunan dizüstü bilgisayarlarda bile kullanılabilme gibi bir avantaja sahip olmuştur.

Yaklaşık 200 km/s hızla giden araçlarda bile dakikada 2000 plaka yakalama gibi müthiş bir teknolojisi olan ALPR üreticileri arasında PlateSmart Technologies, 3M, OpenALPR Software Solutions LLC, Jenoptik, Inex Technologies, Pelco, Siber Vizyon, Signatur ITS, Senstar Corporation, DTK Yazılımı, NDI Tanıma Sistemleri, Neurosoft Sp. z oo, ARH Inc, Rekor Tanıma Sistemleri, Inc, PIPS Teknolojisi, ACTi Corporation ve Avigilon şirketleri vardır.

OpenALPR şirketi, yazılımını Github’da kullanıcıların faydalanması için ücretsiz olarak paylaşır ve bu yazılım dört şeritli bir yoldaki gözetim kamerasının plakaları %99 doğru bir ihtimalle yakalamasını sağlar.

ALPR'nin Tarihi

Açılımı, Automated License Plate Readers olan ALPR’nin Türkçe anlamı Otomatik Plaka Okuyucudur.

ALPR’ler ilk olarak 1980’li yılların başında İngiltere’de kullanılmaya başlanmıştır. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi ALPR sisteminin çalışmasına olanak sağlayan kapalı devre kameralarının kapsamlı bir şekilde ilk olarak İngiltere’de kullanılmasıdır. A1 yoluna ve Datford Tüneline yerleştirilen ilk ALPR sistemini gerçekten harekete geçmesi 1990’lı yıllara denk gelir.

ALPR’de kullanılan optik karakter tanıma özelliğine kolaylık sağlanması için Hollanda’daki plaka yazıları değiştirilmiştir. P ve R gibi bazı harflere ALPR tarafından daha rahat okunabilmesi küçük boşluklar eklenmiştir.

Kasım 2019 tarihinde Amerika’nın en tehlikeli bölgeleri arasında bulunan Baltimore, Maryland şehirlerinde yetkililer ALPR sistemine geçiş yapacak.

Aralık 2019’da ABD Florida’da bulunan yetkililer eyalette bulunan bazı ilçelere ALPR’lerin kurulacağını ve ilçeler boyunca bulunan direklere, diğer benzeri yapılara yerleştirileceğini açıkladı. Delray Beach şehrindeki ALPR’lerden gelen veriler ilçenin polis departmanındaki sunuculara gerçek zamanlı olarak yüklenir. Bu da memurların takip edilmesi gereken aracı birden fazla ALPR kamerasından izleyebilme olanağı sunar. Ayrıca gizliliğin kötüye kullanımını önlemek amacı ile plakaları aramakla görevli memurları kaydedecektir.

Mart 2019’da Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACU) tarafından yapılan bir soruşturma neticesinde plaka okuyucu şirketi olan Vigilant Solutions’ın veri tabanındaki bilgileri Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) yetkililerine teslim ettiği ortaya çıktı. Vigilant Solutions firması ABD nüfusunun %60’ını oluşturan 50 metropol bölgeden plaka bilgisi alır. Firma veri tabanında 5 milyardan fazla plaka taramasına sahip ve bu sayıya her ay 150-200 milyon civarı plaka taraması ekleniyor. Bu da gizliliği ihlal edilen bilgilerin ne denli büyük olduğunu bize gösteriyor.

ALPR’lerin popülerliği oldukça artmıştır. Önceden sadece yetki sahiplerinin kullanabileceği sistem artık özel sektörde de yer almaktadır. Ev sahipleri dernekleri, mahallelerin izleme toplulukları ve mülk yöneticileri gibi kişisel kullanımlar içinde ALPR sistemleri kullanılmaya başlanmıştır.

Siyasi bir toplantıya, protestolara, büyük yürüyüşlere gibi kalabalık kişilerin bulunduğu zamanlarda da kişi tespit edebilmek için kullanılan ALPR’ler suçlu arama gibi adli vakalarda dahi kullanılıyor.

Bazı bölgelerde ALPR kullanımıyla ilgili tüzükler, kurallar olsa da hiçbir şey ALPR şirketlerinin elindeki verileri satmasını engelleyemiyor. Ve maalesef bu bilgiler insanları manipüle etmek için kullanılıyor.

Yazar: İsmail KAYGIN

KAYNAK:

► interestingengineering