Termik ve Jeotermal Santrallerde Kullanılan Kablolar

Günümüzde enerji üretim santralleri hem ülkemizde hem de dünyada büyük bir öneme sahiptir. Bu santrallerde üretilen enerji, üretilmeden önce ve üretildikten sonra birçok yol takip ederek evlerimize ulaşıyor. Ama tesislerde haberleşmenin, iletimin kusursuz olması gerekmektedir. Bu da kullanılan kabloların önemini ortaya çıkarır. Bu yazımızda termik ve jeotermal santrallerde kullanılan kablolardan bahsedeceğiz.

A- A+

25.09.2014 tarihli yazı 19402 kez okunmuştur.

Termik ve jeotermal santrallerde kullanılan kablolalar çok büyük önem taşımaktadır. Olası bir haberleşme kesikliği hiç istenmeyen bir durumdur ve SCADA sistemini zorda bırakabilir. Ek olarak, yangına karşı dayanıklı kablolar olası bir yangının ilerlemesini ve daha da artmasını engeller. İşte bunun gibi çoğu sebepten dolayı, kullanılan kablolar hayati derecede önemlidir. Bu yazımızda, kullanılan kablolara değinilmeden önce kısaca termik ve jeotermal santrallerden bahsedelim.

Termik Santraller

Kömür ve türevi yakıtların belirli sistemlerde yakılması sonucu açığa kimyasal enerjiyi çıkar. Çıkan bu enerji termik santraller de çeşitli sistemlerle mekaniğe, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Daha geniş manada sistemi anlatırsak; Kömür veya linyit santralde bulunan kazanlarda oldukça yüksek sıcaklıklarda (800-900°C) yakılır. Kazan içinde bulunan boru sistemlerindeki su, ısı etkisiyle buharlaşır. Yüksek sıcaklıktaki ve yüksek basınçtaki buhar türbinlere gönderilir. Türbin döner ve generatöre bağlı sistem elektrik üretir. Bir termik santralin ana ekipmanları; "Kazan", "Türbin-Generatör", "Kondenser" ve "Soğutma Kulesi"dir.

Jeotermal Santraller

Çeşitli araştırma tekniklerinin uygulanması sonucunda, jeotermal enerjinin oluştuğu uygun jeolojik koşullarda yapılan sondajlarla aşırı derecede ısınmış sular, yaş ve kuru buhar olarak yeryüzüne çıkarılmaktadır. Bu jeotermal akışkan, üzerindeki basıncın azalması ile su-buhar fazlarına ayrılmaktadır. Ayrılan buhar, jeotermal santrallere gönderilerek, elektrik enerjisine dönüştürülmektedir.

Üretim Tesislerinde Kullanılan Kablolar

►Kontrol Kabloları

Kontrol kabloları santrallerde en çok haberleşme sistemleri için kullanılır. Bu da bir santral için büyük öneme sahiptir ve bu sebeple kullanılan kablonun kalitesi, iletimi, dayanıklılığı gibi birçok etken önemlidir. Ayrıca birçok farklı kullanım alanıda mevcuttur.

300/500 V çalışma gerilimi, 0,14 mm²'den 2,50 mm² kesite kadar değişen kesitlerde PVC, HFFR veya PUR yalıtım malzemesi kullanılan bu kablolar endüstriyel uygulamalarda sinyal iletimi amacıyla da kullanılırlar.

Haberleşme sektörü, elektronik devreler, ölçü aletleri, makine tasarımları, büro makinaları, bilgisayar sistemleri ve ses sistemleri gibi elektronik kontrol sistemlerinde esnek yapıları ile dar alanlarda rahatlıkla uygulanabilir özelliğe sahiptirler. Kontrol kablolarının, ekranlı veya ekransız tipleri vardır ve bina içinde kullanılırlar.

LIHCH-TP

HFFR malzeme kullanılan ve örgü ekranlı olan bu kablolar endüstriyel uygulamalarda, dahili ortamlarda sinyal iletim kablosu olarak kullanılır. Düşük duman yoğunluğuna sahip olup, zehirli ve aşındırıcı gaz çıkarmazlar.

►Dahili Telefon ve Yangın Alarm Kabloları

TS 2814 standardına uygun olarak üretilirler ve santrallerde, bina içinde, sabit tesisatlarda, santral ve abone dağıtım kablosu olarak kullanılırlar.

