Günümüzde üretilen yeni nesil formlu yapıdaki kablo tavalarında ince sac teknolojisi kullanılmaktadır. Kullanılan karbon oranı düşük, yüksek akıma dayanımlı krom ilaveli kaliteli çelikler sayesinde artık daha ince sac ve yüksek taşıma kapasitelerinin elde edilebilmesi mümkündür. Ancak asıl önemli olan, yüksek kalite sac kullanımının gerekliliğinden doğan, maddenin korozyona karşı sahip olduğu doğal korumalı yapısıdır.
 


Kablo tavaları, sadece saca şekil verilmesi ile oluşturulan taşıma sistemleri olarak kabul edilmemelidir. Yangın esnasında fonksiyon devamlılığı (E30-E90), EMC Manyetik Alan İzolasyon Koruması, Potansiyel Dengelemesi ve Ek elemanı gerektirmeyen montaj özelliği vb. gibi değerlere önem veren nitelikli kablo tavası üreticileri mevcuttur.
 

Cevap: Kablo tavası ölçüleri belirlenirken ilk dikkat edilmesi gereken husus toplam kablo yükleridir. Ancak tek değer bu değildir. Kullanılacak kabloların hacimsel hesapları yapılarak rezerv boşluk alanları bırakılmalı ve genişlikler buna göre belirlenmelidir.

Cevap: Yüksek kalite krom ilaveli ince sac teknolojisinin kullanıldığı formlu yapılar için bu durum mümkündür. Kesim sonrasında sacın açılan yüzeyi ince olacağından, çinko ile krom oldukça hızlı bir şekilde tepkimeye girerek onarımı kendiliğinden gerçekleştirecektir.

Cevap: Koruma bantları kablo tavasının keskin noktalarını törpülemek ve korozyona karşı ilave koruma sağlamak amaçlı kullanılmaktadır. Özellikle uç noktalarda kullanılmasında fayda vardır.

Cevap: Kesinlikle çok önemlidir. Bu yüzden birçok projede minimum 60 mm yanak yüksekliğine sahip kablo tavaları tercih edilmektedir. Taşıyıcı profil (yanak yüksekliği) kablo seviyesinden yüksek kaldığı oranda şemsiye vazifesi görerek kabloları manyetik alan etkilerine karşı koruyabilmektedir.

Cevap: Kabloların birbirinden etkilenmemesi ve gruplar halinde ayrılabilmesi için yaygın olarak kullanılan yöntem seperatörlemedir. Seperatörler bölmeler oluşturarak, kablo bağına gerek kalmadan kabloları hizaladıkları gibi manyetik alan etkileşiminin de azalmasını sağlayan ürünlerdir.

Soru: EN ISO 1461 sıcak daldırma metodunun kapalı alan projelerinde kullanılmasına gerek var mıdır?

Cevap: Tuz ya da kimyasal risk bulunmadığı takdirde kesinlikle gerek yoktur. EN ISO 1461 tekniği ile kaplanmış ürünler dış alan kullanımlarında tercih edilmektedir.

Soru: EN 10346 normunun kapalı alan projelerinde tercih edilmesinin nedenleri nelerdir?

Cevap: Krom ilaveli, kaliteli ince sac teknolojisi ile beraber kullanılmaları (formlu yapı) ve kapalı alanlarda parlaklıklarını uzun süre korumalarıdır.

Soru: EN 10143 normu pregalvaniz normu olarak bilinmektedir, EN 10346 normunun farkları nelerdir?

Cevap: Bilinenin aksine pregalvaniz metodu da bir çeşit sıcak daldırma metodudur. EN 10346 normu EN 10143 normuna göre % 60 oranında daha fazla çinko kaplaması ve metalin birleşim noktalarında 2.0 mm’ye kadar katodik koruma ihtiva eden, daha gelişmiş ve yeni bir kaplama tekniğidir.

Soru: Kablo tavası üreticilerinin çoğunlukla 1,5 mm ve üzeri kalınlıklardaki sacları tercih etmelerinin sebebi nedir?

Cevap: EN ISO 1461 standardının gerektirdiği 450°C sıcaklığa sahip daldırma havuzlarıdır. Daldırma işlemi esnasında sacın deforme olmaması kalitesine ya da kalınlığına bağlıdır. Bir çok firma kaliteli pahalı sac kullanmak yerine düşük kalite kalın sac kullanmayı tercih etmektedir. Kaliteli sac kullanımı ile 0,75 mm’ye kadar sıcak daldırma işlemini uygulayabilen üreticiler mevcuttur.




Soru: Yurt dışı projelerinde sac kalınlığı mı yoksa taşıma kapasitesi mi önemlidir?

Cevap: Özel bir durum olmadığı takdirde projelerde sac kalınlığı ile ilgili herhangi bir ibare yer almamaktadır. Esas olan taşıma kapasiteleridir. Proje firmaları tarafından gerekli toplam kablo yükleri ve hacimsel hesaplar yapılarak, taşıma kapasiteleri ve genişlikler belirlenmektedir.

