Roket mi O? O Kadar Kolay Değil

Son haftalarda iki büyük kaza yaşandı, ölümcül sonuçlara rağmen olumlu gelişmelerde olmuyor değil, bu yüzden uzaya özel şirket atılımı devam etmeli. Ayrıntılar haberimizde.

A- A+

26.11.2014 tarihli yazı 9883 kez okunmuştur.

Roket Virgin Galactic Orbital Sciences SpaceX Elon Musk Rocket Houston Science Kaza Uzay Patlama Nozül

Uzay uçuşu zor ve aynı zamanda tehlikelidir. Amerikan ve rus uzay programlarında toplamda 18 astronot ve kozmonot(rus astronot) hayatını kaybetti. Sayısız insansız roket parçalandı. Geçen haftada nefes almaya vakit kalmadan iki farklı olayı üst üste yaşadık. 28 ekim günü Orbital Sciences, NASA ile Uluslararası Uzay İstasyonuna erzak taşıma anlaşması olan şirket, tarafından işletilen mürettebatsız Antares roketi fırlatma rampasından çıkar çıkmaz patladı. Patlama sonucu 11 kmlik bir alanda bulunan bütün evlerin camları da parçalandı. Çok şükür ki herhangi bir can kaybı yaşanmadı

► İlginizi Çekebilir: Nasa Nükleer Roket Teknolojileri Üzerine Çalışıyor

Bu olaydan sadece 3 gün sonra Virgin Galactic şirketi tarafından sahip olunan VSS Enterprise isimli uzay aracı, Mojave çölü üzerindeki test uçuşu sırasında yere çakıldı. Virgin Galactic firmasını reklamlar hatırlarsınız ki hedefleri heyecan tutkunlarına uzayı tattırmaktı. Bu kaza sonucunda pilotlardan biri hayatını kaybetti, diğeri ise kötü şekilde yaralandı. Çakılmalar ve patlamalar alışılagelmiş bir durum özelliklede yeni roketlerle. İki kaza da çok şükür ki biribiriyle bağlantılı değil. Aynı hafta içinde meydana gelmeleri talihsizlikten başka bir şey değil. Ama elbette " Yeni Uzay " sanayisi adına kötü bir merhaba oldu. Burada Yeni Uzay dan kasıt, masrafları kısmak adına özel şirketlerin ve sabit fiyatlı kontratların uzay sanayisine sokulması.

► İlginizi Çekebilir: Roketlerde Elektrik ve Manyetizma Kullanımı

Halen devam etmekte olan soruşturmalar sonuçlanmadan, kazaların nedenlerini belirtmek için çok erken. Ama Orbital Sciences'ın belirttiğine göre sorun Antares Roketinin motorunda olabilir. Neredeyse yarı yüz yıl yaşında olan N1 Roketleri 1960'ların sonunda Sovyetler Birliği tarafından üretildi. N1 Roketinin kendisi 4 büyük başarısızlıktan sorumlu. Soğuk savaşın ardından ambarlarda saklanmış şekilde bulunan motoru Amerikada gerçekleştirilen yenileme çalışmalarının ardından Orbital Science'ın her bir Antares Roketinin altına yerleştirildi. Firma kendisi yeni tip motorları kullanacağını duyurmuştu. Heraldi bu değişim daha erken olacak.

Antares roketi kaza anı

Virgin Galactic tarafından gerçekleştirilen kazada ise, firma sahibi Sir Richard Branson aynı şekilde motor başarısızlığı söz konusu olabileceğini duyurdu. Amerikan Ulusal Güvenlik dairesi, şuan soruşturmayı sürdüren kurum, son yaptığı duyuruda roketin yakıt konteynırlarının sağlam olduğunu belirtti. Görünen en olası teoriyi Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesinin açıklaması içeriyor. Virgin'nin aracı iki farklı şekilde uçabiliyor. Uzaya tırmanırken düşük hava direnci kullanımı ve hız kaybetmek içinde yüksek hava direnci kullanımı. Açıklamaya göre sorun tırmanış sırasında motor çalışmaya devam ederken yüksek hava direnci kullanımı. Eğer bu doğruysa etki eden toplam kuvvet aracın parçalanmasına neden olmuş olabilir.

► İlginizi Çekebilir: Uzay Mekiği Fırlatma Fotoğrafları| NASA

Orbital Sciences'ın kazası otoriteler için oldukça utanç verici. 1982'de Yeni Uzay Endüstrüsi için kurulan şirket, Antares dışında küçük uydular ve birçok çeşit roket yapıyordu. Amerikan silahlı kuvvetleriyle de halen anlaşması bulunuyor. Fakat Orbital'dan daha çok bu olay NASA için utanç verici çünkü Uluslararası Uzay İstasyonuna erzak taşıma anlaşması için tam olarak 1.9 milyar dolarlık bir kontratı var. Peki madalyonun diğer yüzüne dönersek, NASA'nın benzer bir kontratı olan Elon Musk tarafından yönetilen SpaceX şirketi anlaşma dahilindeki 12 görevin 4'ünü başarı ile gerçekleştirdi. Kalan 8ide yolda ama tabi bu kazalar SpaceX üzerindeki baskıyı arttırmış olmalı. Buna rağmen kendi motorlarını üreten Elon Mask'ın yüzü hala gülüyor olmalı.

SpaceX Dragon Uzay Aracı

► İlginizi Çekebilir: Rusya Aya Uzay Üssü Kurmayı Planlıyor

Elbette Orbital'ın yanında bu durum Virgin için biraz daha farklı devletle herhangi bir kontratı bulunmayan bu şirketin tüm gelirleri yatırımcılara ve satılan biletlere bağlı. Bu biletler 250.000 dolar tutarındaydı ve 700 tanesi satıldı. Basın uçuşları başlamadan şirket yeterli para dengesini sağlayamadı. Üstüne bu kazalar gerçekleşti ve birçok müşteri parasını geri istemekte. George Whitesides'ın, Virgin Galactic'in baş yöneticisi, söylediği gibi "yeni teknoloji her zaman uzmanlaşması zor bir durumdur hele birde yeni roket teknolojisi". Merak etmeye devam.

Kaynak:

► Nature
► Economist