PVC, HFFR dış kılıflı tipleri, tavlı, kalaylı iç iletkene sahip tipleri ve ekranlı, ekransız tipleri mevcuttur.

J-H(St)H...Bd

Halojensiz malzeme kullanılan J-H(st)H...Bd kablolar telefon, ölçüm ve kontrol sistemlerinde kullanılırlar. Ekranlı olan bu kablolar dış elektriksel girişimlerden etkilenmeyerek sinyal kalitesinde süreklilik sağlarlar.

JE-Y(St)Y...Bd, JE-H(St)H...Bd

Endüstriyel uygulamalarda, kontrol ve ölçüm sistemlerinde sinyal iletim kablosu olarak kullanılırlar. Dahili sabit tesisler için uygundur. Ekranlı olan bu kablolar dış elektriksel girişimlerden etkilenmeyerek sinyal kalitesinde süreklilik sağlarlar.

IEC 60332-3 standardına göre test edilen bu kablolarda HFFR malzeme kullanılmakta olup, geç tutuşur ve büyük ölçüde kendiliğinden sönerler. Düşük duman yoğunluğuna sahip olup, zehirli ve aşındırıcı gaz çıkarmazlar. İnsanların yoğun olduğu ve önemli malzemelerin olduğu alanlarda kullanılırlar.

►Enerji ve Tesisat Kabloları

300 V’dan 1kV’a kadar çalışma gerilimine sahip tek damarlı veya çok damarlı, kapalı kuru mekanlarda, dağıtım dolap ve panolarında, sabit tesislerde, kablo borusu içinde, sıva altında ve/veya üzerinde kullanılır.

Daha fazla çalışma sıcaklığının gerekli olduğu yerlerde (90°C) fazla mekanik zorlamaların olmadığı iç mekanlarda ve dış mekanlarda toprak altında ve kablo kanalı içinde kullanılan tipleri üretilebilmektedir. Bu tipler ani ve kısa süreli çalışma sıcaklığı artışlarına dayanıklıdır.

H07V-U, H07V-R,
(NYA) Harmonize

Kılıfsız, 450 / 750 V, Cu / PVC tek damarlı kablolar, kapalı kuru mekanlarda dağıtım dolap ve panolarında, sabit tesislerde kablo borusu içinde sıva altında ve / veya üzerinde kullanılır.

N2XRY Zırhlı

0.6 / 1kV XLPE izoleli galvanizli çelik tel zırhlı bir veya çok damarlı kablolar dış tesirlere karşı korunma mekanik dayanımın önemli olduğu ağır işletme şartlarına uygundur. Ani ve kısa süreli çalışma sıcaklığı artışlarına dayanıklıdır.

►Enstrümantasyon Kabloları

Proses kontrol ve data proseslerinde; analog ve dijital sinyal iletiminde kullanılan enstrümantasyon kabloları, geniş uygulama alanına sahiptir. Fabrikalar, rafineriler, petrokimya tesisleri, enerji santralleri, doğalgaz çevrim/dolum tesisleri, endüstriyel tesisler vb. bu kabloların temel uygulama alanlarını oluşturmaktadır.

RE-Y(St)Y

Enstrumantasyon kabloları, ölçüm ve kontrol teknolojisinde kullanılır.

RD-Y(St)Y...Bd

İletken: Tavlı, bükülü bakır teller (IEC /EN 228,HD 383,BS 6360,VDE 0295 Class 2)

İzole: PVC veya HFFR bileşik (Halojensiz Alevi Geciktirici Malzeme) (HFFR/LSZH/LSOH/FRNC)

Kılıf: RD-Y(St)Y...Bd UV Dayanıklı , Alevi Geciktirici PVC (VDE 0207 YM1/HD 21.1.S4 Tm1.EN 50290-2) Gri (RAL 7000) veya Mavi (RAL 5015) [diğer renkler isteğe bağlı]

RD-Y(St)Y...Bd: Halojensiz Alevi Geciktirici Malzeme (HFFR/LSZH/LSOH/FRNC) (EN 50290 -2 / VDE 0207 HM 2, BS 7655 LTS1/LTS3) Gri (RAL 7000) veya Mavi (RAL 5015) [diğer renkler isteğe bağlı]

Referans Standartlar: VDE 0815

Kaynak: