IP Koruma Sınıfları ve IP Kodları
(IEC ve EN 60529 Standartına göre)

Elektrik ve mekanik sistemlerde yer alan hemen hemen tüm ürünlerin gerek Ar-Ge gerekse dizayn çalışmaları; ürünün kullanılacak olduğu ortam koşulları dikkate alınarak yapılmaktadır. Ürünün tasarım aşamasında belirlenmiş olan çalışma koşulları dışında çalıştırılması gerek ürüne gerekse dahil olduğu sisteme ağır zararlar vermektedir. 

Kullandığımız birçok ürünün üzerinde yer alan ve o ürünün hangi dış etkenlere karşı korunaklı olduğunu belirten “IP” kısaltması literatürde iki farklı açılımı olsa da; iki açılımda aynı anlamla karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan birincisi giriş koruma kodu anlamına gelen “Ingress Protection Code” diğeri ise uluslararası koruma kodu anlamına gelen “International Protection Code” dur.

Tüm dünyada aynı anlama gelen ve evrensel olarak nitelendirilebilen IP kodları; merkezi Brüksel’ de bulunan CENELEC (European Committee for Electromechanical Standardization) tarafından yayınlanan IEC-60529 nolu standartına göre belirlenmiş ve tüm dünya tarafından kabul görmüştür. Dolayısıyla bahsi geçen IP kodları dünyanın her yerinde aynı anlama gelmektedir.

 

IP kodlarının yaygın kullanımı; IP kelimesi ve yanında yer alan 2 rakamdan ibarettir. Ancak IP kelimesinin yanında yer alan rakamlarının yanına 2 adet harfin de yer aldığı kullanımlar mevcuttur. IEC-60529 standartlarında rakamların yanındaki harflere dair herhangi bir açıklama yer almamaktadır.  Bundan dolayı bahsi geçen IP kodun yanına yazılacak harfler ürün katalogların yer almaktadır.

Kodda yer alan 1. rakam iki anlama gelmektedir. Bunlardan birincisi katı cisimlere karşı koruma sınıfını belirtmektedir.

IP kodunda yer alan 1. rakamın anlamları şu şekildedir:

► 0: Ürünün toza karşı korumasız olduğunu belirtir. Ürünün tehlikeli bölümlerine temas edilebilir.
 

► 1: Çapı 50 mm yani 5 cm ve üzerindeki katı cisimlere karşı korumalıdır. Çapı 5 cm ve üzerindeki cisimler cihazın içerisine giremez.

► 2: Çapı 12,5 mm yani 1,25 cm ve üzerindeki katı cisimlere karşı korumalıdır. Çapı 1,25 cm ve üzerindeki cisimler cihazın içerisine giremez.

► 3: Çapı 2,5 mm yani 0,25 cm ve üzerindeki katı cisimlere karşı korumalıdır. Çapı 0,25 cm ve üzerindeki cisimler cihazın içerisine giremez.

► 4: Çapı 1 mm yani 0,1 cm ve üzerindeki katı cisimlere karşı korumalıdır. Çapı 0,1 cm ve üzerindeki cisimler cihazın içerisine giremez.

► 5: Toz girişine karşı korumalıdır. Toz girişi tamamen engellenememiştir ancak ürüne zarar vermesi söz konusu değildir.

► 6: Toz geçirmez. Ürüne toz girişi tamamen engellenmiştir.
 

Tablo 1: IP Kodlardaki 1. Rakamın Anlamları (Toza Karşı Koruma) 


► İlginizi Çekebilir: Motor Sürücüleri ve IP Koruma Sınıfları

IP kodda yer alan 2. rakamın anlamı ise ürünün sıvılara karşı koruma sınıfını temsil etmektedir.

IP kodunda yer alan 2. rakamın anlamları şu şekildedir:

► 0: Cihazın sıvılara karşı herhangi bir muhafazası yoktur. Ürün sıvılara karşı korumasızdır.

► 1: Cihazın muhafazası düşey sıvı damlalarına karşı korumalıdır. Düşey su damlaları cihazın çalışmasına herhangi bir zarar vermez.

► 2: Cihazın muhafazası 15º ye kadar eğiklikte düşen sıvı damlalarına karşı korumaktadır. Cihaza  0º-15º aralığındaki açılarla düşen sıvı damlaları cihaza herhangi bir zarar vermez.

► 3: Cihazın muhafazası sıvı püskürtmelerine karşı cihazı korumaktadır. Cihaza 0º-60º’ lik açıyla püskürtülen sıvılar cihazın çalışmasını etkilemez.

► 4: Cihazın muhafazası sıvı sıçramasına karşı cihazı korumaktadır. Cihazın herhangi bir bölgesine herhangi bir yönden sıçrayan sıvı cihazın çalışmasını etkilemez.

► 5: Cihazın muhafazası fışkırtılan sıvılara karşı cihazı korumaktadır. Cihaza herhangi bir yönden fışkırtılan sıvı cihazın çalışmasını etkilemez.

► 6: Cihazın muhafazası yüksek şiddetle fışkırtılan sıvalara karşı cihazı korumaktadır. Cihaza herhangi bir yönden yüksek şiddette fışkırtılan su cihazın çalışmasını etkilemez.

► 7: Cihazın muhafazası geçici olarak sıvıya batırılmasına durumunda cihazı korumaktadır. Cihaz kataloğunda yer alan basınç ve süre değerlerinde sıvıya batırıldığı takdirde çalışmaya devam edecektir.

► 8: Cihazın muhafazası kalıcı olarak sıvı altında kalması durumuna uygun şekilde cihazı koruyacak şekilde tasarlanmıştır. Cihaz kataloğunda yer alan değerlerde sıvı içinde çalışmaya uygun şekilde tasarlanmıştır.
 

Tablo 2: IP Kodlardaki 2. Rakamın Anlamları (Suya Karşı Koruma)