Avrupa Komisyonu tarafından, AB 7. Çerçeve Programı ICT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) alanı kapsamında, Avrupa’nın ilk 10 yıllık, 1 milyar Avro’luk FET Amiral Gemisi Projelerinden (Gelecek ve Yükselen Teknolojileri ) biri olan Grafen Projesi’nin ilk otuz aylık fazı 31 Mart 2016’da tamamlandı.

Modern bilimde yeni bir çağ açan, 11 ayrı iş paketinden oluşan Grafen Projesi’ne Sabancı Üniversitesi Türkiye’den katılan tek kurum. Sabancı Üniversitesi, grafenin enerji uygulamaları konulu iş paketinde grafenin yakıt pillerinde kullanımı konusunda başarılı çalışmalar gerçekleştirdi.



Projenin Türkiye’den yürütücüsü ve ulusal irtibat noktası olarak görev alan Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selmiye Alkan Gürsel, projenin ilk fazına ait sonuçları 1 Haziran 2016’da Chalmers Universitesi’nde gerçekleştirilen toplantıda başarıyla sundu. Projenin ilk fazında Sabancı Üniversitesinde grafen esaslı elektrotlar geliştirilerek, yakıt pili içinde düşük miktarlarda katalizör (Platin, Pt) kullanımı ile yüksek verimlilik değerlerine ulaşıldı.
 

1 Nisan 2016 itibariyle Grafen Projesi’nin Horizon 2020 fazı başladı.

Projenin bu fazında Sabancı Üniversitesi, Türkiye’den bu projede yer alan tek ana ortak oldu. Ayrıca Sabancı Üniversitesi, projenin bu fazında hem yakıt pilleri (fuel cells) iş paketine hem de teknolojik ölçeklendirme (technology up-scaling) iş paketlerine katkı sağlamakta ve yakıt pilleri iş paketinin yürütücüsü olarak görev yapmaktadır. Yakıt pili konusunda projeden çıkacak sonuçlar ülkemizin bu alandaki hem bilimsel hem de teknolojik açılardan gelişimine de önemli katkılarda bulunacak.
 

►İlginizi Çekebilir: Nesnelerin İnternetinde Grafen Devrimi 

Grafen Projesinin ikinci fazında, grafen esaslı elektrotları modifiye ederek, elektrotlarda minimum miktarda platin kullanarak yakıt pili içinde yüksek performans ve güç değerlerine ulaşmak hedefleniyor.
 

Grafen projesi, 2023 yılına kadar devam edecek ve proje tamamladığında grafenin özellikle Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Enerji ve Sağlık alanlarında aktif olarak kullanılması hedefleniyor.
 

Henüz on beş yıldan az geçmişi olan grafenin yaşam bilimleri ve tıptaki uygulamalarının, elektroniktekini bile geride bırakacağı düşünülüyor. Grafenin biyolojik uygulamalara da elverişli olmasını sağlayan bazı özellikleri var. Geniş yüzey alanı, kimyasal saflığı ve kolay devreye girme özelliği, ilaç iletimi için iyi fırsatlar sunuyor. Benzersiz mekanik özellikleri ise doku mühendisliği ve rejeneratif tıp uygulamalarını akla getiriyor. İncelik, iletkenlik ve sertlik özelliklerinin bir arada bulunması, elektron mikroskoplarında biyomoleküllerin görüntülenmesine yardımcı olarak kullanılabileceği anlamına geliyor. Kimyasal olarak aktifleştirine grafenin glikoz, kolesterol, hemoglobin ve DNA gibi çeşitli biyolojik molekülleri tespit eden, hızlı ve ultra hassas ölçüm cihazlarının geliştirilmesinde rol oynama ihtimali de var.
 

►İlginizi Çekebilir: Yeni Nesil Süper Kapasitörler

Özellikle grafenin fotovoltaik hücrelerde, bataryalarda, yakıt hücrelerinde ve hidrojen depolama gibi uygulamalardaki işlevine odaklanan grup, grafen konusundaki temel ve teknolojik uzmanlıkları enerji dönüştürme ve depolama cihazları üreticilerinin ve tasarımcılarının kullanımına sunarak, enerji ihtiyaçlarına daha iyi cevap verecek.

Sabancı Üniversitesi, grafenin yakıt pilinde kullanımı konusunda çalışmalar yapıyor. Yakıt pili konusunda projeden çıkacak sonuçlar ülkemizin bu alandaki hem bilimsel hem de teknolojik açılardan gelişimine de önemli katkılarda bulunacak. Proje, Sabancı Üniversitesi’nin grafen alanındaki mevcut çalışmalarına katkı sağlayarak, bu alanda bir yetkinlik merkezi ve yeni ortaklıkların oluşturulmasına da imkan sağlıyor. Ayrıca, Sabancı Üniversitesi Türkiye’de grafen ile ilgili oluşturulacak konsorsiyumların projede yer alan Avrupa’daki ortaklarla işbirliklerinin kurulmasında öncülük ederek Türkiye’nin uluslararası platformda adının duyurulmasını sağlıyor.

Grafenin kullanılabileceği önemli uygulama alanları arasında hızlı elektronik ve optik cihazlar, işlevsel hafif bileşenler ve gelişmiş piller yer almaktadır. Grafen teknolojilerinin mümkün kılabileceği yeni ürünlerden bazıları, elektronik kağıt ve bükülebilir kişisel iletişim cihazları gibi hızlı, esnek ve sağlam tüketici elektroniği ürünleri ve enerji verimliliği yüksek uçaklar olarak sayılabilir. Grafenin uzun vadede yeni bilgisayar paradigmalarını ve yapay retina gibi çığır açan tıbbi uygulamaları doğurması da bekleniyor.

Kaynak: