Elektrik Motorlarında Aşırı Akım Rölesi Nasıl Seçilir?

Elektrik motorları gerek günlük yaşamımızda, gerekse de endüstride oldukça fazla kullanılmaktadır. Peki elektrik motorlarının aşırı rölesi nasıl belirlenir. Ayrıntılar yazımızda.

A- A+

27.09.2018 tarihli yazı 11109 kez okunmuştur.

Elektrik motorlarının doğru değerlerde çalıştırılması önemlidir. Motorların üzerlerinde bulunan etiketlerde belirli voltajlar için tam yük akımı ve aşırı akım rölesi değerleri belirtilmektedir. Ayrıca dünyadaki değişken voltaj ve frekans değerlerinden dolayı motorlar geniş bir voltaj aralığı ve 50-60 Hz'de kullanılmak üzere üretilmişlerdir. Motorun etiketinde akım aralığı belirtilir. Akım kapasitesi, voltaj seviyesi bilindiği zaman hesaplanabilir.

►İlginizi Çekebilir: Kaçak Akım Rölesi Çeşitleri

Peki voltaj seviyesine göre aşırı akım rölesinin değeri nasıl hesaplanır?

Hesaplama Örneği

Etiketinde aşağıdaki verilen değerlere sahip bir motor için tam yük akımı 254 Δ / 440 Y V, 60 Hz değerleri üzerinden hesaplanabilir. (Δ- Y: Üçgen-Yıldız Hat)

f = 60 Hz (Frekans)
U = 220-277 ∆/380 – 480 Y V (Gerilim)
I_n = 5.70 – 5.00/3.30 – 2.90 A (Akım)

►İlginizi Çekebilir: Motor Etiketi Nasıl Okunur?

Ua = 254 ∆ / 440 Y V (gerçek voltaj)

Umin = 220 ∆ / 380 Y V (Voltaj aralığında minimum değerler)

Umax = 277 ∆ / 480 Y V (Voltaj aralığında maksimum değerler)

Voltaj oranı yıldız ve üçgen için aşağıdaki denklemlerle belirlenir:

UΔ = (Ua - Umin) / (Umax - Umin)

UΔ = (254 - 220) / (277 - 220) = 0,6 (Üçgen)

UY = (Ua - Umin) / (Umax - Umin)

UY = (440-380) / (480-380) = 0,6 (Yıldız)

Öyleyse, UΔ = UY değerleri eşit çıkar.

Tam Yük Akım Değerinin Bulunması

Tam yük akım değeri bulunurken voltaj oranı kullanılır;

Imin = 5.70 / 3.30 A ( Üçgen-Yıldız min gerilim değerleri için )

Imax = 5.00 / 2.90 A ( Üçgen-Yıldız max gerilim değerleri için )

Tam yük akımı;

Üçgen değerleri için: 5.70 + (5.00 - 5.70) × 0.6 = 5.28 = 5.30 A

Yıldız değerleri için: 3.30 + (2.90 - 3.30) × 0.6 = 3.06 = 3.10 A

Üretici firma tarafından motorlar servis faktörüne göre çalıştırılırsa (tasarlanırsa), aşırı yük rölesi, tam yük akımına göre amper değerleri %15'e kadar artırılabilir. Motor Servis Faktörü (SF), gerilim toleransları içerisinde normal olarak çalıştırıldığında motorun kısa süreler boyunca aşırı yüklenme yüzdesidir.

Örneğimizde motor yıldız bağlantıda 440 V 60 Hz’e bağlı ise, aşırı yük rölesi 3.1 A olarak ayarlanmalıdır.

Kaynak:

►electrical-engineering-portal.com