Soru: Kalınlığı aynı olan her sacın taşıma kapasitesi aynı mıdır?

Cevap: Hayır. Sacın içeriği, karbon oranı, akışkanlık değeri, krom ilavesine sahip olup olmadığı, ağır hizmet tipi büküm ve bombeli delik yapısı, sacın taşıma kapasitesini direk etkileyen değerlerdir. Kısaca kullanılan ham maddenin kalitesi önemlidir. 1,5 mm bir sac duruma göre maksimum 140 kg ya da 265 kg taşıyabilmektedir.

Soru: Formlu yapı daha ince sac kullanmasına rağmen daha dayanıklı olabilir mi? Olabilir ise bunun nedenleri nelerdir?

Cevap: Formlu yapıda kablo tavaları yüksek kaliteli ince sac kullanmak zorundadır. Sacın tabanında açılan bombeli delikler ve kenarlara uygulanan dairesel kıvrımlar saca direnç kazandırmaktadır. 0,75 mm formlu yapıda bir kablo tavası genişliğine bağlı olarak en az 75 kg en fazla 135 kg taşıma değerlerini sağlayabilir. Bu değerler normal tipte 1,50 mm kalınlığında delikli herhangi bir kablo tavasına denk değerlerdir.

Soru: İnce sac kullanılan formlu yapıların, kalın sac kullanılan düz tip tavalara göre avantajları var mıdır?

Cevap: Formlu yapılar kapalı alan projelerinde kullanılmak için üretilmiştir. Yapıları gereği normal saclardan daha ince ancak daha kalitelidirler. İçlerinde bulunan krom sayesinde kolay tepkimeye girebilirler. İmalata daha yatkındırlar ve kendilerini onarabilirler. Kalın sacların bunu yapabilmesi mümkün değildir. Çinko Sprey ya da Zinc Boya takviyesine ihtiyaç duyarlar. Ayrıca kalın saclı ürünlerin kullanımı, askı mesnet sistemlerine 2 kat daha fazla yük bindirecektir. Sismik riske tabii alanlar için formlu yapılar daha avantajlı ürünlerdir.

Soru: Yurt dışı projelerinde kablo tavalarında kaplama dışında aranan özel standartlar var mıdır?

Cevap: DIN EN 4102-12 standardınca E30-E90 yangın fonksiyon devamlılığı sıklıkla projelerde yer almaktadır. Projelerde yangın dayanımını sağlayacak özel askı sistemleri kullanılmaktadır. Ayrıca EMC manyetik izolasyon koruması, bağlantı noktalarındaki dirençleri dengeleyen geçmeli sistem yapı vb. konular aranan diğer özelliklerden bazılarıdır.

Soru: Kablo yükleri hesaplandığında normal bir AVM, Konut, Ofis ya da Hastane projesinde kullanılan yaklaşık ağırlıklar ne kadardır?

Cevap: 100 mm genişlikte tavalarda yaklaşık 15 kg, 600 mm genişliklerde yaklaşık 90 kg civarındadır (H:60 mm).

Soru: İmalat aşamasında kablo tavaları üzerinde yürümek doğru mudur?

Cevap: Kablo tavaları sadece kablo yükünü taşımak amaçlı üretilmiş ürünlerdir. Üzerlerinde yürünmesi kalıp yapılarına zarar verecektir. Kesinlikle müsade edilmemelidir.




Soru: Açık tavan uygulamalarda (dekoratif amaçlı) boyalı tip kablo kanallarının kullanımının avantajları nelerdir?

Cevap: Boyalı tip kablo kanalları istenilen RAL kodunda boyanabildiklerinden göze hoş gelir, tavan ve diğer aksamlar ile uyum sağlarlar. Galvaniz üzerine uygulanacak boyama işlemi korozyona karşı gerekli yüksek korumayı da sağlayacaktır.

Soru: Korozyona karşı ortam koşullarını ve yıllık çinko kayıplarını belirten bir norm var mıdır?

Cevap: DIN EN ISO 12944 normu ortam koşulları ve yıllık çinko kayıplarını yaklaşık değerler olarak vermektedir.

Soru: Kapalı alan projelerinde ortalama çinko kaybı ne kadardır?

Cevap: DIN EN ISO 12944 normuna göre yoğuşma olabilecek ısıtılmayan binalar için yıllık kayıp, maksimum 0,7 mikron olarak hesaplanmıştır.

Soru: Yurt dışında AVM, Ofis, Konut, Hastane, Otopark vb. kapalı alan projelerinde hangi kaplama tekniği tercih edilmektedir?

Cevap: EN 10346 normuna uygun, sürekli sıcak daldırma işlemine tabii olarak 20 mikron çinko ile yapılan kaplama tekniği tercih edilmektedir. Söz konusu norm Türkiye’de az bilinmekle beraber TS EN 10346 normu olarak geçmektedir.

VİDEO 1 : Kablo Tavalarının Uyumluluk Özelliği

VİDEO 2 : Kablo Tavalarında Kolay Montaj Avantajı





Kaynak: