James Webb Uzay Teleskopu:
Uzayın En Yeni Kaşifi

Hollandalı bir gözlük üreticisi olan Hans Lippershey ilk teleskopu ürettiğinde takvimler 1608 yılını göstermekteydi. Galileo Galilei, Hollandalı’nın teleskopunu 33 kat büyütecek şekilde geliştirdiğinde takvimler 1610’nu gösteriyordu. Sonrasında Johannes Kepler, Isaac Newton, Laurent Cassegrain ve daha niceleri bu büyülü icadı geliştirmek için çaba sarf ettiler. Bulunduğu kaba sığamayan insanlar, artık başka bir seviyeye geçerek Dünya dışındaki evreni keşfetmeye başladılar. Detaylar haberimizde.

A- A+

06.01.2022 tarihli yazı 3368 kez okunmuştur.

Geçtiğimiz günlerde de bu keşif sürecinin yeni bir kilometre taşı geçildi. Tam 14 sene gecikmeyle Fransız Guyanası’ndan fırlatılan ve 10 milyar dolar maliyeti ile elimizdeki en büyük kâşiflerden birisi olacak olan James Webb Uzay Teleskopu (James Webb Space Telescope - JWST) gözlem ve keşif için uzaydaki yerini aldı. Bizlerde ondan gelecek verileri dört gözle beklemeye başladık.

►İlginizi Çekebilir: Hubble Teleskopu Nasıl Çalışır?

JWST’nin Görevleri

İlk icat edilen teleskoplar, Newton fiziğinin eksik olduğunu anlamamızı sağladılar. Kuantum fiziğine kapı araladılar ve bu büyük bir devrimin öncüsü oldular. Sonraları sürekli gelişmeye devam eden teleskoplar Dünya’dan ve en sonunda da uzaydan keşiflerine devam ettiler. Hubble Uzay Teleskopu binlerce keşifle evreni anlama yolculuğunda yer aldı.

JWST ve Hubble Uzay Teleskopu (HUT) güçlerini birleştirecek. Fakat ikisinin görevleri birbirinden biraz farklı olacak. HUT görünür dalga boylarında da gözlem yapabilmektedir bunun yanında JWST görünür ışık yerine kızılötesi dalga boylarında gözlemlerini gerçekleştirecek. JWST’nin temelde iki görevi vardır. İlk görevi, evrenin derinlerinden gelen kızılötesi görüntüleri yakalamak ve bu yakalanan görüntülerden gezegenlerin yaşını ve kütlesini hesaplamaya, gezegenleri oluşturan bileşenlerin tanımlanmasına yardımcı olmaktır. Yani aslına bakarsanız evrenin nasıl oluştuğuna ve evrimine dair yeni ipuçları aramak olacaktır. Kızılötesi ışığa odaklanılmasını nedeni gezegenleri oluşturan toz diskleri ve soğuk gezegenler kızılötesi ışık yayarlar ve bu ışığı yakalamak gezegenlerin doğuşu ve gelişimi hakkında bilgiler verebilir. İkinci görevi ise, Güneş sisteminin dışında kalan yeni gezegenler aramak ve başka yaşam belirtileri bulmaya çalışmaktır.

►İlginizi Çekebilir: Nasa'nın Karbon Nanotüplü Teleskop Aynaları

JWST’nin Teknik Özellikleri

JWST, Amerika, Kanada, Avrupa ve daha birçok ülkenin Uzay Ajansları tarafından ortak yürütülen bir projedir. JWST Ariane 5 roketiyle fırlatıldı ve uzayda Lagrange Noktasına konumlandırılacak. Lagrange Noktası Dünyadan yaklaşık 1.500.000 kilometre uzaklıktadır ve bu nokta Dünya ile Ay arasındaki mesafeden 4 kat daha fazladır. Hubble ise Dünya’dan sadece 550 kilometre uzaklıktadır. Bu bile aslında amacın evrenin ne kadar derinliklerini gözlemlemek olduğunu anlamak için yeterlidir. JWST berilyumla kaplanmış 18 altıgen aynanın birleşmesiyle oluşturulmuş büyük aynası ve birçok hassas aletle donatılmıştır. Ayna 6.5 metre uzunluğa ve 24.5 metrekare alana sahiptir. Bu hassas ve son teknolojik aygıtlardan bazıları, yakın kızılötesi kamerası, çok uzaktaki cisimlerin tespitini sağlayan NIRcam ya da bu nesnelerin birinci sınıf yıldız kümeleri olup olmadığını tespit etmeye yarayan MIRI (Mid- İnfrared Instrument) içerir. MIRI gezegenleri, galaksilerin nasıl var olduğunu veya nasıl geliştiğinin keşfedilmesini sağlayacak yüksek teknolojili bir üründür. Teleskop fırlatıldıktan sonra içinde bulunan cihazları Güneş ışığından ve sıcaklığından korumak için tenis kortu büyüklüğünde bir güneş kalkanı açacaktır. Tüm bu teknolojik ürünler de kendi içlerinde kızılötesi ışık yayacağı için bu aletlerin çok soğuk olması gerekir. Bu sıcaklık çoğu alet için -233°C, MIRI için ise -266°C’den daha soğuk olmalıdır. Bu sıcaklık seviyesini sağlamak için MIRI kriyo soğutucusu fırlatmadan 77 gün sonra cihazların gerekli sıcaklığa ulaşması için 17 gün harcayacaktır. Tüm bu sistemlerin mükemmele yakın çalışması gerekir aksi takdirde Hubble Uzay Teleskopu’nda olduğu gibi arıza durumlarında o kadar uzağa müdahale şansı olmayacaktır.

►İlginizi Çekebilir: Dünyanın En Büyük Radyo Teleskopu | Fast

İnsanlığın tüm bu evrenin nasıl meydana geldiğini, hangi evrelerden geçerek bu noktaya geldiğini anlama çabası aslında sadece meraktan öte bir şey olmadığını söyleyebiliriz. Fakat tüm bu araştırma aşamalarında merakı gidermenin yanında hem maddi olarak hem de teknolojik olarak birçok kazanımlar elde edildi. Dünya üzerinde kullanılan birçok yüksek teknolojili ürünün ilk versiyonları, ataları çoğu zaman uzay çalışmaları esnasında kullanılmıştır. Esasında uzay çalışmaları her zaman bir kuluçka merkezi gibi çalışarak tüm insanlığa faydalı ürünler sunmuştur. Eğer insanoğlu uzay çalışmalarını yapmaya devam ederse hem varlığımızı daha çok anlamaya başlayacağız hem de tüm dünya birçok teknolojik cihazla tanışmaya ve kullanmaya devam edecektir.

Kaynak:

►www.nationalgeographic.com/science/article/the-james-webb-space-telescope-will-transform-our-understanding-of-alien-worlds

►interestingengineering.com/nasas-james-webb-space-telescope-is-launching-on-christmas-eve?utm_source=Facebook&utm_medium=Article&utm_campaign=organic&utm_content=Dec15

►www.flickr.com/photos/nasawebbtelescope/albums/72157720000770033/with/51760302044/

►jwst.nasa.gov/content/webbLaunch/index.html