Immobilizer Nedir?

Elektronik sistemlerin gelişmesi ile birlikte günümüzde araç kontaklarında özel sistemler kullanılmaktadır. Bu sistemler yaşanan hırsızlık olaylarını azaltmasının yanında caydırıcı bir özellik de taşımaktadır. 1944 yılında güvenlik sistemlerinin geliştirilmesi amacıyla Frank Marugg immobilizer sistemi için ilk adımı atmış, 1958 yılında da kendisi bu sistemin patentini almıştır. Araç hırsızlıklarında yaşanan artışla birlikte de bu sistemin araçlarda kullanılmasına başlanmıştır. 1997 yılında İngiltere'de üretilen her araçta kullanılması standart hale getirilerek devlet tarafından desteklenmiştir. İmmobilizer sistemi; elektronik dilinde motor kilidi olarak adlandırılan, araç (kontak) anahtarının yerinden çıkarılması ile birlikte motorun elektronik sistemler ile kilitlenmesini sağlayan, anahtarın tekrar yerine takıldığında motor kilidinin açılması için önceden belirlenen bir şifrenin sisteme gönderilmesi ile çalışan sistemdir.

İmmobilizer sistemi motorun kontak kilidine yerleştirilen elektronik bir sistem ile kontrol edilir. Bu elektronik sistemin bir anahtarı kontak kilidine iliştirilmiştir. Bu devre tamamlanmadan aracı çalıştırmak mümkün olmaz. Bu devre çoğu zaman anahtar ile ilişkilendirilmektedir. Bu tip araçlar düz kontak yöntemi ile çalıştırılamazlar. Fakat bazı vakalarda anahtar kopyalama gibi yöntemlerle araç hırsızlıklarının gerçekleşmesi ile birlikte otomobil üreticileri farklı sistemler uygulamaya girişmişlerdir. Bunun için kontak anahtarı ile birlikte kullanıcıdan şifre isteyen, motor kilidinin açılması için bu şifrenin girilmesi gereken elektronik bir klavye yerleştirilmiştir. Bunun yanında ses ve parmak izi tanıyan güvenlik sistemleri de immobilizer sisteminin güvenlik açıklarını kapatmaktadır. Bazı modellerde immobilizer sistemi ile ateşleme sistemi, bazılarında ise aracın yakıt sistemi kilitlenmek suretiyle güvenlik sağlanmış olur. 

Bazı araç modellerinde bu sistemin uzman kişilerce kırılması 5- 10 dakika gibi kısa bir sürede gerçekleşebildiğinden alarm sistemi ile desteklenmesi daha uygundur. Bu model araçlarda bu devreler aracın içinde kolay ulaşılabilen ve devre dışı bırakılabilen bir kısımda bulunmaktadır. Durumun böyle olması bile immobilizer sistemi kullanan araçların çalınma riskini azalttığı ortadadır. Çünkü böyle bir durumda aracın 5-10 dakika kaputu açık olarak çalıştırılması gerekmektedir. Fakat bazı araçlarda immobilizer sistemi aracın motor bölümüne monte edilmesinden dolayı bu sisteme kolayca ulaşılabilmesi mümkün olmamaktadır. Bu araçlarda bu sistemin devre dışı bırakılması için uzun zaman ve uğraş verilmesi gerekmektedir.

İmmobilizer sistemi ile korunan bir aracın kontağı ve anahtarı kendine özeldir. Kontak anahtarında çipli elektronik sistem bulunmaktadır. Anahtar kontağa yerleştirildiğinde ana üniteden üretilen elektrik sinyalleri bir manyetik alan oluşturur. Bu manyetik alan ile anahtar çipine entegre edilmiş bobin enerjilenerek kendisine kaydedilmiş şifreli kodu radyo frekanslarını kullanarak ana ünitedeki alıcı kısma gönderir. Bu kısımdan doğru kodun olup olmadığının kontrol edilmesi ile marş motoru, distribütör ve yakıt pompasının çalışmasına izin verilir. Bu sistemin gerçeklenmesi milisaniyeler mertebesinde gerçekleştiğinden aracı çalıştırmak için uzun bir süre beklemek gerekmez. Ayrıca aracın kısa süreli durdurulacağı durumlarda da immobilizer sistemi devre dışı kalmaz. Örneğin aracın anahtarı çıkarıldıktan 20 sn sonra tekrar araç çalıştırılmak istenirse aracın çalışması için tekrar anahtarı yerleştirmek gerekmez. Fakat bu sürenin aşılmasında motor kilidi tekrar devreye girer.

Türkiye'de bu sistemin kullanıldığı araç sayısı fazla olmamakla birlikte üst sınıf araçlarda standart halini almıştır. Bu tip araçların anahtarlarının muhafaza edilmesi sorun oluşturduğundan bir yedeğinin alınması oldukça önemlidir. İmmobilizer otomobillerde kullanılan çipli kontak sistemidir. Araç güvenliği için bu sistemlerin kullanıldığı araçlar tercih edilmelidir. Bu sistemler araçlara sonradan da monte edilebilirler.

Yazar: Yusuf Baykal

İTÜ – Elk. Müh.

Kaynak: Hüseyin Gürsoy, İmmobilizer Nedir? Otomobillerde kullanılan Çipli Kontak Sistemi, Bilgiustam.com