Türkiye Elektrik Dağıtım Bölgeleri 1

Türkiye' de her geçen gün daha da büyüyen dağıtım sektörünü ele aldığımız bu yazımızda; Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.' nin (TEDAŞ) Türkiye'deki gelişimini, TEDAŞ'ın kuruluş amacını, TEDAŞ ve özelleştirme sürecini, özelleştirme kapsamında belirlenen 21 dağıtım bölgesini ve Türkiye' deki 10 dağıtım bölgesini detaylı olarak inceleme fırsatı bulacaksınız.

A- A+

22.05.2014 tarihli yazı 47438 kez okunmuştur.

Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. TEDAŞ TEK TEİAŞ EÜAŞ TETAŞ TEAŞ Dağıtım Bölgeleri Elektrik Dağıtım Sektörü

Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (TEDAŞ) Türkiye’deki Gelişimi

Genellikle TEDAŞ ismiyle anılan Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş., 1970 yılında çıkarılan 1312 sayılı kanun ile kurulan Türkiye Elektrik Kurumu’nun (TEK) tüm yurtta elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve satış hizmetlerinin daha etkin, daha verimli ve çağdaş bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla özelleştirme politikası çerçevesinde yani piyasa liberalleşme ve özelleştirme hedefleri doğrultusunda Bakanlar Kurulu’ nun aldığı kararlarla 1994 yılında iki kola ayrılan Türkiye Elektrik Üretim-İletim A.Ş. (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

2001 yılında ise Elektrik Piyasası Kanunu’ nun yürürlüğü girmesiyle birlikte 2003 yılında itibaren Türkiye Elektrik Üretim-İletim A.Ş. (TEAŞ) ise EÜAŞ (üretim), TETAŞ (toptan satış) ve TEİAŞ (iletim) olmak üzere üçe ayrılmıştır.

► Şekil 1: Yıllara Göre Elektrik Piyasasının Gelişimi

Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.'nin (TEDAŞ) Kuruluş Amacı

Yurt genelinde metropollerden en küçük yerleşim birimlerine kadar, yaklaşık olarak 26 Milyon aşkın aboneneye elektriğin 36 kV’ a kadar dağıtım ve satış hizmetini vermektir.

TEDAŞ kurulduğu zaman bu yana, ekonomik ve sosyal hayatımızdaki yeri tartışılmaz olan elektrik enerjisinin Türkiye genelindeki tüm abonelerine yeterli, kaliteli, sürekli ve düşük maliyetli bir şekilde sunulmasını temel amaç edinerek, elektriğin dağıtım ve ticaretini maksimum verimlilik ve maksimum karlılık ilkeleri doğrultusunda sürdürmeyi amaç edinmiştir.

TEDAŞ ve Özelleştirme Süreci

02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programı dahilinde; Elektrik dağıtım ve perakende satış sektöründe rekabete dayalı bir ortamın oluşturulması ve gerekli refomların yapılması için dağıtım bölgeleri baz alınarak Kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması amacıyla elektrik enerjisi dağıtım hizmetlerinin özelleştirmesine karar verilmiştir.

Bunu sonucunda dağıtım bölgeleri yeniden belirkenmiş ve Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıştır.

Türkiye’nin dağıtım şebekesi coğrafi yakınlık, yönetimsel yapı, enerji talebi ve diğer teknik/mali etkenler dikkate alınarak 21 dağıtım bölgesine bölünmüştür. ÖİB, TEDAŞ’ın özelleştirme programına alınmasının ardından, TEDAŞ’ın sahibi olduğu 20 bölgenin her birinde dağıtım şirketi kurmuştur. Dağıtım bölgelerinin coğrafi kapsamı aşağıda sunulmaktadır. Halen özel bir şirket tarafından işletilen tek dağıtım bölgesi, işletme hakkı 1990 yılında KCETAŞ’a devredilen Kayseri’dir.

► Şekil 2: Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ)' ın Oluşturduğu 21 Dağıtım Bölgesi

Özelleştirme Kapsamında Belirlenen 21 Dağıtım Bölgesi

1- Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş.

2- Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş.

3- Aras Elektrik Dağıtım A.Ş.

4- Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş.

5- Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş.

6- Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş.

7- Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş.

8- Meram Elektrik Dağıtım A.Ş.

9- Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş.

10- Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş.

11- Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.

12- Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş.

13- Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş.

14- Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş.

15- Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş.

16- Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş.

17- Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş.

18- Kayseri ve Civarı Elektrik Türk A.Ş.

19- Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş.

20- Göksu Elektrik Dağıtım A.Ş.

21- Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş.

Şimdi bu dağıtım bölgelerini ve bu dağıtım bölgelerinin ihalelerini kazanan firmaları inceleyelim.

1- Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (Dicle EDAŞ):

Dicle Elektrik Dağıtım bölgesi Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak illerinde yaklaşık 1,3 milyon aboneye sahip bu bölge 2011 Sayıştay Raporlarına göre %71,37 oranla Türkiye’ nin en fazla kayıp-kaçak değerine sahiptir.

1,3 milyon abonenin bulunduğu bu bölgedeki elektrik tüketim miktarı yıllık 15 Milyar kWh civarındadır.

15.03.2013 tarirhinde, özelleştirme kapsamında yapılan ihale sonucu 387 milyon ABD Doları karşılığında Dicle EDAŞ hisselerinin tamamı İşkaya-Doğu OGG tarafından alınmış ve devir işlemi 28.06.2013 tarhinide tamamlanmıştır.

2- Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ):

Bitlis, Hakkari, Muş illerini kapsayan dağıtım bölgesi Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ) olarak adlandırılmaktadır.

Bölgedeki toplam abone sayısı 405 bin civarında ve yıllık abonelere dağıtılan enerji miktarı ise 3 Milyar kWh civarındadır.

04.10.2013 tarihinde Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin hisselerinin tamamı 180 Milyon ABD doları bedelle Türkerler İnşaat’ a devredilmiştir.

3- Aras Elektrik Dağıtım A.Ş. (Aras EDAŞ):

Erzurum, Ağrı, Ardahan, Bayburt, Erzincan, Iğdır, Kars illerini kapsayan dağıtım bölgesi Aras Elektrik Dağıtım A.Ş. (Aras EDAŞ) olarak adlandırılmıştır.

Yaklaşık 815 bin abonenin bulunduğu Aras EDAŞ dağıtım bölgesinde yıllık abonelere dağıtılan enerji 2.8 Milyar kWh civarındadır.

Aras Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin hisselerinin tamamı 128.5 Milyon ABD Doları bedelle Kiler-Çalık Ortak Girişim Grubu tarafından alınmış ve hisselerin devir işlemi 17.08.2013 tarihinde gerçekleşmiştir.

4- Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. (Çoruh EDAŞ):

Trabzon, Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize illerini kapsayan bu dağıtım bölgesi Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. (Çoruh EDAŞ) olarak adlandırılmaktadır.

Yaklaşık 1 milyon abonenin bulunduğu bölge 33202 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Bölgede yıllık olarak abonelere dağıtılan enerji ise 3 Milyar kWh civarındadır.

Kasım 2009 yılında yapılan Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin hisselerinin tamamı 227 Milyon ABD doları bedelle Aksa Enerji tarafından alınmış ve hisselerin devri Şubat 2010 yılında gerçekleşmiştir.

5- Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş. (Fırat EDAŞ):

Elazığ, Malatya, Bingöl ve Tunceli illerini kapsayan dağıtım bölgesi Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş. (Fırat EDAŞ) olarak adlandırılmıştır.

37493 kilometrekarelik bir alana sahip bu dağıtım bölgesinin toplam nüfusu yaklaşık 1.7 Milyon dur. Bölgedeki abone sayısı 700 bin civarında ve yıllık abonelere dağıtılan enerji miktarı ise 2.6 Milyar kWh civarındadır.

19.02.2010 tarihinde Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin hisselerinin tamamı 230.25 Milyon ABD doları bedelle Aksa Enerji tarafından alınmıştır.

6- Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş. (Çamlıbel EDAŞ):

Sivas, Tokat ve Yozgat illerinin dahil olduğu bu bölge Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş. (ÇEDAŞ) olarak adlandırılmıştır.

52000 kilometrekarelik bu alanda Çamlıbel EDAŞ yaklaşık 750 bin abonenin elektrik erişimini sağlamaktadır. 2010 verileren baktığımız takdirde bu bölgede yapılan elektrik dağıtımı 2,208 gWh’ tır.

Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin hisselerinin tamamı 285.5 milyon ABD Doları ihale bedeliyle Limak-Cengiz-Kolin Ortak Girişim Grubu tarafından alınmış ve hisselerin devir işlemi 01.09.2010 tarihinde tamamlanmıştır.

7- Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. (Toroslar EDAŞ):

Adana, Gaziantep, Hatay, Kilis, Mersin ve Osmaniye illerinin dahil olduğu bu bölge Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. (Toroslar EDAŞ) olarak adlandırılmıştır.

Yaklaşık 7.7 milyon kişinin elektrik erişiminin sağlandığı Toroslar EDAŞ bölgesi, 76.603 km lik dağıtım hattı üzerinden yaklaşık 12,5 tWh elektrik dağıtımı gerçekleşmektedir. Bu değer, Türkiye’ nin tüketilen enerjisi göz önüne alındığında % 7,3’ lük orana tekabül etmektedir.

15.03.2013 tarihinde, yapılan ihaleyle Toroslar EDAŞ’ ın hisselerinin tamamı 1.725 milyar ABD Doları bedelle Enerjisa tarafından alınmış ve hisselerin devir işlemi 01.10.2013 tarihinde tamamlanmıştır.

8- Meram Elektrik Dağıtım A.Ş. (MEDAŞ):

Konya, Aksaray, Niğde, Kırşehir, Nevşehir ve Karaman illerini kapsayan; 6 il, 65 ilçe, 331 belde, 1379 köyün buludunduğu bu dağıtım bölgesi Meram Elektrik Dağıtım A.Ş. (MEDAŞ) olarak adlandırılmıştır.

Yaklaşık 1.6 milyon abonenin bulunduğu Meram EDAŞ dağıtım bölgesindeki abonelere dağıtılan enerji 6 Milyar kWh civarındadır.

Meram Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin hisselerinin tamamı 440 milyon ABD Doları bedelle Alarko-Cengiz Ortak Girişim Gurubu tarafından 30.10.2009 tarihinde alınmıştır.

9- Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. (Başkent EDAŞ):

Ankara, Bartın, Çankırı, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale ve Zonguldak illerini içine alan bu bölge dağıtım şebekesinin ve hizmet verilen coğrafi alanın büyüklüğü dikkate alındığında Türkiye’ nin en büyük dağıtım bölgesidir. 2012 yıllı verilerine bakıldığı takdirde 100.000 km lik dağıtım hattında, 13,6 milyar kWh elektrik dağıtımı gerçekleşmiştir.

3,6 milyon abonenin yani yaklaşık olarak 7 milyon kişinin elektrik erişiminin sağlandığı bu bölge, Türkiye’ nin tüketilen enerjisi bakımından %9’ unu oluşturmaktadır.

1 Temmuz 2008 tarihinde, Başkent EDAŞ hisselerinin %100’ ünün blok satış yöntemiyle özelleştirilmesi için yapılan ihale sonucu 1.225 milyar ABD Doları bedelle Enerjisa devralmıştır.

10- Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. (AEDAŞ):

Antalya, Burdur, Isparta illerini kapsayan dağıtım bölgesi Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. (AEDAŞ) olarak adlandırılmaktadır.

Bölgedeki toplam abone sayısı yaklaşık olarak 1.6 Milyon olan bu bölgede, yıllık olarak abonelere dağıtılan enerji miktarı 7 Milyar kWh civarındadır.

12.11.2012 tarihinden Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş.’ nin hisselerinin tamamı 546 milyon ABD doları bedelle Limak-Cengiz-Kolin Ortak Girişim Grubu tarafından alınmıştır.

2. Bölüm

KAYNAK

► www.tedas.gov.tr
► T.C. Sayıştay Başkanlığı Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) 2011 Yılı Raporu
► Türkiye Elektrik Dağıtım Sektörü Özelleştirmesi - Tanıtım Dökümanı (2010)
► Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) - Elektrik Piyasası Raporu (2010)