SkyTrain |
Gökyüzündeki Trenler

Dünyanın en uzun ve tamamı otomatik bir ulaşım sistemi olma özelliğine sahip olan SkyTrain; Kanada, Almanya ve Tayland gibi bir çok ülkede sıkça tercih edilir bir toplu taşıma aracı olarak gösterilmektedir. 80 metreye kadar çıkan istasyon platformaları ile yolculara havada seyahat deneyimi yaşatan bu teknolojiyi Kanada-Vancouver’daki uygulamasını ele alarak daha yakından inceleyelim.

A- A+

31.10.2015 tarihli yazı 7431 kez okunmuştur.

SkyTrain Teknolojisinin Doğuşu ve Evrimi

1986 yılında hizmet vermeye başlayan SkyTrain başlangıçta 15 istasyon ve 114 araca sahipti. Bu tarihten sonra 1994 yılında yapılan hat genişletme çalışmalarının ardından 20 istasyon ve 150 araçla hizmet etmeye devam etti. 2009 yılında (19 km uzunluktaki ve 16 istasyonlu) Vancouver şehir merkezi ile Uluslararası Vancouver havalimanını birbirine bağlayan (YVR) Kanada Hattı açıldı. Bu hat Vancouver şehrindeki seyrine yeraltında devam ederken, Fraser Nehri üzerinden ray hattına özel yapılmış bir köprü (SkyBridge) üzerinden geçmekte ve Richmond şehrinde ise yüksek bir ray hattı üzerinde çalımaya devam etmektedir.

►İlginizi Çekebilir: Maglev Trenler

Şu an toplamda 33 istasyonu bulunan SkyTrain hattı (iki ayrı hat); 33’ü bir tünel içinde, 3’ü yeraltında ve 25’i bir köprü üzerinde yer alan bir çok istasyona sahiptir.

SkyTrain Teknolojisi

SkyTrain; ICTS (Intermediate Capacity Transit System), ALRT (Advanced Light Rapid Transit) ve ART (Advanced rapid Transit) olarak bilinen modern otomatik hızlı toplu taşıma sistemleri ailesini temsil etmektedir. SkyTrain teknolojisi; konvansiyonel hızlı toplu taşıma, LRT (Light Rapid Transit) ve APM (Automated People Mover) sistemlerinin -lineer endüktif motorlar, yönlendirilebilir aks boji ve endüktüf döngülü hareketli blok tren kontrol sistemi- bir karışımıdır.

Diğer hızlı toplu taşıma sistemlerinde olduğu gibi itiş gücü 600-650 Volt'luk DC gerilimle elde edilmektedir. Güç alıcıları, normal itme gücü yolunu çalışan (aktif) raylardan tamamen izole ederek ayrı pozitif ve negatif raylar kullanmaktadır. Bu sayede hem ray yapısı hem de bitişiğindeki yeraltı tesisatları elektrolitik korozyona karşı korumaktadır. Ayrıca bu yöntemle; dış etkenlere daha dayanıklı, topraklama hatasına karşı korumalı ve daha düşük voltaj düşümüne sahip bir güç dağıtım sistemi sağlanmaktadır.

►İlginizi Çekebilir: Dünyanın En Hızlı 5 Treni

SkyTrain’in otomatik kontrolünden bahsetmek gerekirse, bu uygulamada hareketli blok sistemine dayalı Thales SelTrac haberleşmesini kullanmaktadır. Bunun amacı ise; otomatik tren operasyonu, koruma ve düzenleme işlevlerini sıralanan üç katmanlı hiyerarşi aracılığıyla sağlamaktır: VOBC (Vehicle On-Board Control), VCC (Vehicle Control Centre), SMC (System Management Centre). VOBC, trende itiş, frenleme, yön ve kapı operasyonlarını kontrol etmekte olan çift işlemcili bir bilgisayardır. Bununla birlikte trenin hızını ve oluşabilecek kritik hataları izleme görevini de üstlenmektedir. VCC ise; bir yönetim merkezinde bulunan, hat değişimleriyle birlikte trenler arası güvenli mesafeyi çalışan raylar üzerine belirli bir şekilde konumlandırılmış radyo frekanslı endüktif döngü kabloları ile kontrol etmektedir. SkyTain dört tane VCC bölgesine sahiptir ve her bir bölge kendine ait üç IBM mikrobilgisayarı ile kontrol edilmektedir. Bir denetim seviyesi olan SMC ise sistem çapında program düzenlemesi gerçekleştirmektedir. Bunun yanı sıra, SkyTrain Kontrol Operatörleri için tren izleme ve rota değiştirme amaçlı bir arayüz oluşturmaktadır.

Gökyüzü Seyahatini Mümkün Kılan Vagonlar

Ortalama bir SkyTrain aracı yılda 180,000 kms’ten daha fazla yol almaktadır. Bu da haftanın her günü çalıştığı göz önünde bulundurulduğunda günde 12 saate eşit olmaktadır. İlkSkyTrain filosu 114 Mark I aracından oluşmaktaydı. Bu araçların her biri, 26 yıllık hizmetlerinde 4 milyon kms ‘den daha fazla yol katetmişlerdir.

Mark I (MK I) dışında Vancouver SkyTrain hattında kullanılan diğer araç tipleri üretim yıllarına göre sırasıyla Mark II (MK II), New MK II’s ve üretimi hala devam eden MK III serisidir.

SkyTrain’in Bilinmeyenleri

► SkyTrain ismi ilk SkyTrain hattı olan “Expo Line”dan türetilmiştir.
► SkyTrain’in havada seyrini sağlayan SkyBridge (raser Nehri’ni kapsar ve Westminister ile Surrey’i bağlar) çift hatlı olup 616 metre uzunluğunda gergi askılı bir köprüdür. Bu yapısı ile türünün tek örneğidir ve toplu taşıma kullanımı için özel olarak üretimiştir.
► İstasyon platformları 80 metre uzunluğundadır. Üzerinde 6 MK I aracını veya 4 MK II/MK III aracını barındırabilmektedir. Gelecekte üzerinde MK II konfigürasyonuna sahip 5 aracı barındırabilecektir.

Kaynak:

►translink.ca