3D Gözlükler ve Çalışma Prensipleri

Adını son yıllarda çokça duyduğumuz 3 Boyut (3D) teknolojisi, daha çok eğlence endüstrisinde boy gösteriyor. Peki sinemalardan evlere de taşınan bu teknolojiyi kullanabilmek için gerekli olan 3D gözlüklerin çalışma prensibi nasıldır?

A- A+

19.01.2013 tarihli yazı 36383 kez okunmuştur.

3D’nin kısa tarihçesi:

3D teknolojisi ilk olarak 1844 yılında David Brewster’in stereoskopu tanıtmasıyla başlamıştır. 1950’ler 3D’nin boy gösterdiği yıllar olarak gözükse de, 1922 senesinde ilk uzun metrajlı 3D film “Aşkın Gücü” çekilmiştir. O zamandan bu yana sinema, tiyatro ve televizyonlarda 3D gözlüklerin popülerliği artmıştır.

3D gözlükler sayesinde ekranda hareket eden nesneler ve karakterler sizi ekranın içinde eylemin bir parçası gibi hissettiriyor. Peki, 3D teknolojisi nasıl işliyor? 3D gözlüklerin çalışma prensibi nasıldır? Şimdi bu soruların cevaplarını vermeye çalışalım.

Binoküler Görme (Binocular Vision)

Çoğu insan iki gözlü olarak ve kesinlikle inanılmaz bir binoküler görme(iki gözle görme) sistemi ile donatılmıştır. Binoküler görme sistemi bize yaklaşık 20 feet (6 ila 7 metre) mesafedeki nesnelerin ne kadar uzaklıkta olduğunu bilmemizi sağlar. Örneğin, görüş alanımızda birden fazla nesne varsa bu sistem sayesinde otomatik olarak nesnelerin uzaklık ve yakınlıklarını belirleyebiliriz.

Binoküler görme sistemi iki göz arası mesafenin 5 cm(2 inç) aralıklı olması gerçeğine dayanır. Bu nedenle her göz dünyayı farklı bir bakış açısıyla görür ve beyindeki binoküler görme sistemi farklı mesafeleri hesaplamak için kullanır.

Stereoskopik veya View-Master teknolojileri sayesinde kendi binoküler görme sistemimizi hareket halinde görebiliriz. Resimdeki View-Master ile her göze bir görüntü sunulmaktadır. İki kamera bu görüntüleri oluşturmak için farklı konumlardan aynı görüntüyü fotoğraflar. Gözler bu görüntülerle otomatik olarak ilişkilendirilebilir çünkü her göz görüntüleri tek görür.

3D Gözlüklerle Görüntü:

3D gözlüklerin çalışması temel olarak View-Master’in yaptığı gibi her bir gözün farklı görüntülerle beslenmesine bağlıdır. Ekranda aslında iki görüntü gösterilir ve bu iki görüntü her göze ayrı ayrı düşürülür. Bunu yapmak için iki yaygın sitem vardır.

1) Kırmızı/Yeşil veya Kırmızı/Mavi 3D gözlük:

Kırmızı/Yeşil ve Kırmızı/Mavi sistemi özellikle televizyonlarda 3 boyut efektleri için kullanılır. Bu sistemde, iki görüntü mavi (ya da yeşil) /kırmızı renkleri ekranda görüntülenir. Gözlük filtreleri her göz için yalnız bir görüntü sağlar. (Yani bir göze mavi diğer göze kırmızı renkler gider.) Ancak bu sistemdeki görüntü kalitesi polarize sistemler kadar kaliteli değildir.

2) Polarizasyon:

Bir diğer yöntem olarak, sinema ve televizyonlarda 3D görüntü polarize lensler sayesinde sağlanabilir. İki senkronize projektörle birlikte farklı açıdaki iki görüntü, farklı kutuplaşmalarla gözlüğe düşürülür. 3D gözlük farklı polarizasyon lensleri içerdiğinden, her göz için görüntülerden birini verir.

Bu sisteme ek olarak daha karmaşık sistemler vardır fakat pahalı oldukları için yaygın olarak kullanılmamaktadır.

Kısacası, birçok teknoloji gibi 3D de aslında doğayı taklitten ibaret. İki gözümüz görüntüyü farklı açılardan alır. Oluşan iki görüntü beynimize ulaştığında beynimiz aradaki farklardan uzaklıkları belirler ve boyutlu görüntü algısı oluşmuş olur. Bu teknolojiyle yapılmaya çalışılan şey de iki farklı açıdan çekilmiş görüntüyü gözlerimize ayrı ayrı ulaştırıp, gerisini gözlerimizle beynimize bırakmak.

► Son olarak MIT'nin hazırladığı 3D gözlüklerin nasıl çalıştığını anlatan güzel bir videoyla yazımızı tamamlayalım.